Κυπριακό και Σένγκεν.

Στις 30 Μαρτίου 2008 ο χώρος που καλύπτει η Συνθήκη Σένγκεν επεκτάθηκε στα αεροδρόμια οκτώ χωρών της κεντρικής Ευρώπης και της Μάλτας. Έτσι με την κατάργηση των συνοριακών ελέγχων για τους επιβάτες που πραγματοποιούν πτήσεις στο εσωτερικό αυτής της ζώνης και με την κατάργηση των ελέγχων στην εναέρια κυκλοφορία ολοκληρώνεται η διεύρυνση της ζώνης προς εννέα νέα μέλη της ΕΕ, μετά το άνοιγμα των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων τους στις 21 Δεκεμβρίου 2007.

Με την ένταξη της Μάλτας και οκτώ χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία, Τσεχική Δημοκρατία), περίπου 400 εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν πλέον να ταξιδεύουν χωρίς διαβατήριο σε 24 ευρωπαϊκές χώρες. Η ζώνη Σένγκεν αριθμεί τώρα 24 χώρες (22 από τις 27 χώρες της ΕΕ, συν η Ισλανδία και η Νορβηγία). Οι εν λόγω χώρες επωφελήθηκαν από την ευκαιρία της ένταξής τους στη ζώνη Σένγκεν για να εκσυγχρονίσουν τα κύρια αεροδρόμιά τους. Η Κύπρος, η Ελβετία και το Λιχτενστάιν κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να ενταχθούν στο τέλος του 2008. Η Βουλγαρία και η Ρουμανία, που εντάχθηκαν στην ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 2007 έχουν δεσμευτεί να προετοιμάσουν την ένταξή τους το 2011. Αυτά τα στοιχεία που μας δίνουν το ΚΥΠΕ/ΑΠΕ στις 30 Μαρτίου 2008, είναι πολύ σημαντικά και θέτουν το όλο ζήτημα στην πραγματική του διάσταση. Η Κύπρος έχει να διανύσει ακόμα δρόμο εξαιτίας του άλυτου κυπριακού.

Ο στόχος για ένταξη στη Ζώνη Σένγκεν το 2008 μπορεί να κατακτηθεί για την Κύπρο με την πρόοδο στις προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού. Η ΕΕ έχει το πολιτικό προνόμιο να δώσει ευρωπαϊκή ώθηση στις προσπάθειες για επίλυση με την είσοδο της Κύπρου στη Ζώνη Σέγκεν και αφού ελεχθούν τα σχετικά κριτήρια. Η κίνηση αυτή μπορεί να βελτιώσει το γενικότερο κλίμα. Η ΕΕ ως χώρους εσωτερικής ασφαλείας παρέχει στους κυπρίους ένα ακόμα χειροπιαστό δείγμα του όρου ασφάλεια με συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τις ρήτρες ασφαλείας που παρέχει η Συνθήκη Σέγκεν. Είναι βασικό ζήτημα όλα τα πιο πάνω να τύχουν πολιτικής αξιολόγησης σε επίπεδο κορυφής ώστε να διερευνηθεί η δυνατότητα για παράλληλες κινήσεις την κατάλληλη περίοδο. Ο δεύτερος πυλώνας της ΕΕ (εσωτερική ασφάλεια, αστυνόμευση), που καλύπτει τις αρμοδιότητες των εθνικών Υπουργείων Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, διαλαμβάνει σημαντικές πτυχές που ενδιαφέρουν την ουσία του κυπριακού και που αφορούν τη δυνατότητά μας να αξιοποιήσουμε την ενοποιητική διαδικασία της ΕΕ προς όφελος του αγώνα για την ελεύθερη και ενωμένη Κύπρο. Είναι σαφές ότι χρειάζεται επεξεργασία σημείων με τεχνικά χαρακτηριστικά. Κυρίως όμως αφορά τη δική μας πολιτική θέληση να αξιοποιήσουμε αυτές τις αλλαγές ώστε πτυχές του άλυτου κυπριακού ή εκκρεμότητες του παρελθόντος να προχωρούν μαζί με ώριμες επιλογές της Κύπρου. Το ευρώ, οι αποστολές Έρευνας και Διάσωσης και η Συνθήκη Σένγκεν είναι τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα στα οποία η Κύπρος μπορεί να αντλήσει υλικό για όσα συνδέονται με το ευρωπαϊκό της μέλλον.