Η συνταγή Μεντβέντεφ

Κείμενο στρατηγικής που καθορίζει την κοινή δράση Κύπρου-Ρωσίας για τα επόμενα τρία χρόνια και δεκατρείς συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας, υπέγραψαν οι πρόεδροι Χριστόφιας και Μεντβέντεφ κατά την επίσκεψη του δεύτερου στη Λευκωσία στις 7 Οκτωβρίου.

Σημαντικά κέρδη: α) το σύνολο των εμπορικών συναλλαγών έφτασε το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους στο 1 δισεκατομμύριο δολάρια. β) Η συμφωνία για αποφυγή της διπλής φορολογίας είναι πολύ σημαντική για τις κυπριακές επιχειρήσεις, και, γ) αναμένεται να αυξηθεί το τουριστικό ρεύμα προς την Κύπρο.

Τα οικονομικά δεδομένα στις κυπρορωσικές σχέσεις είναι πράγματι εντυπωσιακά και οι συμφωνίες που υπογράφηκαν ανάμεσα στους δύο προέδρους αναμένεται να δώσουν νέα ώθηση στον όγκο των συναλλαγών.

Ενώ, οι οικονομικές συμφωνίες δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ισχυρή ώθηση στις διμερείς σχέσεις, οι παρεμβάσεις Μεντβέντεφ σε σχέση με το κυπριακό δημιουργούν ορισμένα ερωτηματικά. Σε άρθρο του στην εφημερίδα «ο Φιλελεύθερος» στις 7 Οκτωβρίου, ο Δ. Μεντβέντεφ δηλώνει ότι «αμετάβλητα τασσόμαστε υπέρ επίλυσης του Κυπριακού, χωρίς έξωθεν πιέσεις, χωρίς προσπάθειες επιβολής έτοιμων «συνταγών» ή τεχνητού χρονοδιαγράμματος στις δικοινοτικές συνομιλίες και χωρίς εισαγωγή της έξωθεν επιδιαιτησίας».

Το βασικό θέμα είναι με ποιο κίνητρο ο ρώσος πρόεδρος παίρνει θέσεις που μάλλον ξενίζουν στη διεθνή διπλωματική πρακτική. Ποιος θέτει τεχνητά χρονοδιαγράμματα ή ποιος θέτει θέμα επιδιαιτησίας στο κυπριακό; Από όσα διαβάζουμε, κανένας δεν το ζητά. Ας θέσουμε τα πράγματα αλλιώς: σε ποιο διεθνές θέμα η Μόσχα  διατυπώνει ανάλογες αγωνίες; Δεν θυμάμαι να κάλεσε ποτέ, για παράδειγμα, τον ισραηλινό πρωθυπουργό Β. Νετανιάχου ή τον παλαιστίνιο ηγέτη Α. Αμπάς να συνομιλούν χωρίς «έξωθεν επιδιαιτησία». Η Ρωσία συμμετέχει στο «κουαρτέτο» για τη Μέση Ανατολή- ΟΗΕ, ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία. Τι ακριβώς κάνει εκεί το «κουαρτέτο»;

Κάθε χώρα προωθεί τα συμφέροντά της. Η Ρωσία ισορροπει ανάμεσα στην Κύπρο και την Τουρκία και διευρύνει τις εμπορικές σχέσεις της. Στις 6 Αυγούστου 2009 ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Β. Πούτιν δήλωσε στην Άγκυρα τα εξής: «τασσόμαστε υπέρ της δίκαιης επίλυσης του ζητήματος, τόσο του τουρκικού όσο και του ελληνικού τμήματος του νησιού. Υποστηρίζουμε τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας και τα σχέδια του ΟΗΕ, υποστηρίζουμε επίσης και το σχέδιο Ανάν. Θα επιδιώξουμε και στο μέλλον την οικοδόμηση των σχέσεων και με τις δύο πλευρές, τα δύο τμήματα της Κύπρου. Το έχουμε πει επανειλημμένα και το θεωρούμε σωστό βήμα, που λειτουργεί προς όφελος της διευθέτησης».

Πούτιν και Μεντβέντεφ προώθησαν τα ρωσικά συμφέροντα και μόνο όσοι αρνούνται να δουν τα πασιφανή μιλούν για «πολιτικές αρχών» κλπ. Η άποψη Μεντβέντεφ μπορεί να ικανοποιεί ένα τμήμα κυπρίων που εκπαιδεύτηκε για δεκαετίες στην πολιτική της περιχαράκωσης, αλλά, εκτιμώ, δεν ικανοποιεί τις πραγματικες ανάγκες της σημερινής Κύπρου. Ο Μεντβέντεφ, είπε τι δεν θέλει και ανεχώρησε. Έχει κάποιες θετικές εισηγήσεις για οποιοδήποτε κεφάλαιο της διαπραγμάτευσης; Έχει κάποιες εισηγήσεις λ.χ. για τα θέματα ασφάλειας στη λύση του κυπριακού; Στην σημερινή εποχή  μετρά το δημιουργικό κομμάτι της πολιτικής, οι εφικτές εισηγήσεις που εξυπηρετούν ευρύτερα συμφέροντα και ισορροπίες. Είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς πώς μια χώρα με σημαντικές δυνατότητες στη διεθνή σκηνή, εμφανίζει αυτή τη δυσερμήνευτη συμπεριφορά στο κυπριακό. Πιθανώς να εκτιμά ότι το υπάρχον status quo στην Κύπρο δεν έχει επηρεάσει ζωτικά ρωσικά συμφέροντα.

Υπάρχει ένα μείζον θέμα που αφορά το ρόλο της Κύπρου μέσα στην ΕΕ. Τελικά ζητάμε κάτι από την ΕΕ στο κυπριακό ή μας αρκεί το «ανάχωμα» Μεντβέντεφ; Τελικά μας ενδιαφέρει να αναδείξουμε την ΕΕ ως τον καταλύτη για την επίλυση ή να συνεχίσουμε μια αμυντική πολιτική που δεν οδηγεί σε πραγματικό αποτέλεσμα;