Η Κύπρος και ο Λίβανος
Η απόφαση των «25» ( 25/08) να διαθέσουν δύναμη από επτά χιλιάδες στρατιώτες στην ειρηνευτική δύναμη στο Λίβανο αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη με ειδικό κυπριακό ενδιαφέρον. Κατ΄αρχάς πρέπει να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ αποφασίζει και υλοποιεί μιας τέτοιας έκτασης πολιτική παρέμβαση και μάλιστα σε μια χώρα που δεν έχει καμμία ιστορική σχέση με τη θεσμική ΕΕ. Η απόφαση των «25» συντελείται σε μια εποχή που ολοένα και περισσότερες δυνάμεις υπογραμμίζουν την ανάγκη η ΕΕ να κάνει βήματα εμπρός στον τομέα της εξωτερικής/αμυντικής πλευράς της. Η ΕΕ δεν εμπόδισε την πολεμική επίθεση του Ισραήλ αλλά και αυτό που γίνεται είναι σημαντικό. Οι «25» θέτουν στην υπηρεσία του ΟΗΕ στρατιωτικές δυνάμεις και έτσι υλοποιείται αντίστοιχο ψήφισμα των Η.Ε. Μαζί ΕΕ και ΟΗΕ θέτουν την ειρηνευτική διαδικασία σε εφαρμογή και τα κείμενα από διακηρύξεις γίνονται έργο με χειροπιαστά αποτελέσματα.
Θεωρώ ότι η Κύπρος με τους χειρισμούς που έκανε η κυβέρνηση στην κρίση του Λιβάνου κέρδισε πόντους. Ήταν παρούσα στην πολιτική ΕΕ (απόφαση των «25») και η γεωγραφική μας θέση χρησιμοποιήθηκε πολύ σωστά ( ανθρωπιστική βοήθεια, λιμάνια /αεροδρόμια/ στρατιωτική βάση «Α. Παπανδρέου»). Επίσης η επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών Γ. Λιλλήκα στη Βηρυτό προσέθεσε δύναμη στον περιφερειακό ρόλο της Κύπρου ως καλού ευρωπαϊκού «εργαλείου» για τη συνολική ειρηνευτική προσπάθεια.
Αυτό το σχήμα πολιτικής δράσης ( ΕΕ-ΟΗΕ σε κοινές δράσεις) είναι εξαιρετικά σημαντικό για την Κύπρο: ο Λίβανος δίνει σημαντικά ερείσματα στην κυπριακή ηγεσία να δουλέψει με νέα εργαλεία πολιτικής τον αγώνα για την επίλυση του κυπριακού με πλήρη αξιοποίηση του παράγοντα της ΕΕ. Η Κύπρος είναι κράτος-μέλος της ΕΕ, ενώ ο Λίβανος όχι. Η Τουρκία, υποψήφιο μέλος της ΕΕ, κατέχει στρατιωτικά το 37% του ευρωπαϊκού εδάφους μιας χώρας μέλος της ΕΕ. Συνεπώς η ΕΕ έχει πολλαπλάσιες ευθύνες (συμβατικές, πολιτικές) για να δουλέψει πάνω σε αυτή την κατεύθυνση. Το ζήτημα είναι να έχουμε τη σχετική βούληση, να εφαρμόσουμε τις αντίστοιχες πολιτικές έτσι που η Κύπρος να ετοιμάσει τις ευρωπαϊκές δράσεις με κατάλληλη, σκληρή και επίπονη προετοιμασία του εδάφους.
Μια προγραμματισμένη, καλά σχεδιασμένη πρωτοβουλία για λύση στο κυπριακό με κοινή δράση ΕΕ-ΟΗΕ χρειάζεται έγκυρη προετοιμασία/διαβούλευση με τους εταίρους μας, αξιόπιστη συνεννόηση με τη θεσμική ΕΕ (Επιτροπή, Συμβούλιο Υπουργών). Είναι έργο επίπονο, πολύπλοκο, συλλογικό αλλά είναι το μόνο έργο που μπορεί να δώσει πρόοδο και λύση. Αλλιώς θα περνά ο χρόνος, έτσι, χωρίς μεγάλους στόχους ή σημαντικές κατευθύνσεις. Η φόρμουλα με τις Τεχνικές Επιτροπές (Τ.Ε.) αποτελεί μια χαμηλών προσδοκιών προσπάθεια για διαχείρηση του σημερινού αδιεξόδου- με ελάχιστες πιθανότητες να αποδώσει πρόοδο. Η φόρμουλα με τις Τ.Ε. αποτελεί μια ευέλικτη διαχείρηση του αδιεξόδου, ενώ η δρομολόγηση μιας πορείας με την ΕΕ να είναι ο καταλύτη της λύσης θέτει τις προϋποθέσεις για πραγματική πρόοδο με την άσκηση σύγχρονης πολιτικής .
Ο Λίβανος δημιουργεί χρήσιμες εμπειρίες για την Κύπρο αλλά και την ίδια την ΕΕ. Οι σημερινές συνθήκες ενισχύουν τη βαρύτητα της ευρωπαϊκής παρέβασης στη Μ. Ανατολή κάτω από πολύ αντίξοες περιστάσεις. Η ΕΕ ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας είναι η ΕΕ που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες στο κυπριακό και έτσι εδραιώνει τον ρόλο της ως σημαντικού παράγοντα στις εξωτερικές υποθέσεις και «επικυρώνει» το ρόλο της ως δύναμης ειρήνης στην Α. Μεσόγειο και τη Μ. Ανατολή.