Κόκκινες γραμμές και εξωτερικό περιβάλλον

Χρειάζεται να κάνουμε λόγο για «κόκκινες» γραμμές σε μια διαπραγμάτευση ή αυτό είναι μια ουτοπία; Στην Κύπρο το ακούμε σχεδόν καθημερινά, σε κάθε ζήτημα πάμε για να πετύχουμε αυτό ή εκείνο, αλλά αυτά είναι «κόκκινες γραμμές», άρα αδιαπραγμάτευτοι όροι που δεν θα τύχουν καμμιάς συζήτησης. Στην πατρίδα μας πιστεύουμε ότι οι κόκκινες γραμμές είναι θέμα βούλησης ή προβολής κάποιων επιχειρημάτων. Στην πράξη αυτό δεν συμβαίνει στο βαθμό που θα επιθυμούσαμε. Στην πράξη ισχύουν διαφορετικοί κανόνες από αυτούς που συχνά ακούμε από «αταλάντευτες» ρητορείες.

Για παράδειγμα όταν η Κύπρος σχεδιάζει ή εφαρμόζει πολιτικές γύρω από την Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, χρειάζεται να έχουμε υπόψη μας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μερίμνησε για δεκαετίες ώστε να έχει κάποια μέσα προστασίας της, εποπτείας και παρακολούθησής της. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν χωρίς εξωτερική βοήθεια μπορούσαμε να έχουμε κάποια γνώση των όσων συντελούνται γύρω ή μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ ή τι γινόταν αποκλειστικά γύρω από το χώρο των εξορύξεων για ανεύρεση ενεργειακής ύλης. Οι δυσκολίες έχουν εξήγηση τόσο σε σχέση με το στρατιωτικό και πολιτικό μας μέγεθος όσο και στις προτεραιότητες που επιχειρούμε να θέσουμε σε εφαρμογή.

Η πολιτική μας επιδίωξη χρειάζεται να συναρτάται με τη διεθνή θέση της Κύπρου και να βρίσκεται σε συνάρτηση με την εσωτερική αξιολόγηση σχετικά με τη συμμετοχή της στον ευρύτερο κόσμο των συσχετισμών. Οι «κόκκινες γραμμές» είναι διαφανείς ή άνευ νοήματος αν δεν συνοδεύονται από πολιτική ισχύ, κατάλληλα επιχειρήματα, διαπραγματευτική δεξιοτεχνία. Η αναβάθμιση της Κύπρου είναι ο επιθυμητός στόχος, αλλά αυτό δεν προκύπτει μέσα από εντολές ή ευσεβείς πόθους. Αυτό που μετρά είναι να διερεύνουμε τις δυνατότητές μας, να μπορούμε να επηρεάζουμε το εξωτερικό περιβάλλον και να διεκδικούμε περισσότερη αποτελεσματικότητα. Αποτελεί μια κλασσική ουτοπία να καλλιεργούμε την εντύπωση ότι μπορούμε να επιβάλλουμε τη θέλησή μας μόνο και μόνο επειδή το θέλουμε. Το εύρος των δυνατοτήτων μας είναι συγκεκριμένο και μπορεί να διευρύνεται στο βαθμό που επιτυγχάνουμε συμμαχίες, συνέργειες με άλλες χώρες, συνεργασίες που με έργα μεγαλώνουν τα όριά μας . Οι δυσκολίες προκύπτουν επιπρόσθετα από τις επιλογές και τις ιεραρχήσεις μας, κατά πόσο δηλαδή επιλέγουμε κάθε φορά πού να επενδύσουμε και τι να αφήσουμε πίσω ή τι να αγνοήσουμε

Δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντά μας με επίγνωση των δεδομένων, αλλά και με βελτίωση του επιπέδου της επιρροής μας πάνω στο εξωτερικό περιβάλλον, στους κανόνες που ορίζουν τις διεθνείς σχέσεις, με την συνεπή προσπάθεια για να βγούμε από τον φαύκλο κύκλο της οικονομικής κρίσης. Είναι σημαντικό να προσδιορίζουμε τη θέση μας στις εξελίξεις με εκσυγχρονισμό του κράτους και των θεσμών, με αλλαγές και μεταρρυθμίσεις στην παραγωγική διαδικασία ώστε να βελτιώσουμε τη θέση μας στον εξωτερικό ανταγωνισμό. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το ζήτημα της συμμετοχής της Κύπρου στη συνεχή συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ, τον τρόπο και τις ιδέες που συνεισφέρει στην υπόθεση για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Η πιο ισχυρή Κύπρος συνδέεται με τη γνώση, τη διαπραγμάτευση, την επιδίωξη εφικτών στόχων μέσα από την αναβάθμιση της δραστηριότητάς της σε ένα κόσμο αλληλεξάρτησης, εθνικών και πολυμερών επιδιώξεων.