Κωδικός “Παρίσι” για Νετανιάχου

Στις 3 Ιουνίου συνέρχεται στο Παρίσι η Ειδική Σύνοδος για το Μεσανατολικό με τη συμμετοχή του «Kουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή» (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, ΟΗΕ), της Αραβικής Λίγκας, του ΣΑ του ΟΗΕ και 20 άλλων χωρών. Στη Σύνοδο αυτή δεν θα λάβει μέρος ούτε το Ισραήλ (που αντιτίθεταιι στην πραγματοποίηση της Συνόδου), ούτε και οι Παλαιστίνιοι, (που δεν κλήθηκαν, αν και την υποστηρίζουν). Είναι μια πρωτοβουλία της Γαλλικής διπλωματίας που έρχεται με τη φιλοδοξία να συμβάλει στην αναζωογόνησης της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Είναι εφικτό κάτι τέτοιο;

Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου ελάχιστο ενδιαφέρον δείχνει για την επίλυση του μεσανατολικού στη βάση της πολιτικής των «δύο κρατών». Η στασιμότητα δείχνει το κύριο βάρος της ευθύνης για το αδιέξοδο στις επιλογές που κάνει ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον Νετανιάχου. Ο τελευταίος ως κεντρικός παίκτης μαζί με ακραία θρησκευτικά κόμματα, συγκροτούν μια συμμαχία που υποστηρίζει τη διατήρησης της υπεροχής του Ισραήλ μέσα από την πολιτική της μη λύσης, γεγονός που εκφράζεται, κυρίως, μέσα από την επιλογή του εποικισμού στη Δυτική Όχθη.

Τι θα προσφέρει η Σύνοδος στο Παρίσι; Σύμφωνα με δηλώσεις γάλλων αξιωματούχων, στόχος της Συνόδου είναι να τεθεί ένα χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο θα καλούνται τα δύο μέρη να οριστικοποιήσουν τη θέλησή τους για πραγματικές συνομιλίες. Εάν αυτό δεν συμβεί τότε θα προχωρήσει η διαδικασία για αναγνώριση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους από διάφορες χώρες. Αυτό το σενάριο ασκεί πραγματική πίεση στην κυβέρνηση Νετανιάχου, η οποία επιλέγει τις μη συνομιλίες, συνεπώς επιλέγει το παιχνίδι με το χρόνο και την αλλαγή των συσχετισμών επί του εδάφους.

Για να δημιουργήσει κάποιες εντυπώσεις στη διεθνή σκηνή ο Β. Νετανιάχου επανέφερε στη δημοσιότητα μια παλαιά πρόταση (από το 2002!) της Αραβικής Λίγκας για αναγνώριση του Ισραήλ από τα αραβικά κράτη έναντι της αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους από το Ισραήλ. Προφανώς μια ξεπερασμένη από το χρόνο ιδέα η οποία δεν προσθέτει κάτι αξιόλογο στη σημερινή κατάσταση πραγμάτων, από τη στιγμή που οι αλλεπάλληλες επισκέψεις του αμερικανού ΥΠΕΞ Τ. Κέρι στην περιοχή (11 συνολικά!!) κατά το 2013 και το 2014, οδήγησαν σε κανονικό ναυάγιο τον Απρίλιο του 2014, κυρίως, εξαιτίας της πολιτικής του εποικισμού που εφαρμόζει η κυβέρνηση Νετανιάχου.

Δύο δεδομένα περιπλέκουν την κατάσταση και θέτουν νέες προκλήσεις στη Σύνοδο των Παρισίων. Πρώτο, η έξαρση των επιθέσεων με μαχαίρια από παλαιστίνιους νέους κατά ισραηλινών στους δρόμους κυρίως στα Ιεροσόλυμα και τη Χεβρόνα. Στο πλαίσιο αυτής της μορφής των συγκρούσεων «τον περασμένο χρόνο, ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν 195 παλαιστινίους, ενώ οι παλαιστίνιοι 30 ισραηλινούς» (Ρόιτερς, 30 Μαίου), Δεύτερο, η νέα σύνθεση της κυβέρνησης του Ισραήλ με την προσθήκη του ακραίου κόμματος του Α. Λίμπερμαν («Ισραήλ, το Σπίτι μας») στην κυβερνητική πλειοψηφία και την ανάληψη της θέσης του Υπουργού Άμυνας από τον ίδιο. Ο ίδιος ζει στη σπίτι σε οικισμό μέσα στη Δ. Όχθη, ως Υπουργός Εξωτερικών εξαιτίας των θέσεών του δεν γινόταν δεκτός για επισκέψεις σε σημαντικές δυτικές πρωτεύουσες, και είναι γνωστός οπαδός της θεωρίας για ένα «καθαρό» κράτος του Ισραήλ με μεταφορά αράβων που ζουν μέσα στο Ισραήλ στη Δυτική Όχθη. Ο Νετανιάχου, ενώ συζητούσε διεύρυνση του κυβερνητικού συνασπισμού με το κεντρώα σχήματα, έκλεισε το διάλογο μαζί τους ψηφίζοντας Λίμπερμαν και τις έξι έδρες που διαθέτει στην Κνεσέτ!

Μπορεί η Σύνοδος στο Παρίσι να φέρει ένα αποτέλεσμα; Βέβαιο είναι, πως παρά την αρνητική στάση των ΗΠΑ έναντι της Γαλλικής πρότασης (χρονοδιάγραμμα για να διεξαχθούν συνομιλίες, αν αποτύχουν τότε αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους), αυτή η πρόταση τυγχάνει ευρείας συζήτησης και αρκετές χώρες, (μεταξύ αυτών και μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ) την βλέπουν θετικά δείχνοντας έτοιμες να κάνουν το επόμενο βήμα. Θεωρώ ότι αυτή η προοπτική έχει πιθανότητες να επηρεάσει εξελίξεις γιατί, η ισραηλινή πολιτική ηγεσία αντιλαμβάνεται το κόστος που θα προκύψει για την ίδια με μια σειρά από τέτοιου είδους αναγνωρίσεις, μαζί με την επακόλουθη συμμετοχή του Παλαιστινιακού κράτους ως κανονικού πλέον μέλους στον ΟΗΕ. Δεν είμαι βέβαιος ότι η κυβερνητική πλειοψηφία υπό τον Νετανιάχου θα κάνει σημαντικές κινήσεις για πρόοδο, ωστόσο το μήνυμα των Παρισίων μπορεί ακουστεί ευκρινέστερα, εφόσον κάνει πράξη την αρχική της ιδέα…