Η διπλωματία Νταβούτογλου
Η τουρκική διπλωματία αξιοποίησε τα λάθη της κυβέρνησης Νετανιάχου και επεχείρησε σημαντικό άνοιγμα στον αραβικό κόσμο. Στην προσπάθειά της αυτή, φαίνεται ότι ξεπέρασε την «λεπτή ισορροπία» ανάμεσα στην επίθεση ειρήνης στους άραβες και τη στρατηγική συνεργασία της με το Ισραήλ και αυτό αποτελεί πλέον ένα σοβαρό ζήτημα για τις σχέσεις της ίδιας με τη Δύση. Με τη στάση της κέρδισε πόντους στον παλαιστινιακό κόσμο αλλά οι χειρισμοί Νταβούτογλου και Ερτογάν ξεπέρασαν την «ισορροπία ισχύος» έτσι όπως αυτό διαμορφώθηκε για πολλά χρόνια στο τρίγωνο ΗΠΑ-Ισραήλ-Τουρκία. Η «μυστική» συνάντηση στις Βρυξέλλες ανάμεσα στον τούρκο ΥΠΕΞ Α. Νταβούτογλου και τον Υπουργό Εμπορίου του Ισραήλ Ν. Ελιέζερ δείχνει ότι και οι δύο αναγνωρίζουν κάποιο πρόβλημα στη σχέση τους που χρειάζεται «νέα ανάγνωση». Η απαίτηση Ερτογάν να ζητήσει συγγνώμη το Ισραήλ για το θάνατο τούρκων πολιτών στο «πλοίο της ελευθερίας» και η δημόσια απόρριψη του αιτήματος από τον Β. Νετανιάχου είναι μέρος μιας κόντρας που διαπλέκεται ανάμεσα στη δίκαιη κριτική στον χωρίς διεθνή ερείσματα Β. Νετανιάχου και ταυτόχρονα στη διαχείριση της τουρκικής και ισραηλινής κοινής γνώμης αντίστοιχα.
Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς την επίλογο αυτής της κόντρας. Βέβαιο είναι ότι έχασε πόντους στη δυτική σφαίρα συμφερόντων ο Α. Νταβούτογλου. Σε παλαιότερες εποχές ο τούρκος ΥΠΕΞ θα είχε «θυσιαστεί» υπέρ της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Σήμερα όλα είναι πιθανά: ο Ερτογάν δέχεται εισηγήσεις να βρει μια άλλη ισορροπία στην τουρκική εξωτερική πολιτική και ήδη δεκάδες διπλωμάτες που υπηρέτησαν το κεμαλικό πνεύμα υπέγραψαν κείμενο με το οποίο ζητούσαν όπως η Τουρκία «επανέλθει» στο δυτικό κλίμα συμφερόντων και να παραμείνει πιστή στο δόγμα της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Η τουρκική εξωτερική πολιτική δέχεται τις επιπτώσεις από την εφαρμογή μιας πολιτικής με τη σφαγίδα του πολυπράγμονος Νταβούτογλου. Η εποχή με τον Α. Γκιούλ στο ΥΠΕΞ ήταν πιο ενεργητική στην διαμόρφωση μιας πιο «δυτικής ταυτότητας» στην τουρκική διπλωματία με κορυφαία στιγμή την 3η Οκτωβρίου 2005 -έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Η εποχή που έφερε τον Νταβούτογλου στο τιμόνι της τουρκικής διπλωματίας είναι διαφορετική και επιδιώκει τη διαμόρφωση μιας διπλωματίας με «πολλές ταυτότητες». Τα ανατολικά ανοίγματα Νταβούτογλου προτείνουν αυτή την ερμηνεία όπως έδειξε η διαχείριση της κρίσης με το Ισραήλ γύρω από τη Γάζα αλλά και οι σχέσεις με την Τεχεράνη.
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η απομάκρυνση Νταβούτογλου θα επαναφέρει την τουρκική διπλωματία στην παλαιότερη ισορροπία της. Δεν έδειξε να συμμερίζεται κάτι τέτοιο ο Τ. Ερτογάν, αφού οι επιτυχίες που πιστώνονται στην εξωτερική του πολιτική είναι περισσότερες από τις λανθασμένες πρωτοβουλίες ή κινήσεις του νυν υπουργού του. Είναι βέβαιο ότι οι ανατολικές επιλογές Νταβούτογλου προκαλούν την ικανοποίηση της πλειοψηφίας των τούρκων πολιτών αλλά συναντούν ταυτόχρονα τη δυσπιστία σημαντικών χωρών της δύσης για την κεντρική κατεύθυνση της διπλωματίας τύπου Νταβούτογλου…