Η Κίνα και η Τουρκία

Η τουρκική οικονομία κατάφερε στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 να βγεί από την ύφεση, για πρώτη φορά τα πέντε τελευταία τρίμηνα και μάλιστα με ρυθμό ανάπτυξης 6%, ο οποίος είναι ο δεύτερος υψηλότερος μετά την Κίνα στις χώρες της G-20. Συνολικά, το ΑΕΠ ανήλθε στα 618 δισ. δολάρια. Στο τρίτο τρίμηνο, η τουρκική οικονομία είχε συρρικνωθεί κατά 2,9%. Στο σύνολο του 2009, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 4,7%. Για το 2010, η κυβέρνηση προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 3,5% περίπου, ενώ στο πρώτο φετινό τρίμηνο η οικονομία αναμένεται να επεκταθεί με ρυθμό ίσως και πάνω από 10%. Η ανεργία στο τρίμηνο μέχρι τον περασμένο Ιανουάριο μειώθηκε, για πρώτη φορά την τελευταία διετία, στο 13,5% από 14%. Το ποσοστό ανεργίας είχε «χτυπήσει ταβάνι» το Φεβρουάριο του 2009 (16,1%). Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε το τελευταίο τρίμηνο του 2009, έναντι πτώσης 8,2% στο β΄τρίμηνο της ίδιας χρονιάς. Τον Ιανουάριο, ήταν αυξημένη κατά 16,1%. «Ανθηση» σημειώνουν και οι πωλήσεις αυτοκινήτων, καθώς στο δ΄τρίμηνο του 2009 αυξήθηκαν κατά 31%.

Τα πιο πάνω στοιχεία από το ηλεκτρονικό «Βήμα» (3 Απριλίου) δείχνουν μια ενδιαφέρουσα πραγματικότητα γύρω από την τουρκική οικονομία. Πρώτο ότι σταθεροποιείται στην ομάδα των G20, δεύτερο ότι η τουρκική οικονομία επηρεάστηκε σε ελεγχόμενο βαθμό από την παγκόσμια οικονομική κρίση και τρίτο, η κατάσταση αυτή ενδιαφέρει την ΕΕ τόσο από την οικονομική όσο και την πολιτική της διάσταση. Ο ρυθμός ανάπτυξης του 6% μάλλον δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως της «Κίνας της Ευρώπης» και αυτό επιτρέπει στους σχεδιαστές της τουρκικής οικονομίας περισσότερη ευελιξία. Ως γνωστόν ο Τ. Ερτογάν διόρισε προ διετίας τον Αλί Μπαμπατζιάν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου. Οι αριθμοί λένε ότι ο διορισμός του αποδεικνύεται επιτυχής.

Η τουρκική οικονομία χαρακτηρίζεται από στρεβλώσεις, έντονο κρατισμό και η ΕΕ ζητά μέτρα για επιτάχυνση του ανταγωνισμού. Ολόκληρο το κεμαλικό οικοδόμημα έδωσε στο κράτος τον κεντρικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη αλλά αυτό το μοντέλο αμφιβητεί η πολιτική του ΑΚΠ. Οι αλλαγές στο σύστημα των  επενδύσεων που εφάρμοσε η κυβέρνηση Ερτογάν, βοήθησε να γίνουν ξένες επενδύσεις στη χώρα καθώς  ο πραγματισμός του ΑΚΠ βοήθησε να ξεπεραστούν γραφειοκρατικά εμπόδια. Έτσι η Τουρκία άνλτησε την αύξηση της παραγωγικότητας μέσα από ξένα κεφάλαια διαθέτοντας ταυτόχρονα εργατικό δυναμικό που αμοίβεται πιο χαμηλά σε σχέση με τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Αναμφίβολα η επερχόμενη τουριστική σε περίοδος θα δείξει πόσες οικονομίες της μεσογειακής ζώνης θα μπορέσουν να βγούν στον αφρό και  θα κριθεί ασφαλώς και η αντοχή της τουρκικής οικονομίας σε μια δύσκολη συγκυρία. Η ουσία πάντως αφορά την οικονομική πολιτική του ΑΚΠ: ακολουθώντας έναν αξιόλογο πραγματισμό έδωσε ώθηση στο σύστημα της μικτής οικονομίας και αυτή η επιλογή  φαίνεται να  έδωσε αντοχές στην τουρκική οικονομία απέναντι στην παγκόσμια οικονομική κρίση.