Η κρυφή γοητεία της διπλής διχοτόμησης

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η υπόθεση για την «αποκεντρωμένη ομοσπονδία» είναι ένα τέχνασμα για να πετάξουμε το μπάλα (των συνομιλιών) στην εξέδρα. Θα πετύχει το εγχείρημα; Διατηρώ επιφυλάξεις, και εκτιμώ ότι κάθε πολύπλοκο ζήτημα όταν φορτώνεται με νέες ασάφειες μάλλον χαντακώνει και τον ίδιο την εμπνευστή του.

Πρώτο, όλες οι σοβαρές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μια σημαντική πλεοψηφία στηρίζει την επιδίωξη ομοσπονδιακής λύσης παρά τις αντιφάσεις ή τις κρυφές ατζέντες της προεδρίας Αναστασιάδη. Μια συμπαγής πλειοψηφία είναι έτοιμη να ανοίξει το δρόμο στη λύση σε πείσμα όσων θεωρούν ότι οι πολίτες τρώνε κουτόχορτο. Το τελευταίο αφορά δημοσκόπους που κατασκευάζουν αριθμούς κατ’ εντολήν με στόχο να υπηρετήσουν τις προσωπικές επιδιώξεις του ενοίκου του προεδρικού.

Δεύτερο, η διγλωσσία Αναστασιάδη δεν αντέχει στο χρόνο καθ’ ότι το υλικό της είναι φτιαγμένο για να καταρρεύσει πολύ σύντομα. Μπορεί να κερδίζει κάποιο χρόνο με τη συζήτηση για αποκεντρωμένη ομοσπονδία, αλλά ο Γενάρης είναι πολύ κοντά. Τι θα λέει σε ένα με δύο μήνες; Θα κάνει συσκέψεις κάθε εβδομάδα με το Εθνικό Συμβούλιο ή με συνταγματολόγους για να «συνδιαμορφώσουν» την πρόταση; Το παιχνίδι με την δήθεν αποκεντρωμένη ομοσπονδία έχει κοντά ποδάρια, καταρρέει.

Τρίτο, ο πρόεδρος έχει μιλήσει με πολλούς, λέγοντας σε όλους την «αποκλειστική» του σκέψη περί της αναζήτησης άλλης λύσης πέρα από την ομοσπονδιακή- δύο κράτη ή και χαλαρή συνομοσπονδία. Είναι σε θέση να υποστηρίξει δημόσια αυτό που λέει κατ’ ιδίαν; Μπορεί να πει ότι «πουκούππισα» το Πλαίσιο Γκουτέρες με τα τόσα οφέλη για την ε/κ κοινότητα για να σας φέρω ες αεί σύνορα με την Τουρκία στη Λευκωσία; Πιστεύω ότι δεν μπορεί να πει κάτι τέτοιο, ούτε και κανένας άλλος ηγέτης υπαρκτού πολιτικού κόμματος.

Τέταρτο, ο ΟΗΕ, η ΕΕ, η ελληνική κυβέρνηση, η πλειοψηφία της ε/κ κοινωνίας, ο Μ. Ακιντζί και οι δυνάμεις που τον στηρίζουν, επιδιώκουν λύση με βάση τα κείμενα του ΟΗΕ. Με ποιους ο πρόεδρος Αναστασιάδης θα κάνει παιχνίδι στο εσωτερικό και το εξωτερικό για να αλλάξει τη βάση της εφικτής λύσης; Πιθανόν να σκέφτεται ότι θα ήταν μια καλή ιδέα να παίξει η Τουρκία το παιχνίδι αυτό για να λέει μετά ότι «εγώ εν’ τζαι… αλλά η Τουρκία». Πιθανώς αυτό να επεχείρησε στη συνάντησή του με τον Μ. Τσαβούσογλου στις 28 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη.

Πέμπτο, το σενάριο για να γίνει η Τουρκία ο «μεταφορέας» της αλλαγής βάσης, προσκρούει στη συνέπεια την οποία έχει επιδείξει ο Μ. Ακιντζί στις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συνολικής λύσης. Παρά τις πιέσεις από την Άγκυρα για να διερευνηθούν «νέες λύσεις», όχι μόνο κράτησε ανοικτό το δρόμο για την επίλυση αλλά πρότεινε δημόσια στις 30 Απριλίου να γίνει το «Πλαίσιο Γκουτέρες με τη μορφή που μάς έχει υποβληθεί, στρατηγική συμφωνία-πακέτο».

Έκτο, Η επανάληψη των συνομιλιών με βάση το Πλαίσιο Γκουτέρες σημαίνει ότι οι πιθανότητες για επίλυση θα βρίσκονται στο πιο υψηλό τους σημείο. Το «σύστημα» Αναστασιάδη επιδιώκει να ακυρώσει αυτήν την εξέλιξη, γι’ αυτό και για 17 τόσους μήνες δεν έχει κάνει απολύτως τίποτε για να προωθήσει το Πλαίσιο, παρά τις υποκριτικές αναφορές ότι το υποστηρίζει. Το γνωστό παραμύθι ότι οι δημοτικές εκλογές του Μάη του 1919 στην Τουρκία θα περιπλέψουν τις συζητήσεις στο κυπριακό αφορούν ακριβώς αυτή την επιδίωξη! Τα ίδια έλεγε για κάθε εκλογική αναμέτρηση τα προηγούμενα χρόνια και δεν δικαιώθηκε. Ο Τ. Ερτογάν μπορεί να πάρει αποφάσεις και την προηγούμενη ημέρα μιας εκλογικής μάχης και, όπως δείχνουν τα στοιχεία, μάλλον τον βοηθούν να αυξάνει τα ποσοστά του!

Έβδομο, η κύρια επιδίωξη Αναστασιάδη προφανώς δεν είναι, ούτε η αποκεντρωμένη ομοσπονδία, ούτε τα δύο ή τα τρία κράτη. Εκτιμώ ότι επιδιώκει παιχνίδι με το χρόνο, να περνά ο καιρός χωρίς να προχωρά το ουσιώδες κομμάτι της διαδικασίας επίλυσης (Πλαίσιο Γκουτέρες) και δια της μεθόδου της αδράνειας τα πράγματα να οδηγούνται στη διολίσθηση προς τη μη αναγνωρισμένη διχοτόμηση. Κατ’ ουσίαν να μην ενσωματωθούν οι τ/κ σε ένα κοινό κράτος, πρακτικά να διατηρούνται οι «χρυσές» πρόσοδοι που διασφαλίζει σε ισχυρό τμήμα της ε/κ ελίτ η διατήρηση του σημερινού status quo.

Όγδοο, η αντικατάσταση της προσπάθειας για την επίλυση από την τακτική του ροκανίσματος του χρόνου, εγκυμονεί πολύ σοβαρούς κινδύνους. Πρώτον, εκθέτει διεθνώς την ε/κ πολιτική ηγεσία ως στερούμενης σοβαρότητας, δεύτερο, μειώνει ουσιωδώς τη δυνατότητα που έχουν ισχυροί παίκτες στη διεθνή σκηνή να δώσουν το παρόν τους στην προσπάθεια για την επίλυση, τρίτο, αυξάνει τους κινδύνους ενός ατυχήματος στην ΑΟΖ, τέταρτο, ωθεί την πλειοψηφία των τ/κ και ειδικά τον Μ. Ακιντζί σε νέα αδιέξοδα, ενώ στέλλει επίδοξους δελφίνους στην αγκαλιά της Άγκυρας, και, πέμπτο, φέρνει ολοένα και πιο κοντά τη «διπλή διχοτόμηση»-στο έδαφος και στη θάλασσα.

Λάρκος Λάρκου