Η έκθεση προόδου της Τουρκίας και το Κυπριακό.
Η Έκθεση Προόδου για την Τουρκία όπως είδε το φως της δημοσιότητας στις 5 Νοεμβρίου είναι μια καλή αφορμή για να συζητήσουμε την ουσία της ευρωτουρκικής σχέσης. Ως γνωστόν, η Τουρκία άρχισε ενταξιακές συνομιλίες στις 3 Οκτωβρίου 2005 με ομόφωνη απόφαση των κρατών-μελών. Η Κύπρος επέλεξε να θέσει το ζήτημα του Πρωτοκόλλου της Αγκύρας ως «αντάλλαγμα» για τη δική της συναίνεση. Έτσι η ενταξιακή πορεία προχωρά, η Κύπρος δεν έχει θέσει κανένα άλλο ζήτημα και το Πρωτόκολλο δεν εφαρμόζεται με ευθύνη της Τουρκίας.
Η πρόσφατη Έκθεση κινείται πάνω-κάτω στα ίδια. Κάνει μια περιγραφή μιας κατάστασης. Διατηρεί τις ισορροπίες. Αυτή είναι η πολιτική που συμφέρει στην Κύπρο; Τι ακριβώς κερδίζει η Κύπρος συμφωνώντας στο άνοιγμα του ευρωπαϊκού δρόμου της Τουρκίας χωρίς μείζον αντάλλαγμα και ύστερα συναινώντας στο απρόσκοπτο άνοιγμα κεφαλαίων; Νομίζω ότι χρειάζεται να σκεφθούμε ξανά το θέμα αυτό, να συζητήσουμε την επανατοποθέτηση του ευρωτουρκικού δρόμου πάνω από νέα δεδομένα:
Α. Η υποστήριξη του ευρωπαϊκού δρόμου της Τουρκίας είναι ωφέλιμη για την Κύπρο και την Ελλάδα. Όχι όμως άνευ όρων. Είναι θετική επιλογή κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις που να συνδέονται με τον αγώνα για την ειρήνη και τη σταθερότητα στον ευρύτερη ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Β. Ενώ η κατοχή συνεχίζεται, η Κύπρος δίνει χωρίς να παίρνει κάτι αξιόλογο, συμφωνεί στο άνοιγμα κεφαλαίων χωρίς «κεντρικό» αντάλλαγμα. Αμφιβάλλω εάν άλλο ευρωπαϊκό κράτος θα έκανε κάτι ανάλογο.
Γ. Η Πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις να συνδέεται με πρόοδο σε ορισμένα κρίσιμης σημασίας ζητήματα όπως η επίλυση του κυπριακού και αυτό της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Άρα διασύνδεση της ευρωτουρκικής σχέσης με ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της Άγκυρας, με χρονοδιαγράμματα που να εποπτεύει η ΕΕ, με καθαρή συνεννόηση σε σχέση με την επίλυση του κυπριακού.
Δ. Είναι σημαντικό σήμερα να δούμε την ευρωτουρκική σχέση με το βλέμμα του αετού, δηλαδή από ψηλά και σφαιρικά. Για ποιο λόγο την υποστηρίζουμε, με ποιο αντάλλαγμα και με ποια κατεύθυνση. Να δουλέψουμε έτσι ένα σχέδιο που να μπορεί να υποστηρίξει αποφασιστικά τη σημερινή προσπάθεια που καταβάλλει ο πρόεδρος Χριστόφιας με τον τ/κ ηγέτη Μ. Α. Ταλάτ. Είναι πολύ σημαντικό να οικοδομήσουμε μια ευρωπαϊκή «συγκυρία» που να παρέχει πολιτική ισχύ στις συνομιλίες των δύο ηγετών στην Κύπρο. Με αξιοποίηση του ευρωτουρκικού πλαισίου και με λειτουργική αξιοποίηση της επόμενης Έκθεσης Προόδου για την Τουρκία το Νοέμβρη του 2009.
Ε Είναι μείζονος σημασίας υπόθεση η ΕΕ να γίνει ο καταλύτης της λύσης στο κυπριακό. Είναι χρήσιμη η εισήγηση για το διορισμό Ευρωπαίου Αντιπροσώπου για το κυπριακό, επίσης είναι σημαντική υπόθεση η συμμετοχή εμπειρογνωμόνων της ΕΕ στις συνομιλίες στη Λευκωσία. Τα πιο πάνω ως σύνολο κτίζουν μια δυνατότητα. Άλλωστε οι ευκαιρίες για να λύσεις προβλήματα δεν έρχονται μόνες τους. Οι ευκαιρίες σχεδιάζονται.
Λάρκος Λάρκου, πρόεδρος ΟΠΕΚ
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΟΠΕΚ-ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ».
Λευκωσία, 10 Νοεμβρίου 2008