Η Μέρκελ, ο Φραττίνι και η ΑΟΖ

Η αμερικανική εταιρεία Noble Energy ξεκίνησε από τις 16 Σεπτεμβρίου τη διαδικασία της γεώτρησης στο οικόπεδο «Αφροδίτη», στην ΑΟΖ της Κύπρου για ανεύρεση υδρογονανθράκων. Την επομένη μέρα ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Τ. Ερντογάν δήλωσε ότι «πολύ σύντομα, πιθανόν εντός της εβδομάδας θα ξεκινήσει η Τουρκία έρευνες πετρελαίου στη Μεσόγειο. Η «Νότια Κύπρος» με το Ισραήλ και την Ελλάδα, έχουν ανακοινώσει αποκλειστική οικονομική ζώνη κι εμείς έχουμε κάνει το ίδιο βήμα».

Αναχωρώντας για τη Νέα Υόρκη για τη ΓΣ του ΟΗΕ ο Τ. Ερντογάν είπε ότι «στις περιοχές που έχουν ανακοινώσει ως αποκλειστική οικονομική ζώνη, έχουμε και διαφορετικές δραστηριότητες. Τόσο οι φρεγάτες μας όσο και η πολεμική μας αεροπορία, ελέγχουν συνεχώς την περιοχή. Αυτή η ΑΟΖ είναι αμφισβητούμενη. Τους είχαμε πει ότι δεν είναι σωστό να προβούν σε τέτοιο βήμα στην αμφισβητούμενη αυτή περιοχή. Νομίζω ότι μπορούν να αρχίσουν και οι δικές μας εργασίες εκεί».

Η Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χ.  Κλίντον είχε συνάντηση με τον ΥΠΕΞ της Τουρκίας Α.  Νταβούτογλου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες η Χ. Κλίντον ανέφερε στον τούρκο ΥΠΕΞ ότι οι ΗΠΑ τάσσονται κατά κάθε απειλής στο θέμα της ΑΟΖ. Αμερικανός αξιωματούχος αναφερόμενος στο ζήτημα των γεωτρήσεων είπε ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το δικαίωμα της Κύπρου να κάνει γεωτρήσεις εντός της ΑΟΖ της, και ότι αυτές δεν έχουν σχέση με τις συνομιλίες για το Κυπριακό. Ανάλογες θετικές δηλώσεις για την Κύπρο είχαμε και από ευρωπαίους αξιωματούχους και ειδικά από τον Επίτροπο για τη Διεύρυνση Σ. Φούλε και αυτό ισχυροποιεί τη θέση της Λευκωσίας σε μια περίοδο πολύ σημαντική από πολλές πλευρές.

Μέσα σε αυτό το διαρκώς μεταβαλλόμενο κλίμα ο ιταλός Υπουργός Εξωτερικών Φράνκο Φραττίνι πήρε θέση πάνω στον πυρήνα του ζητήματος. Από όσα γνωρίζω είναι ο πρώτος ευρωπαίος ΥΠΕΞ που διαβάζει έτσι τις εξελίξεις. Ο Φρατίνι αφού χαρακτηρίζει «σοβαρότατο λάθος» τυχόν απομάκρυνση της Άγκυρας από την ΕΕ, εκτιμά ότι ευθύνες φέρουν για αυτήν την εξέλιξη η Γερμανία και η Γαλλία.  «Δεν μπορούμε να χάσουμε την Τουρκία. Πρέπει να πείσουμε τη Γαλλία και την Γερμανία να ακολουθήσουν τη δική μας εξωτερική πολιτική προς την Τουρκία, διότι η απομάκρυνσή της θα ήταν ένα σοβαρότατο λάθος. Η Ιταλία ήξερε ότι η Τουρκία βρίσκοντας συνεχώς κλειστή την πόρτα (της ΕΕ), η Άγκυρα θα κοίταζε προς Ανατολάς. Οι πρόσφατες αντιισραηλινές δηλώσεις του Ερντογάν αποτελούν ένα ανησυχητικό μήνυμα».

Η ανάγνωση Φρατίνι δεν είναι πλήρης καθώς στερείται σχεδίου. Είναι όμως καλύτερη από την ανάλυση Μέρκελ και Σαρκοζί.  Σήμερα βλέπουμε ότι το κλείσιμο του ευρωπαϊκού δρόμου της Τουρκίας έφερε αρνητικό αποτέλεσμα για τις προσπάθειες ειρηνικής επίλυσης προβλημάτων μεταξύ άλλων και του κυπριακού. Η Τουρκία –ως απάντηση στη δυτική αστοχία- γύρισε «ανατολικά» και επιθετικά. Η άλλη λύση ήταν προτιμότερη: ανοικτός ο δρόμος της Τουρκίας για διαπραγματεύσεις με την ΕΕ «ανοικτού τέλους» και υιοθέτηση της πρακτικής της ευρωπαϊκής εποπτείας στην επίλυση προβλημάτων με προϋποθέσεις και συνεννοήσεις στο πιο υψηλό επίπεδο. Σήμερα μπορούμε να δούμε πιο καθαρά ότι η κοντόφθαλμη πολιτική της Μέρκελ άλλαξε τα γεωπολιτικά δεδομένα και έφερε αλλαγή κλίματος και ακόμα πιο πολλές δυσχέρειες στην προσπάθεια για επίλυση του κυπριακού. Είναι γνωστό από παλιά το σκηνικό: όταν δύο  ελέφαντες τσακώνονται, συχνά την πληρώνουν όσοι βρίσκονται στη γειτονιά τους. Πόσο μάλλον όταν οι ελέφαντες φαίνεται να είναι περισσότεροι από δύο…