Κάλπες με ουρά στην Τουρκία

Η Τουρκία στις κάλπες με την ελπίδα ότι αυτή τη φορά θα σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση. Η Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή όρισε την 1η Νοεμβρίου ως ημέρα διεξαγωγής τους. Το ερώτημα είναι απολύτως σαφές: τι αλλάζει από την 7η Ιουνίου ώστε αυτή τη φορά οι κομματικοί συσχετισμοί να δώσουν καθαρή λύση; Εκτιμήσεις και δημοσκοπήσεις φέρουν τα πράγματα ακόμα να βρίσκονται υπό διαμόρφωση, το σκηνικό είναι ρευστό. Ωστόσο, ορισμένα στοιχεία του επιτρέπουν τις πρώτες εκτιμήσεις:

Α. Το ΚΑΔ επιχειρεί να στριμώξει το φιλοκουρδικό ΔΛΚ με τον προφανή στόχο να πέσει κάτω από το εκλογικό όριο του 10% με εκλογικό «λάφυρο» τις 80 έδρες που κατέχει τώρα, καθώς στις 7 Ιουνίου έλαβε 13%. Η μέθοδος που χρησιμοποιεί το ΚΑΔ και ειδικότερα ο Τ. Ερτογάν και ο πρωθυπουργός Νταβούτογλου είναι η επιχείρηση ταύτισης του ΔΛΚ με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν και την τρομοκρατία. Έτσι η κυβέρνηση χρησιμοπιεί την αεροπορία για επιθέσεις κατά του ΕΚΚ στο Β. Ιράκ και ταυτόχρονα ταυτίζει το ΔΛΚ ως κόμμα «συνδεδεμένο» με την τρομοκρατία και την απόσχιση.

Β. Η βιομηχανική κοινότητα πίεσε για να τα βρουν τα δύο μεγάλα κόμματα (ΚΑΔ, ΡΛΚ), σε ένα είδος μεγάλου συνασπισμού, όπως συμβαίνει στη Γερμανία. Η πίεση δεν απέδωσε γιατί οι γέφυρες συνεννόησης ήταν ήδη αδύναμες, αν όχι ανύπαρκτες. Προηγήθηκε η σχέση μηδέν. Δεν αλλάζουν τα πράγματα σε λίγο χρόνο όταν λ.χ το ένα κόμμα δεν δέχεται να μεταβεί για συνομιλίες στο νέο προεδρικό μέγαρο. Αν την 1η Νοεμβρίου δεν σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση του ΚΑΔ, τότε το σενάριο αυτό θα επανέλθει με πιο επιτακτικό τρόπο, καθώς τρίτος εκλογικός γύρος δύσκολα θα υπάρχει…

Γ. Οι δημοσκοπήσεις δεν διαφωτίζουν την πορεία μέχρι την 1η Νοεμβρίου. Δύο κάνουν λόγο για αύξηση των ποσοστών του ΚΑΔ κατά μια ή δύο μονάδες, και μια άλλη βλέπει πτώση των ποσοστών του κατά μια μονάδα. Αυτό ασφαλώς είναι και το κλειδί των εξελίξεων: όλα θα κριθούν από το κατά πόσο το ΚΑΔ θα αυξήσει το ποσοστό. Σε αυτή τη στόχευση θα επιλέξει να πιέσει είτε το κόμμα της Εθνικιστικης Δράσης είτε το φιλοκουρδικό ΔΛΚ. Μια εκτίμηση φέρει την πρώτη επιλογή ως επικρατέστερη, χωρίς να υποτιμάται η δεύτερη: ο Μπαχτσελί διανύει τη δύση της καριέρας του, δεν διαθέτει στρατηγική εξουσίας, και δύσκολα θα επαναλάβει παλαιότερα ποσοστά του σε μια περίοδο ακραίας πόλωσης.

Δ. Ο Τ. Ερτογαν τρέφει και τρέφεται από την πόλωση. Η δεκάχρονη κυριαρχία του δείχνει ότι κατά κανόνα το εκλογικό σώμα τον ακολούθησε, δεχόταν το διλήμματα που έθετε και του έδωσε όλες τις βασικές του εκλογικές επιθυμίες. Η 7η Ιουνίου λέει: όχι πια! Η εμμονή του στην ουσιώδη αλλαγή του συντάγματος από Προεδρευόμενη σε Προεδρική Δημοκρατία, δεν διαθέτει την αναγκαία λαϊκή υποστήριξη. Ακόμα και μέσα στους οπαδούς του ΚΑΔ ένα σημαντικό ποσοστό δεν θεωρεί χρήσιμη την ιδέα της μεγάλης αναθεώρησης. Ίσως αυτό το στοιχείο να παίξει σημαντικό ρόλο στο δρόμο για την 1η Νοεμβρίου. Αν ως ιδέα μείνει στο «περιθώριο», ίσως, βοηθήσει στην άνοδο του ΚΑΔ, αν ο Ερτογάν θελήσει να το μετατρέψει σε εκλογικό «κρίσιμο θέμα», αυτό ίσως, οδηγήσει μια κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων να το καταψηφίσει μέσω της στήριξης του ΡΤΚ και του ΔΛΚ περιπλέκοντας περαιτέρω το παζλ προς την 1η Νοεμβρίου.