Η δημοσκόπηση της αλλαγής

Τα ευρήματα της έρευνας σχετικά με τον «Δείκτη για την Κοινωνική Συνοχή και Συμφιλίωση, δείχνουν ότι «τα επίπεδα πολιτισμικής αποστασιοποίησης αυξήθηκαν και στις δύο κοινότητες το 2014, σε σύγκριση με το 2013». Στην ίδια έρευνα «καταδεικνύεται περαιτέρω ότι, ενώ οι ε/κ υποστηρίζουν περισσότερο τον τερματισμό του status quo, οι τ/κ εκδηλώνουν περισσότερη υποστήριξη στην ομοσπονδιακή λύση, δηλαδή σε μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Σε σύγκριση με τα αποτελέσματα του 2013, η έρευνα για το 2014 φανερώνει ότι η ποιότητα της επαφής των τ/κ με τους ε/κ σημειώνει μεταβολή και μετατρέπεται από θετική σε αρνητική».

Μέσα σε αυτό το δύσκολο κλίμα μια δημοσκόπηση της εταιρείας «Γκεζιτζί» (2/3/15), με δείγμα 3.000 ατόμων λέει καινούρια πράγματα σε σχέση με τις «προεδρικές εκλογές» ανάμεσα στους τ/κ στις 17 Απριλίου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, στον πρώτο γύρο ο Ν. Έρογλου λαμβάνει 31,8%, ο Μ. Ακιντζί 31,7%, η Σ. Σιμπέρ 25,4% και ο Κ. Οζερσάι 11,1%. Στο δεύτερο γύρο ο Μ. Ακιντζί αναμένεται να εκλεγεί με 62,8% των ψήφων έναντι του Ντερβίς Έρογλου, ο οποίος αναμένεται να λάβει 37,2%. Στην ερώτηση ποιον θεωρούν ως τον πλέον κατάλληλο για την επίλυση του Κυπριακού, το 38,5% απάντησε τον Μουσταφά Ακιντζί, το 25,5% τον Ντερβίς Έρογλου, το 23,8% την Σιμπέλ Σιμπέρ και το 13,2% τον Κουντρέτ Οζερσάι. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, το 73,8% των συμμετεχόντων στην έρευνα είπαν «ναι» σε αυτό το είδος λύσης, το 15,6% είπε «όχι» και το 10,6% «εν μέρει (συμφωνώ)». Η «Αφρίκα» σημειώνει ότι η εταιρεία Γκεζιτζί, που δραστηριοποιείται στην Τουρκία αλλά και διεθνώς, ήταν αυτή που είχε προβλέψει με μεγαλύτερη ακρίβεια τα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών και των τελευταίων Προεδρικών στην Τουρκία». (ΚΥΠΕ, 2/3/15.

Τα στοιχεία δημοσκοπήσεων που συνδέονται με την «επικοινωνία» ανάμεσα σε ε/κ και τ/κ είναι πολύ σαφή, όλοι καταλαβαίνουν ότι τα πράγματα γίνονται ολοένα και πιο πολύπλοκα, οι διαθέσεις των κυπρίων αλλάζουν, η απογοήτευση είναι εμφανής, η πίστη στη λύση υποχωρεί. Μια σημαντική διαφοροποίηση εμφανίζεται τις διαδικασίες για την ψηφοφορία του Απριλίου ανάμεσα στους τ/κ. Τα ευρήματα της «Γκεζιτζί» είναι ενδιαφέροντα αλλά και ο χρόνος μέχρι τις 17 Απριλίου είναι μεγάλος, συνεπώς υπάρχει πολλή ρευστότητα στο σκηνικό. Σε κάθε περίπτωση η πιθανότητα για μια νίκη Ακκινζτί διαφοροποιεί τα έως τώρα δεδομένα, καθώς ο Ν. Έρογλου, στην αρχή της κούρσας, εμφανιζόταν πιο ισχυρός από ποτέ στην διεκδίκηση της ηγεσίας των τ/κ για μια ακόμα πενταετή θητεία. Η σχέση με την Άγκυρα που μέχρι τώρα φαινόταν να ήταν ισχυρό χαρτί για παλαιούς τ/κ πολιτικούς, αποδυναμώνεται. Η χαμηλή δημοτικότητα Ερτογάν ανάμεσα στους τ/κ, πρώτο, εξαιτίας της επιβολής «τρόικας» στην τ/κ οικονομία, και, δεύτερο, εξαιτίας της εξαγωγής «ισλαμικής κουλτούρας» στην κοσμική τ/κ παράδοση, έχουν βοηθήσει σημαντικά τον μετριοπαθή σοσιαλδημοκράτη Μ. Ακκιντζί να επενδύσει στην από παλαιά κατακτημένη αυτονομία στις κινήσεις του, γεγονός που σήμερα συναντά μια γενικότερη τάση της τ/κ κοινής γνώμης.

Η ψηφοφορία στις 17 Απριλίου είναι μια σημαντική παράμετρος στην πορεία για την δημιουργία συσχετισμών δύναμης που θα συμβάλουν σε μια διαφορετική πορεία. Ωστόσο, κάθε προσπάθεια για επίλυση αν δεν συνοδεύεται από πρωτοβουλίες σε «πλήρες» επίπεδο, ακόμα και το «ιδανικό» σχέδιο λύσης θα συναντά διαρκώς ισχυρά ή και ανυπέρβλητα εμπόδια. Τα παραδείγματα δείχνουν ότι η αλλαγή είναι δυνατή: Πώς η Τεχνική Επιτροπή για την Διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς κάνει τόσα πολλά και σημαντικά; Πώς το σωματείο Κοντέα πέτυχε να ανατρέψει την ακινησία και η Εκκλησία του Αγ. Χαραλάμπους στην κατεχόμενη Κοντέα έγινε και πολιτικά σημαντική; Πώς δυνάμεις με επίκεντρο το ζήτημα της Αμμοχώστου συνέβαλαν σε μια ουσιαστική συζήτηση για το μέλλον της πόλης; Πώς το ΚΕΒΕ και ε/κ συντεχνίες έχουν ανοικτό διάλογο με αντίστοιχες τ/κ οργανώσεις; Όταν πολίτες που πιστεύουν στην υπόθεση της επίλυσης καταβάλλουν μια προσπάθεια ένα επί μέρους αποτέλεσμα είναι δυνατό. Αυτό χρειαζόμαστε σε πολύ περισσότερη έκταση και περισσότερο σύστημα και οι Τεχνικές Επιτροπές, τα συνδικάτα, η κοινωνία των πολιτών προσφέρουν αυτή την ισχυρή δυνατότητα γιατί, εκτός άλλων, ενισχύουν την κορυφαία βαθμίδα που συνιστά η διαπραγμάτευση ανάμεσα στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων καθώς έτσι «αποσυμπιέζουν» ή διευκολύνουν την προσέγγιση σε δύσκολες πτυχές της. Η προοπτική για επίλυση μπορεί να μεγαλώσει, εφόσον το ακροατήριο μεγαλώνει και εφόσον ισχυρές πολιτικές συμμαχίες αναλαμβάνουν τα ηνία της. Αυτά δεν γίνονται σε μια μέρα, αλλά κάθε μέρα χρειάζεται να μιλάμε για την επίλυση, κάθε μέρα χρειάζεται να μιλάμε για την Κύπρο χωρίς στρατεύματα κατοχής, για την σταθερότητα σε μια ενωμένη Κύπρο μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.