Η στρατηγική για την αμυντική ΕΕ

Είναι χρήσιμο η ΕΕ να έχει δικές της αμυντικές δυνάμεις; Στη δική μου κρίση, ασφαλώς, είναι κάτι αναγκαίο, κάτι που βελτιώνει τη θέση της ΕΕ στο διεθνές σκηνικό, κάτι που αναβαθμίζει το δικό της εκτόπισμα, τόσο εντός της ΕΕ όσο και εκτός. Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να ανοίξει η συζήτηση για το θέμα, να λάβουν το λόγο όσα κράτη-μέλη θέλουν και μπορούν να βαδίσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Φεντερίκα Μογκερίνι δήλωσε ότι «η ΕΕ δεν πρόκειται να αποκτήσει δικό της στρατό σύντομα, όμως στο μεσοδιάστημα θα πρέπει να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στην ασφάλεια». Σύμφωνα με ανταπόκριση του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων/ΚΥΠΕ στις 2 Σεττεμβρίου «μιλώντας στη Μπρατισλάβα, μετά την άτυπη Σύνοδο των 28 Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας δήλωσε ότι «όλοι συμφωνούμε πως ένας Ευρωπαϊκός στρατός δεν είναι κάτι που θα συμβεί σύντομα. Όμως αυτό που μπορεί να συμβεί πολύ σύντομα, εφόσον τα κράτη μέλη παραμένουν δεσμευμένα, είναι να επεκταθούμε στο πεδίο της Ευρωπαϊκής άμυνας και αυτό είναι που έθεσα στο τραπέζι σήμερα».

Τα κράτη μέλη, προεξάρχουσας της Βρετανίας, συμφωνούν με την αρχή της αυξημένης αμυντικής συνεργασίας, αλλά δείχνουν απροθυμία να παραιτηθούν του κυριαρχικού τους δικαιώματος να αποφασίζει το καθένα για την δική του πολιτική ασφαλείας. Όμως, οι αυξανόμενες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, από τη μεταναστευτική κρίση μέχρι τη διεθνή τρομοκρατία, έχουν ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την κ. Μογκερίνι για προώθηση της ιδέας. «Το σημαντικό είναι ότι όλοι οι Υπουργοί Εξωτερικών εκτιμούν τους σχεδιασμούς».

Αναφερόταν στο σχέδιο για μια «Παγκόσμια Στρατηγική για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας», το οποίο είχε παρουσιάσει νωρίτερα την Παρασκευή, κερδίζοντας την έγκριση των Ευρωπαίων ηγετών. Όπως είπε, υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών για στήριξη του σχεδίου, ενώ πρόσθεσε ότι θα εργαστεί επί συγκεκριμένων προτάσεων για να τεθεί σε ισχύ, με τα πρώτα επιχειρησιακά αποτελέσματα να είναι πιθανά στις αρχές του επόμενου έτους». (ΓΠΕ, ΚΥΠΕ-2/9)

Το σχέδιο για την Παγκόσμια Στρατηγική για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας είναι χρήσιμο. Ωστόσο, αν δεν υποστηρίζεται από μια σημαντική αμυντική δύναμη, αν δεν υπάρχει κοινός ευρωπαϊκός στρατός, το σχέδιο θα αποφέρει κάποια κέρδη αλλά δεν θα είναι αυτό το ζητούμενο. Για όσους ενδιαφέρονται για μια ΕΕ που να γίνεται ολοένα και σημαντικότερος παίκτης της ειρήνης σε παγκόσμιο επίπεδο, ο κοινός στρατός είναι αναγκαίος. Τα προβλήματα για να φτάσει η ΕΕ ως εκεί, είναι πολλά, και γνωστά. Αυτό δεν εμποδίζει εκείνα τα μέλη που θέλουν να προτείνουν ιδέες για μια περισσότερη συνεργασία στον αμυντικό τομέα να το πράξουν. Ένα από τα εμπόδια σύντομα δεν θα υπάρχει. Η Μ. Βρετανία αποχωρεί και από την άποψη αυτή, διευκολύνει τα πράγματα.

Το Ευρώ δείχνει το δρόμο. Αν έχεις κοινό νόμισμα, χωρίς κοινή οικονομική διακυβέρνηση, θα έχεις οικονομικά προβλήματα του τύπου που έζησε εσχάτως η ΕΕ με κράτη-μέλη της. Αν έχεις τη φιλοδοξία να συμβάλεις στην παγκόσμια προσπάθεια για να λύσεις σε διεθνή ζητήματα, αν επιδιώκεις να έχεις ρόλο στην μετάβαση από μια διένεξη σε μια κατάσταση ειρήνης και σταθερότητας, αυτό σημαίνει οικοδόμηση των προϋποθέσεων για τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού. Θα πάρει χρόνο η υλοποίησή του. Είναι σημαντικό, όμως, να καταγράφεται ο στόχος και οι δυνάμεις που ενδιαφέρονται να τον προωθούν βήμα βήμα.