Καταλύτης με σχέδιο

Με δύο προϋποθέσεις  η πρωτοβουλία είναι εφικτή: πρώτο, να επιδιώκουμε με σύγχρονο σχέδιο συνολική λύση στο κυπριακό και δεύτερο, να αναγνωρίζουμε στο πρόσωπο της ΕΕ τον καταλύτη της λύσης. Η πρωτοβουλία μπορεί να εξελίσσεται στα εξής τρία επίπεδα:

1 Να  θέσουμε σαφές χρονοδιάγραμμα στην Τουρκία ώστε σε αυτό να οριστικοποιηθεί νέο πλαίσιο λύσης.

2 Να διαβουλευτούμε με τη θεσμική ΕΕ πάνω στην εξής βάση: ότι δεν έγινε τον Οκτώβριο του 2005 χρειάζεται να γίνει τώρα σε νέο χρόνο. Είναι έξω από την ευρωπαϊκή πρακτική ένα υποψήφιο μέλος να κατέχει στρατιωτικά έδαφος κράτους-μέλους. Ο Υπουργός Εξωτερικών Γ. Λιλλήκας δήλωσε (3/9/06) ότι η Τουρκία “δεν μπορεί να συνεχίσει χωρίς να υλοποιεί στην πράξη πλέον τις δεσμεύσεις που οικειοθελώς ανέλαβε η ίδια έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης” και πρόσθεσε πως “δεν μπορεί να συμπεριφερόμαστε ωσάν να μην συμβαίνει τίποτε”.

Ανέφερε επίσης, πως η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο θέμα αυτό “ήταν και παραμένει σταθερή” και σημείωσε ότι “εμείς έμπρακτα δείχνουμε ότι δεν θα συναινέσουμε”, αλλά “εκεί που μπορούμε”, δηλαδή όσον αφορά το άνοιγμα κεφαλαίων, “η τακτική μας και η πολιτική που ακολουθούμε είναι τέτοια που δεν επιτρέπει πλέον την απρόσκοπτη ενταξιακή πορεία της Τουρκίας”.

3 Σε κάθε περίπτωση, η Κύπρος να καταστήσει σαφές σε όλα τα ενδιαφερόμενα  μέρη ότι θα εμποδίσει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Η σημερινή τακτική της επικυριαρχίας του πρωτοκόλλου ολοκλήρωσε την αξία του ως μοχλός πίεσης. Σήμερα χρειάζεται άλλη προσέγγιση που να θέτει το αίτημα για τερματισμό της στρατιωτικής κατοχής με συνολική λύση στο επίκεντρο της ευρωτουρκικής σχέσης. Αυτό υπηρετεί κατα τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα συμφέροντα της Κύπρου αλλά και της ίδιας της ΕΕ. Η πιο πάνω πρωτοβουλία θα είναι αποτελεσματική εάν  Λευκωσία δουλέψει με συγκεκριμένες εισηγήσεις για το πώς το ευρωπαϊκό πλαίσιο θα γίνει μια νέα δέσμη ιδεών για τη λύση. Το κλειδί συνδέεται με την πολιτική μας βούληση να αναπτύξουμε το σύστημα της ΕΕ ως το πλαίσιο ασφαλείας για την ελεύθερη, ευρωπαϊκή Κύπρο. Για να επιτευχθεί αυτό η Λευκωσία μπορεί να διευκολύνει τις διαδικασίες με τη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων, με διαβουλεύσεις που να πείθουν για την εγκυρότητα και τη σοβαρότητα των επιδιώξεών μας.

Είναι  χρήσιμο  να υπογραμμισθεί πως η γνωστή άποψη ότι η ΕΕ δεν θέλει να είναι βασικός «παίκτης» στο κυπριακό, είναι προϊόν μιας επιπόλαιης ανάγνωσης του θέματος όπως βεβαιώνει η ενταξιακή πορεία της Κύπρου. Όταν έχουμε εφικτές προτάσεις, συστηματικές δράσεις, επιχειρήματα, επιμονή και πειστικότητα μπορούμε να αλλάζουμε ισορροπίες, αρνήσεις ή και διαφωνίες. Οι διαδικασίες της λύσης μπορούν να λειτουργήσουν μόνο εάν η ΕΕ δουλέψει ως ο πραγματικός καταλύτης της λύσης.