Η Ελλάδα χωρίς φωνή…

Η εξωτερική πολιτική μιας χώρας είναι εμφανής, είναι μια δημόσια δραστηριότητα.  Στο παρελθόν κυριαρχούσε η μυστικότητα ή και η διπλωματία του παρασκηνίου. Σήμερα σχεδόν όλα είναι γνωστά γιατί άλλαξε η φύση των εξωτερικών σχέσεων και τα κράτη επιδιώκουν μια πιο διάφανη, άρα και πιο εξωστρεφή συνεννόηση, επιδιώκουν ανοικτές διαβουλεύσεις σε μια εποχή με πιο ανοικτά χαρακτηριστικά.

Σε αυτή την περίοδο με τα πιο πάνω χαρακτηριστικά, η Ελλάδα εμφανίζεται με χαρακτηριστικό έλλειμμα δραστηριότητας στο διεθνή χώρο. Είναι, δυστυχώς, μια χώρα με εμφανή την πολιτική βούληση του Κ. Καραμανλή να μικράνει την Ελλάδα στα στενά ελλαδικά όρια. Μια αδρά ματιά στα κεντρικά ζητήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής υποστηρίζει την πιο πάνω διαπίστωση.

Στο χώρο της ΕΕ η Ελλάδα δεν έχει να πει κάτι αξιόλογο. Στα μεγάλα ζητήματα της εξέλιξης της ΕΕ στα οποία ο παλαιός Καραμανλής διέπρεψε, ο νεώτερος απλώς είναι μέλος. Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν υπάρχει ούτε πυξίδα, ούτε δραστηριότητα. Μετά την «κουμπαριά» Καραμανλή-Ερτνογάν, οι διπλωματικές επαφές πάγωσαν και εντέλει όλα έπεσαν στο ρυθμό της αδράνειας με αμοιβαία επιθυμία. Στο κυπριακό η κυβέρνηση Καραμανλή συνειδητά επιλέγει την απόσυρση: με σαφή εντολή στη διπλωματική της υπηρεσία να ακούει και να μην μιλά, έχει δείξει με έργα πώς θεωρεί το κυπριακό μια πηγή ρίσκου που επιθυμεί να κρατήσει στην περίμετρο της ευθύνης της.

Στο σκοπιανό όλα τα στοιχεία έχουν επιδεινωθεί με αποτέλεσμα η κυβέρνηση των Σκοπίων να συμπεριφέρεται στην Ελλάδα ως να είναι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Στη Βαλκανική της πολιτική τα πάει σχετικά καλύτερα και εκεί τόσο οι οικονομικές όσο και πολιτικές σχέσεις έχουν βελτιωθεί.

Ο κεντρικός προσανατολισμός της εξωτερικής πολιτικής κάθε χώρας είναι η προσπάθεια για να δημιουργήσει προϋποθέσεις για να λύσει προβλήματα, να αμβλύνει την οξύτητα σε άλλα, να αναπτύξει την επιρροή της, να συνεισφέρει στον ευρωπαϊκό αγώνα για ειρήνη και ανάπτυξη. Εάν αυτά αποτελούν μια δέσμη επιλογών για κάθε χώρα, είναι με λύπη που διαπιστώνει κανείς πως η Ελλάδα σε κανένα μέγεθος δεν έχει διαγράψει στόχους, δεν υλοποιεί κάποιο σχέδιο, δεν  είναι παρούσα για να διεκδικήσει πρόοδο σε κάποιο επίπεδο.

Στην ΕΕ δεν έχει κύρος γιατί επέλεξε το δρόμο της απουσίας. Στα ελληνοτουρκικά συνειδητά εγκατέλειψε τα κείμενα του Ελσίνκι (1999) γύρω από την επίλυση του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο  μέσω της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Επίσης το 2005 επέλεξε να δώσει πράσινο φως στην υποψηφιότητα της Τουρκίας χωρίς να διεκδικήσει, έστω, επανάληψη του Ελσίνκι με σαφές δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την προσφυγή στο Δ.Δ. της Χάγης. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο Κ. Καραμανλής δεν έχει καμμία ευρωπαϊκή ατζέντα γι’ αυτό και τα κάποια ταξίδια του στο εξωτερικό αφορούν κυρίως ανώδυνες επισκέψεις ( Βαλκάνια, Αυστραλία). Οι ασκήσεις δημοσίων σχέσεων στις οποίες επιδίδεται με επιμονή η ΥΠΕΞ Ν. Μπακογιάννη δεν αποτελούν αφεαυτές άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Οι δημόσιες σχέσεις εάν δεν υπηρετούν ένα σχέδιο, εάν δεν είναι ενταγμένες σε ένα συνεκτικό πρόγραμμα κατευθύνσεων, τότε μένουν χωρίς συγκεκριμένο αποτέλεσμα όπως βεβαιώνουν τα πολλά ταξίδια της Ν. Μπακογιάννη στο εξωτερικό.