Η Ευρώπη απαντά: Κομπιούτερ και ιστορία!
Το πολιτικό σκηνικό σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, έχει πάρει μια ιδιάζουσα μορφή. Οι νίκες των Εργατικών και Σοσιαλιστικών κομμάτων σε πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, δίνει το έναυσμα για εκτεταμένες συζητήσεις. Ποιοι λόγοι οδήγησαν τα εκλογικά σώματα σε αυτές τις επιλογές; Τι έφταιξε ώστε να χαθούν οι εκλογές για τα λαϊκά συντηρητικά κόμματα; Εν πρώτοις, οφείλει κανείς να υπογραμμίσει ότι κάθε χώρα διατηρεί τα εθνικά της χαρακτηριστικά. Οι φωτοτυπίες δεν είναι καλή μέθοδος για να πας μπροστά, αλλά, εδώ το κλίμα έχει και την κοινή του βάση. Σε μια Ευρώπη που γνωρίζει με κάθε λεπτομέρεια τα του οίκου της, είναι βέβαιον ότι εν μέρει το ένα κράτος επηρεάζει το άλλο, οι ιδεολογίες ξεπερνούν τα σύνορα και σφραγίζουν τάσεις του «πανευρωπαϊκού» εκλογικού σώματος.
Τα σχήματα δεξιά/αριστερά διατηρούν την παλιά τους αίγλη. Με μια, ουσιώδη, όμως, διαφορά: ότι με τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης η «υπερκυβέρνηση» των Βρυξελλών προκαθορίζει πλήθος από πρακτικές των εθνικών κυβερνήσεων, ρυθμίζει τις εθνικές πολιτικές σε αριθμούς πάνω από το 50% των τελικών αποφάσεων. Επομένως, και με γνώμονα τα πιο πάνω, μπορεί κάποιος να ισχυριστεί, βάσιμα, ότι στα σχήματα δεξιά/αριστερά υπάρχει, πλέον, μια μερική σύγκλιση θέσεων, ότι το περιεχόμενο τους έχει υποστεί μια ποιοτική μεταβολή ώστε να μιλάμε για επιμέρους κοινές πρακτικές ( μικτή οικονομία, με στόχο να φτάσουν λ. χ. τα κριτήρια του Μάαστριχτ). Ακριβώς αυτά τα στοιχεία είναι εκείνα που οδήγησαν το ευρωπαϊκό εκλογικό σώμα προς τις επιλογές των σοσιαλιστών. Τα σοσιαλιστικά ή εργατικά κόμματα (Ιταλία, Γαλλία, Μ. Βρετανία,) έπεισαν την πλειοψηφία της κοινής γνώμης ότι εκείνα θα διαχειριστούν καλύτερα το δρόμο και τις μεθόδους για τη σύγκλιση στα πρότυπα και στο πνεύμα του Μάαστριχτ. Έπεισαν ότι η δημοσιονομική πειθαρχία, η στήριξη από τα συνδικάτα, τα εθνικά κοινωνικά συμβόλαια, είναι ο καλύτερος τρόπος για να ενισχυθεί η εθνική τους ταυτότητα μέσα στην πολυεθνική Ευρωπαϊκή Ένωση. Να μπουν έγκαιρα και μεθοδικά στον κόσμο της Οικονομικής – Νομισματικής Ένωσης από 1.1.1999.
Τα σοσιαλιστικά κόμματα, με μακρά παράδοση στους συνδικαλιστικούς αγώνες, έπεισαν ότι εκείνα μπορούν να «πειθαρχήσουν» τις ανεξέλεγκτες δράσεις από ακραίες μορφές του συντεχνιασμού. Να αναμορφώσουν στοιχεία της συνδικαλιστικής πρακτικής. Από εκεί και πέρα, κάθε σοσιαλιστικό κόμμα έχει τις δικές του εθνικές ταυτότητες. Το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας εμφανίζεται να έχει τη φιλοσοφία του «λιγότερου κράτους» – γι’ αυτό κατηγορήθηκε ως η αριστερά του Θατσερισμού – ενώ το Γαλλικό Σ.Κ. δίνει περισσότερο βάρος στο κράτος, με την προϋπόθεση ότι αυτό θα εκσυγχρονιστεί. Ο Λιονέλ Ζοσπέν προειδοποίησε (Μάλμοε, 6/6) ότι «ο καπιταλισμός εγκυμονεί κινδύνους για τον πολιτισμό. Αν δεν περιορίσουμε τις καπιταλιστικές δυνάμεις, και τις αφήσουμε ελεύθερες, θα απειλήσουν και θα διακυβεύσουν τον πολιτισμό μας και τις αξίες μας».
Σε άλλες περιπτώσεις, όπως λ. χ. στην Ιταλία, η κεντροαριστερή συμμαχία της ΕΛΙΑΣ αναζητά ένα νέο συνδυασμό σχέσεων κράτους και ιδιωτικού τομέα στον οποίο πρωτεύοντα ρόλο θα παίξει η τεχνολογική αναβάθμιση του κράτους. Άλλωστε το σύνθημα της ΕΛΙΑΣ για την Ιταλική παιδεία είναι πολύ ενδιαφέρον: Κομπιούτερ και ιστορία!. Περισσότερο δηλαδή βάρος και βάθος στις κλασικές σπουδές (Ιστορία), και έμφαση στη νέα τεχνολογία (1 εκατομμύριο κομπιούτερ στα σχολεία της Ιταλίας).
Στην Ελλάδα, το ΠΑΣΟΚ με τον Κώστα Σημίτη επιχειρεί την ανασυγκρότηση της οικονομίας με έμφαση στα μεγάλα έργα, στα έργα υποδομής (διευρωπαϊκά δίκτυα, αεροδρόμια, λιμάνια, οδικοί άξονες). Το κράτος γίνεται λιγότερο, και ο Κ. Σημίτης κάνει λόγο για το «κράτος – στρατηγείο». Ήδη ένα τμήμα των προβληματικών επιχειρήσεων έχει πουληθεί σε ιδιώτες και τμήματα κρατικοποιημένων επιχειρήσεων (π. χ. Νεώριον, Σύρου) έχουν πουληθεί, επίσης σε ομίλους ελληνικών συμφερόντων. Είναι, επίσης, στις προθέσεις της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ όπως ιδιωτικοποιήσει αρκετές από τις δραστηριότητες του Ε.Ο.Τ. (Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού). Αυτό που προέχει για την κυβέρνηση στην Ελλάδα δια δηλώσεων πολλών στελεχών της είναι να αξιοποιηθεί το πακέτο Ντελόρ ΙΙ, (έργα υποδομής) και όχι να σπαταληθεί σε μικροδιανομές «λαφύρων» όπως έκανε παλαιότερα το ΠΑΣΟΚ με το πακέτο Ντελόρ Ι…
Προφανώς δεν ζούμε στην εποχή του τέλους των ιδεολογιών. Ωστόσο μπορούμε να πούμε ότι ζούμε στην εποχή της σύγκλισης των ιδεολογιών, των κοινών αναζητήσεων και των διαφορετικών στρατηγικών ανάμεσα στα δεξιά/αριστερά ρεύματα σκέψης στον πανευρωπαϊκό χώρο. Αυτή η διαπίστωση εξηγεί εν τέλει και εκείνα τα στοιχεία που καθορίζουν και την τελική έκβαση των εκλογικών αγώνων. Καλή εικόνα (Τόνι Μπλερ), σοβαρότητα (Κ. Σημίτης), αξιοπιστία (Ρομάνο Πρόντι), πειστικότητα (Λιονέλ Ζοσπέν). Η εικόνα διαμορφώνει την πειθώ και τα ευρωσοσιαλιστικά κόμματα άλλαξαν πρώτα την εικόνα τους για να συμπληρώνουν αργότερα τα επιχειρήματα τους…
Εφημερίδα, Ο ΑΓΩΝ, 1996