Η αιφνίδια συνάντηση

Σημαίνει κάτι η αιφνίδια συνάντηση που είχε ο Τ. Ερτογάν με  τη βουλευτίνα Λεϊλά Ζάνα στις 30 Ιουνίου στα πλαίσια της συζήτησης για λύσεις στο κουρδικό; Η Λ. Ζανά, η πιο διάσημη κούρδισα στην Τουρκία, δέχεται τελευταίως νέες πιέσεις από την τουρκική δικαιοσύνη. Η Ζανά τιμήθηκε με το Βραβείο Ζαχάροφ για τα ανθρώπινα δικαιώματα το 1995. Εξέτισε ποινή φυλάκισης 10 ετών (1994- 2004) κατηγορούμενη για σχέσεις με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΕΚΚ). Σήμερα είναι εκλεγμένη  βουλευτής στο Ντιγιάρμπακιρ στις εκλογές του 2011.

Ασφαλώς η πρωτοβουλία Ερτογάν είναι ιδιαίτερα σπάνια, αφού ποτέ η πολιτική εξουσία στην Τουρκία δεν πήρε ανάλογη πρωτοβουλία εδώ και δεκαετίες.  Η Λ. Ζανά δήλωσε δημοσίως στη Χουριέτ ότι « αυτός που είναι ο πιο ισχυρός μπορεί να δώσει ένα τέλος σε όλα αυτά, αν το επιθυμεί. Ποιος είναι; Είναι η σημερινή κυβέρνηση και αυτός που ηγείται αυτής, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν».

Αυτή η δήλωση πιθανώς να προκάλεσε τη συνάντηση Ερτογάν-Ζανά. Δηλώσεις δεν έγιναν μετά αλλά μετρά η πρωτοβουλία: το κουρδικό αποτελεί μια συνεχή ροή αίματος και συγκρούσεων, και κάποιος μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες. Έχει δίκαιο η Ζανά ότι ο Ερτογάν είναι σε θέση να αλλάξει τη φορά των πραγμάτων. Θέλει πράγματι συνολικά η κυβέρνηση Ετογάν να κάνει πράγματα; Υπάρχουν οι συσχετισμοί ουσίας στις σχέσεις της με το στρατό, ειδικά στο κουρδικό; Υπάρχει συμμαχία δυνάμεων μέσα στους κούρδους που θα αφήσει πίσω το ΕΚΚ και θα κοιτάξει την πολιτική-διπλωματική πτυχή της διαμάχης; Τα ερωτήματα δείχνουν και τις δυσκολίες του εγχειρήματος. Ωστόσο, θα μπορούσε η πρωτοβουλία Ερτογάν να έχει και συνέχεια, αν έχει οργανωθεί από την κυβέρνηση κάτι παραπάνω από την πολιτική-επικοινωνιακή πρωτοβουλία στις 30 Ιουνίου. Ο χρόνος θα δείξει αν τα ερωτήματα θα απαντηθούν με νέο τρόπο ή αν θα παραμείνει στο χθεσινό αδιέξοδο πλαίσιο των συγκρούσεων.

Η ΕΕ έχει δηλώσει την καθαρή θέση της για διάλογο και διεύρυνση του κύκλου των δικαιωμάτων στους κούρδους που διαβιούν στην τουρκική επικράτεια. Στις Εκθέσεις Προόδου της ΕΕ επισημαίνονται αρκετές βελτιώσεις στα πολιτικά δικαιώματα, άλλα και σημεία που είναι πίσω και πρέπει να προχωρήσουν με αντίστοιχες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Είναι στα χέρια του Ερτογάν να πάρει πρωτοβουλίες για όσα αποτελούν θεσμική υστέρηση απέναντι στους κούρδους πολίτες όπως προβλέπουν οι ευρωπαϊκές πρακτικές και διαλαμβάνουν οι κοινοτικές συνθήκες.