Η σφίγγα της Αιγύπτου και η διεθνής κοινότητα

Διαβάζω και μεταφέρω. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μ. Ομπάμα στις 15 Αυγούστου:« οι ΗΠΑ ισχυρά καταδικάζουν τα μέτρα που έλαβε η μεταβατική κυβέρνηση της Αιγύπτου και οι ένοπλες δυνάμεις…οι ΗΠΑ ακυρώνουν την κοινή στρατιωτική άσκηση με την Αίγυπτο, τον επόμενο μήνα…κανονικές σχέσεις δεν μπορεί να συνεχιστούν υπό το φως της συνεχιζόμενης αιματοχυσίας από τις στρατιωτικές δυνάμεις…»

Στην Ευρώπη σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από το Μέγαρο των Ηλυσίων μετά την επικοινωνία Ολάντ-Μέρκελ αναφέρεται ότι οι δύο ηγέτες ζήτησαν να «σταματήσουν άμεσα οι βιαιότητες στην Αίγυπτο και να επιστρέψουν όλες οι πλευρές στο τραπέζι του διαλόγου». Η Α. Μέρκελ υποστηρίζει ότι «η βία δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να λύσει το πρόβλημα. Η πεποίθηση μας είναι ότι η Αίγυπτος δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει την κρίση παρά μόνο εάν δεσμευτεί σε μια ειρηνική πολιτική διαδικασία, ανοιχτή σε όλες τις δυνάμεις, χωρίς αποκλεισμούς». Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λ. Φαμπιούς δήλωσε στις 16 Αυγούστου ότι «ριζοσπαστικές οργανώσεις υπάρχει κίνδυνος να εκμεταλλευθούν την κλιμάκωση της έντασης στην Αίγυπτο» και κάλεσε όλες τις πλευρές να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να εκτονώσουν την ένταση. Ο εκπρόσωπος τη καγκελαρίας Στέφεν Ζάιμπερτ δήλωσε πως η γερμανική κυβέρνηση «καταδικάζει κατηγορηματικά τη βία στην Αίγυπτο και καλεί τα μέρη να διαπραγματευθούν. Μόνο μια καλή λύση υπάρχει, η επιστροφή στις συνομιλίες».

Στη Νέα Υόρκη τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κάλεσαν την μεταβατική αιγυπτιακή κυβέρνηση και τους Αδελφούς Μουσουλμάνους να δείξουν «τη μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση». Η έκτακτη συνεδρίαση του ΣΑ δεν κατέληξε σε κοινό ανακοινωθέν.

Στις Βρυξέλλες η Βαρόνη Άστον έκανε τα περισσότερα, τόσο με επισκέψεις στο Κάιρο όσο και με προσεκτικές δηλώσεις. Η Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική προσπάθησε να ανοίξει ένα δρόμο για τον «εθνικό διάλογο». Συνάντησε τον Μόρσι και δοκίμασε να φέρει τις δύο πλευρές σε επαφές.

Τι λείπει από τα πιο πάνω; Απλά λείπει το πιο βασικό! Ότι στην Αίγυπτο έγινε στρατιωτικό πραξικόπημα εδώ και ένα μήνα, ότι ανετράπη ένας πρόεδρος που έχει εκλεγεί με την ψήφο των Αιγυπτίων στις πρώτες ελεύθερες εκλογές στην ιστορία της χώρας αυτής. Μόλις το 2012! Καμμία ανακοίνωση ή καμμία συνάντηση ή διαβούλευση δεν μπορεί να είναι παραγωγική αν αγνοεί το ουσιώδες. Αν η διεθνής παρέμβαση θεωρεί ότι το πραξικόπημα Σίσι δημιουργεί δίκαιο και νέα δεδομένα, άρα οι συζητήσεις να αφορούν τις εξελίξεις σχετικές με την επόμενη ημέρα της ανατροπής Μόρσι, τότε η κεντρική ιδέα στη διεθνή σκηνή κινείται με αβέβαιο στόχο. Καμμία παρέμβαση δεν βοηθά αν δεν τύχει αναγνώρισης πρώτα και κύρια το δικαίωμα των αιγυπτίων να επιλέξουν για πρόεδρο εκείνον που θεωρούν καλύτερο. Πολλοί αντιδρούν επειδή ο Μόρσι προέρχεται από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους (ΑΜ) -αλλά τότε γιατί έγιναν εκλογές; Αυτή ήταν η θέληση της πλειοψηφίας, η οποία εκφράστηκε κατά τον τρόπο αυτό. Αν αυτό δεν αρέσει σε πολλούς, η απάντηση μπορεί να βρίσκεται στις επόμενες προεδρικές εκλογές, με δημοκρατικά μέσα αντιπαράθεση με τις απόψεις των ΑΜ, όχι στην στρατιωτική ανατροπή εκείνου που δεν αρέσει στο στρατιωτικό κατεστημένο της χώρας, έτσι όπως «εκπαιδεύτηκε» στα χρόνια του δεσποτικού καθεστώτος Μουμπάρακ.

Θεωρώ ότι κινήματα που εκφράζουν πλειοψηφικά ξεπερασμένες ιδέες όπως αυτό με τους ΑΜ, χρειάζεται να εκφραστούν στο ανοικτό πολιτικό γήπεδο, να δοκιμαστούν στην εξουσία, να αντιπαρατεθούν με πιο σύγχρονες απόψεις, να παίξουν τον ιστορικό μεταβατικό ρόλο τους για να φτάσουν οι κοινωνίες σταδιακά και με περισσότερη σοφία σε πιο σύγχρονες λύσεις. Ο αποκλεισμός είναι μια αντιδημοκρατική πολιτική που επιτείνει τα αδιέξοδα και ενισχύει τον φαύλο κύκλο της καχυποψίας και της καθυστέρησης στη μετάβαση σε λύσεις πιο κοντά στις ευρωπαίκές πρακτικές.

Η έκταση της κρίσης στο Κάιρο, το πάθος που επιδεικνύουν πολλοί διαδηλωτές, η ένταση σε πολλές πόλεις και σημεία βρίσκουν την εξήγησή τους στην περιφρόνηση του δικαιώματος της ελεύθερης άποψης για ένα έθνος που υπέφερε τα πάντα κάτω από τυρανικές εξουσίες -από τη βασιλεία Φαρούκ στις πατερναλιστικές εξουσίες στρατιωτικών ή πολιτικών που συνεργάζονται στενά με το στρατιωτικό κατεστημένο.

Η ανοχή στον Σισί τις πρώτες ημέρες του πραξικοπήματος, υπήρξε μια μη συνετή πολιτική προσέγγιση στο διεθνές πεδίο, καθώς σήμερα έχει φέρει τις εξελίξεις στο πρόθυρα εμφυλίου. Η διορισμένη από το στρατό μεταβατική κυβέρνηση στο Κάιρο βρίσκεται ήδη με το ένα πόδι στον γκρεμό. Ποια είναι η λύση; Καμμιά συναινετική απάντηση ανάμεσα στις βασικές δυνάμεις δεν φαίνεται να κυριαρχεί αυτή τη στιγμή. Αλλά όσο πολύπλοκο και αν φαίνεται να γυρίσει η ιστορία προς τα πίσω (χωρίς προϋποθέσεις επιστροφή Μόρσι στην προεδρία), άλλο τόσο αναγκαίο φαίνεται ότι χωρίς τη συναίνεση των ΑΜ και την άμεση απελευθέρωση Μόρσι δεν μπορεί να βρεθεί λειτουργική έξοδος από την εμφύλια διαπάλη.