Καιρός για PESCO!
Σημαντικό βήμα εμπρός η υπογραφή στις 13 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες των εγγράφων που θέτουν σε κίνηση τη «Διαρκή Δομημένη Συνεργασία» (PESCO) για την άμυνα στην ΕΕ από 23 Κράτη- Μέλη.
Σύμφωνα με τα κείμενα «η PESCO είναι ένα πλαίσιο και μια διαδικασία που βασίζεται στη Συνθήκη για την εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ «τα οποία είναι ικανά και πρόθυμα να το πράξουν». Θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αναπτύξουν από κοινού αμυντικές ικανότητες, να επενδύσουν σε κοινά έργα και να ενισχύσουν την επιχειρησιακή ετοιμότητα και συμβολή των ενόπλων δυνάμεών τους. Μετά τη σημερινή κοινοποίηση, το Συμβούλιο θα πρέπει να εγκρίνει επίσημη απόφαση για την ίδρυση της PESCO έως το τέλος του έτους, με τα πρώτα σχέδια να προσδιορίζονται παράλληλα.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το οποίο ξεκίνησε από την Κομισιόν τον Ιούνιο του 2017, θα ενισχύσει τα έργα συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής έρευνας, την ανάπτυξη πρωτοτύπων και την προσέλκυση δυνατοτήτων. Η σημερινή κοινή κοινοποίηση σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία μιας πλήρως ανεπτυγμένης ευρωπαϊκής αμυντικής ένωσης έως το 2025 όπως ο Πρόεδρος περιέγραψε στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 (ηλεκτρονικό «Βήμα», 13/11/17).
Οι χώρες συμφώνησαν στις αρχές της PESCO, υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα το γεγονός ότι η «PESCO είναι ένα φιλόδοξο, δεσμευτικό και χωρίς αποκλεισμούς ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για επενδύσεις στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας του εδάφους της ΕΕ και των πολιτών της». Επίσης, προσυπέγραψαν τον κατάλογο των «φιλόδοξων και πιο δεσμευτικών κοινών υποχρεώσεων», τις οποίες συμφώνησαν να αναλάβουν τα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένων «των τακτικά αυξανόμενων προϋπολογισμών για την άμυνα σε πραγματικούς όρους, με σκοπό την επίτευξη συμφωνημένων στόχων».
Τέλος, στη συμφωνία περιλαμβάνονται προτάσεις για τη διακυβέρνηση της PESCO, με ένα γενικό επίπεδο για τη διατήρηση της συνοχής και της φιλοδοξίας της (PESCO), το οποίο θα συμπληρώνεται από ειδικές διαδικασίες διακυβέρνησης σε επίπεδο σχεδίων. Το Συμβούλιο θα πρέπει τώρα να εκδώσει απόφαση για τη σύσταση της PESCO με ενισχυμένη ειδική πλειοψηφία. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί στην επόμενη σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (11 Δεκεμβρίου).
Οι χώρες μέλη της PESCO είναι: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχική Δημοκρατία, Κροατία, Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Ισπανία και Σουηδία υπέγραψαν την εν λόγω πρωτοβουλία. Άλλα κράτη-μέλη μπορούν να συμμετάσχουν σε μεταγενέστερο στάδιο.
Κάθε βήμα που υποστηρίζει τη «Διαρκή Δομημένη Συνεργασία» (PESCO) για την άμυνα στην ΕΕ, είναι θετικό. Η ΕΕ μπορεί και πρέπει να αποκτήσει αμυντικές δυνατότητες, και ως «ήπια δύναμη» να συνεισφέρει στις προσπάθειες για την παγκόσμια ειρήνη με τις δικές της δύναμεις οι οποίες βασίζονται στις πολιτικές της συνεννόησης και του διαλόγου.
Η αμυντική δυνατότητα είναι κρίσιμης σημασίας υπόθεση γιατί έτσι μπορεί η ΕΕ να γίνεται ακόμα σημαντικός παίκτης ειρήνης σε περιοχές που εξελίσσονται συγκρούσεις ή σε ενδεχόμενες απειλές κατά της ειρήνης με σκοπό να τις παρεμποδίσει. Η Κύπρος έχει κάθε συμφέρον να συμμετέχει σε κάθε στάδιο εξέλιξής της. Αξιοποιεί συνεργασίες, αποκτά νέες δυνατότητες, γι’ αυτό και η συμμετοχή της στη «Διαρκή Δομημένη Συνεργασία» συνιστά μια σωστή απόφαση.
Οι διεθνείς εξελίξεις, η αστάθεια σε περιοχές που γειτνάζουν με την ΕΕ, οι «εσωτερικές» δυνατότητες όπως λ.χ σε σχέση με το άλυτο κυπριακό, οι συνέργειες των μελών στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, συνιστούν ένα σύνολο από δυνατότητες και ευκαιρίες που ενισχύουν την πολιτική και αμυντική βαρύτητα της ΕΕ. Η υπογραφή για τη «Διαρκή Δομημένη Συνεργασία» (PESCO) για την άμυνα στην ΕΕ από 23 Κράτη- Μέλη βρίσκεται σε αντιστοιχία με τη Διακήρυξη της Ρώμης στις 25 Μαρτίου 2017. Μεταφέρω ένα απόσπασμα από αυτή:
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει πρωτοφανείς προκλήσεις, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στο εσωτερικό της: περιφερειακές συρράξεις, τρομοκρατία, αυξανόμενες μεταναστευτικές πιέσεις, προστατευτισμός, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Ενωμένοι, είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο και να προσφέρουμε στους πολίτες μας ασφάλεια, αλλά και νέες ευκαιρίες.
Θα καταστήσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρότερη και πιο ανθεκτική, μέσα από ακόμα μεγαλύτερη ενότητα και αλληλεγγύη μεταξύ μας και μέσα από την τήρηση κοινών κανόνων. Η ενότητα είναι αναγκαιότητα, αλλά και ελεύθερη επιλογή μας. Το κάθε κράτος μόνο του, θα είχε περιθωριοποιηθεί από την παγκόσμια δυναμική. Μόνο αν είμαστε ενωμένοι μπορούμε να επηρεάσουμε τη δυναμική αυτή και να προστατεύσουμε τα κοινά μας συμφέροντα και αξίες. Θα προχωρούμε ενωμένοι, με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου χρειάζεται, αλλά πάντα προς την ίδια κατεύθυνση, όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, τηρώντας τις Συνθήκες και διατηρώντας πάντα ανοιχτή την πόρτα σε εκείνους που θα θελήσουν να συμμετάσχουν αργότερα. Η Ένωσή μας είναι ενιαία και αδιαίρετη».
Λάρκος Λάρκου