Κολομβία πράξη δεύτερη!
Το πρακτορείο ειδήσεων «Ρόιτερς» παραθέτει τα κύρια σημεία των εξελίξεων στην Κολομβία, 13 Νοεμβρίου 2016. Η κυβέρνηση Σάντος και το μαρξιστικό κίνημα FARC συμφώνησαν ένα νέο πακέτο ειρήνευσης για την επόμενη ημέρα στη χώρα τους. Τα κυριότερα στοιχεία της προηγούμενης συμφωνίας διατηρούνται. Ωστόσο, μετά την απόρριψή της σε δημοψήφισμα, οι δύο πλευρές κατέληξαν σε νέα συμφωνία, υπό το φως της κριτικής που δέχθηκε από την παράταξη τέως προέδρου Ουρίκε.
Σε κύρια σημεία:
1. Όταν δύο πλευρές θέλουν πραγματικά να βρουν λύσεις, μπορούν. Σε 40 ημέρες διόρθωσαν πράγματα γιατί άρχισαν νέο γύρο συνομιλιών την ακριβώς επόμενη ημέρα της απόρριψής του, πηγαίνοντας στην Αβάνα. Η απόρριψη σε δημοψήφισμα έγινε την Κυριακή 2 Οκτωβρίου, την αμέσως επόμενη ημέρα οι αντιπροσωπείες αναχώρησαν για την Αβάνα. Ήθελαν πολύ και τα βρήκαν σε χρόνο ρεκόρ.
2. Σύμφωνα με το Ροϊτερς «διατηρείται η αμφιλεγόμενη ρύθμιση που δίνει 10 θέσεις στο κοινοβούλιο στο FARC μέχρι το 2026 και δεν θα εμποδίζει τους ηγέτες των ανταρτών να εκλέγονται σε πολιτικές θέσεις».
3. Ωστόσο, η συμφωνία δεν θα αποτελέσει μέρος του κολομβιανού συντάγματος, ενώ «το FARC υποχρεώνεται να παρουσιάσει πλήρη στοιχεία για τις καταθέσεις του, αυτές που είναι προορισμένες να δοθούν ως αποζημιώσεις στα θύματα του πολέμου».
4. Στο αναθεωρημένο κείμενο, στη δικαστική διαδικασία «θα προσληφθούν ξένες δικαστές για τις ειδικές δίκες, ενώ ξένοι παρατηρητές θα παρευρίσκονται», ενώ το ανταρτικό κίνημα «θα παρουσιάσει πλήρη στοιχεία για την ανάμειξή του στο εμπόριο ναρκωτικών».
5. Στην νέα εκδοχή της συμφωνίας οι εργασίες των δικαστηρίων θα διαρκέσουν δέκα χρόνια και οι έρευνες θα ολοκληρωθούν τα δύο πρώτα.
6. Βασικό σημείο των συγκλίσεων η παράγραφος που προβλέπει ότι «όσοι καταδικαστούν από τα δικαστήρια δεν θα εκτίσουν ποινές φυλάκισης, αντίθετα θα μεταφερθούν σε περιοχές για να εργαστούν για να αφαιρέσουν νάρκες από σχετικά πεδία και θα κάνουν τις σχετικές εργασίες αποκατάστασης. Όσοι καταδικαστούν θα διαβιούν σε περιορισμένες περιοχές και συνθήκες ζωής, και (θα εργάζονται) σε συγκεκριμένες ώρες εργασίας» (Ρόιτερς, 13/11/16).
Το γενικό σχόλιο αφορά την πολιτική θέληση των δύο πλευρών να φτάσουν γρήγορα και με σαφήνεια σε λύσεις. Άκουσαν τις απόψεις εκείνων που το καταψήφισαν, αντιπροσωπείες αυτών των δυνάμεων (αντιπροσωπείες συγγενών των θυμάτων, εκκλησία, παράταξη Ουρίκε), είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τις αντιρρήσεις τους, και αυτές, σε ένα καλό βαθμό, έγιναν αποδεκτές. Ασφαλώς ο Σάντος είχε τον τελικό λόγο γιατί δυνάμεις που απέρριπταν την συμφωνία ζητούσαν δίκες και ποινές φυλάκισης στους ηγέτες των ανταρτών. Ο Σάντος γνώριζε ότι εάν ξεπερνούσε την «χρυσή τομή» η συμφωνία θα κατέρρεε. Βελτίωσε τους όρους της δικαστικής διαδικασίας, την έκανε δηλαδή πιο αυστηρή, αλλά δεν πέρασε την αναγκαία ισορροπία για να κρατήσει ζωντανή την συμφωνία με την ηγεσία του ανταρτικού κινήματος. Ο Σάντος πήρε πρωτοβουλίες, συνομίλησε με τον κύριο αντίπαλό του, τέως πρόεδρο Ουρίκε, προφανώς ικανοποίησε μερικά από τα αιτήματά του, αλλά όχι όλα, και κυρίως αυτό που συνδεόταν με τη πλήρη δικαστική δίωξη και φυλάκιση της ηγεσίας των ανταρτών.
Πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα; Η πληροφορία ότι η νέα συμφωνία δεν θα οδηγηθεί σε νέο δημοψήφισμα αλλά θα οδηγηθεί για επικύρωση, ή όχι, στο κοινοβούλιο, δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί. Αυτό είναι νέο στοιχείο στο πολιτικό εκκρεμές της Κολομβίας. Πάντως μετρά, στη δική μου κρίση, η συνέπεια με την οποία και οι δύο πλευρές δείχνουν την αφοσίωσή τους στην ειρηνευτική διαδικασία. Μια σύγκρουση 52 ετών διαθέτει πολύ μεγάλο αρνητικό βάρος, καθώς οι νεκροί ξεπέρασαν τις 200 χιλιάδες. Χρειάζεται ηγετικό ανάστημα για να πείσεις μια ολόκληρη κοινωνία να αλλάξει τον τρόπο που έβλεπε τις εξελίξεις για μισό αιώνα. Δύσκολο έργο, αλλά όπως δείχνουν οι εξελίξεις, όταν η πολιτική θέληση κυριαρχεί, είναι εφικτοί οι δρόμοι της ειρήνης, καθώς οι αναγκαίοι συμβιβασμοί προωθούν μεγάλες συμφωνίες, αυτές που αλλάζουν το πεπρωμένο των λαών.