Κύπρος και γεωπολιτική αλλαγή
Οι επισκέψεις Αναστασιάδη στη Νέα Υόρκη και το Κουβέιτ δείχνουν πως ορισμένα στοιχεία που περιβάλλουν την γεωπολιτική αξία της Κύπρου διαφοροποιούνται, το εξωτερικό περιβάλλον και η σχέση της με ότι καλούμε «δυτική» σφαίρα επιρροής δείχνει να αλλάζει κατά ένα εμφανή τρόπο και το πρωτόκολλο πρώτα γράφεται με πολιτική απόφαση (π.χ. Μπάιντεν-Αναστασιάδης, Εμίρης Κουβέιτ-Αναστασιάδης). Κάθε διαφοροποίηση έχει τη δική της εξήγηση:
- Η παρατεταμένη περίοδος αστάθειας και συγκρούσεων στην ευρεία γειτονιά της Κύπρου. Τα παραδείγματα της Συρίας και της Αιγύπτου είναι πολύ γνωστά, ενώ το μέλλον των συνομιλιών Ισραήλ-Παλαιστινίων παραμένει αβέβαιο. Αυτή η εξέλιξη δείχνει ότι οι περίοδοι αστάθειας θα διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνεπώς η Κύπρος κερδίζει πόντους ως ένας συνομιλητής που διαθέτει πλεονεκτήματα- π.χ. ρόλος της Κύπρου στην περίοδο της συριακής κρίσης σε συνεργασία με την ΕΕ και πιθανοί μετέπειτα χειρισμοί που συνδέονται με τη γεωγραφική εγγύτητα της νήσου με την Συρία.
2 Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ ανεβάζει τον πήχυ της πολιτικής αξίας της Κύπρου τόσο σε σχέση με τη συνεργασία με το Ισραήλ, όσο και με τη συμμετοχή της Noble Energy στην ερευνητική διαδικασία. Η δυνατότητα να ενισχυθεί η ενεργειακή διπλωματία σε μια κρίσιμη περίοδο ανακατατάξεων βοηθά την Κύπρο να αξιοποιήσει ένα ήδη σημαντικό της πλεονέκτημα -να κοιτάξει ξανά τη γεωγραφική της θέση. Ωστόσο, το μικρό στρατιωτικό μέγεθος της νήσου, η δυσκολία της να παρέχει αποφασιστική στρατιωτική κάλυψη στις ερευνητικές προσπάθειες στην δική της ΑΟΖ, είναι ο βασικός λόγος εξαιτίας του οποίου το Ισραήλ αποφασίζει με διαφορετικούς όρους και, ως εκ τούτου, περιορίζεται το βεληνεκές αυτής της συνεργασίας.
- Η «αντιφατική» πολιτική Νταβούτογλου σε σχέση με την Μέση Ανατολή -προωθημένη συνεργασία με Χαμάς, περιπλοκές με Μόρσι και στρατιωτική ελίτ στην Αίγυπτο, και κυρίως, «ακατανότητη» για τα ισχυρά δυτικά συμφέροντα εμμονή σε πολιτική διαρκούς αμφιβολίας σε σχέση με τη συνεργασία της Άγκυρας με το Ισραήλ. Η ατέρμονη διαπραγμάτευση σχετικά με τους όρους υπέρβασης της κρίσης γύρω από την υπόθεση με το «Μααβί Μαρμαρά» δείχνει μια πολιτική κατεύθυνση από την πλευρά Νταβούτογλου, γεγονός που δίνει νέες δυνατότητες στην κυπροισραηλική συνεργασία.
- Η συμμετοχή της Κύπρου στην ΕΕ με ότι αυτό συνεπάγεται. Αυτό δίνει στην Κύπρο μια επιπρόσθετη αξία καθώς οι επαφές με χώρες όπως το Κουβέιτ ορίζονται ως ένα παράθυρο κίνησης μιας χώρας της Μ. Ανατολής προς την ευρωπαϊκή κατεύθυνση. Έτσι η Κύπρος ελκύει συνομιλητές και, υπό προϋποθέσεις, επενδύσεις. Η ΕΕ δεν λύνει αυτόματα κανένα πρόβλημα εξωτερικής επένδυσης αν κάθε κράτος δεν κάνει ότι του αναλογεί -φιλικό επενδυτικό περιβάλλον, κίνητρα, αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, συνέπεια σε δεσμεύσεις.
- Τα πιο πάνω δείχνουν μια σοβαρή μετατόπιση ανάλυσης αλλά δεν σημαίνουν σε καμμιά περίπτωση μια αυτόματη μετατόπιση ισχύος. Απαιτείται μια συνεχής δραστηριότητα πάνω στο πεδίο αυτό, ανάπτυξη κοινών συμφερόντων πάνω σε αμοιβαίο όφελος. Αυτό θα αποκτήσει ισχυρότερο και μετρήσιμο μέγεθος μόνο με την επίλυση του κυπριακού ώστε η Κύπρος στο σύνολό της να μεγιστοποιήσει τα γεωπολιτικά της πλεονεκτήματα. Σήμερα ο ρόλος της Κύπρου παραμένει «διχοτομημένος» -μια χώρα που η ίδια διαθέτει δικό της άλυτο πρόβλημα, δεν μπορεί να αποτελέσει έναν «ολοκληρωμένο» εταίρο της ΕΕ στην Α. Μεσόγειο και τη Μ. Ανατολή. Συνεπώς για να έχει η Λευκωσία ένα δυνατότερο χαρτί στη συνολική σκακιέρα, η πρόκληση της επίλυσης του κυπριακού παραμένει ακέραιη.