Μάταιες ελπίδες ή έλλειψη οράματος;

Ένα νέο γύρο στην αντιπαράθεση ανάμεσα σε Σαρκοζί-Μέρκελ από τη μια και την κυβέρνηση Ερτογάν από την άλλη, σηματοδότησε η κοινή παρέμβαση των δύο πρώτων κατά τη διάρκεια εκδήλωσης του γερμανικού Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος με αφορμή τις Ευρωεκλογές της 6ης και 7ης Ιουνίου. Οι δύο ηγέτες εξέφρασαν τη γνωστή αντίθεσή τους στη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με χώρες-μέλη όπως η Τουρκία. Η Γερμανίδα καγκελάριος ειδικότερα υπογράμμισε ότι «δεν μπορούμε να συμπεριλάβουμε οποιονδήποτε στην Ευρώπη ως πλήρες μέλος» και επανέφερε την πρότασή της γύρω από το θέμα των ευρωπαϊκών συνόρων («πρέπει να μιλήσουμε για τα σύνορα της Ευρώπης», τόνισε). Χωρίς περιστροφές επανέλαβε την εισήγηση των δύο ηγετών ως εξής: «η κοινή μας θέση είναι προνομιακή συνεργασία με την Τουρκία, αλλά όχι πλήρες μέλος της ΕΕ.Δεν υπάρχει νόημα αν θα υπάρχουν όλο και περισσότερες χώρες-μέλη και δεν θα μπορούμε πια να αποφασίσουμε». Ο γάλλος πρόεδρος Ν. Σαρκοζί ο οποίος ήταν προσκεκλημένος στην εκδήλωση των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών είπε ότι «η Α. Μέρκελ έχει δίκιο ότι Ευρώπη πρέπει να έχει σύνορα, γιατί μία Ευρώπη χωρίς σύνορα θα είναι Ευρώπη χωρίς θέληση, χωρίς ταυτότητα, χωρίς αξίες». Σε συνέντευξή του υποστήριξε ότι «πρέπει να πάψουμε να δίνουμε μάταιες υποσχέσεις στην Τουρκία» και έδωσε ως εναλλακτική λύση τη δημιουργία «ενός μεγάλου κοινού οικονομικού χώρου».

Ο τούρκος πρόεδρος Α. Γκιούλ στις 12 Μαίου απάντησε στους δύο ηγέτες:«διάφοροι πολιτικοί έρχονται και παρέρχονται και μπορεί λόγω έλλειψης οράματος να δηλώνουν διάφορα, αλλά εμείς δεν θα κολλήσουμε σε αυτά…». Στη συνέχεια τη σκυτάλη πήρε ο νέος τούρκος ΥΠΕΞ Α. Νταβούτογλου, ο οποίος ομιλώντας στη Στοκχόλμη στις 15 Μαίου υπογράμμισε ότι «είτε θα γίνουμε πλήρες μέλος της Ε.Ε, είτε δεν θα γίνουμε καθόλου». Στην Άγκυρα ο Ε. Μπαγίς, Υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου και Επικεφαλής των Ενταξιακών Διαπραγματεύσεων πήγε ένα βήμα παρακάτω λέγοντας ότι «σεβόμαστε την ελευθερία έκφρασης αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε μαζί τους (εννοεί Μέρκελ-Σαρκοζί). Εάν δούμε τα επόμενα 20 χρόνια φαίνεται ότι η Τουρκία θα είναι μέρος του 80% της επίλυσης των ευρωπαϊκών προβλημάτων».

Είναι βέβαιο ότι θα δούμε πολλές ακόμα τέτοιες δηλώσεις με πρωταγωνιστές τα ίδια περίπου πρόσωπα. Είναι επίσης βέβαιο ότι η θεσμική ΕΕ θα υπερασπίζεται την απόφαση της 3ης Οκτωβρίου 2005 με την οποία άρχισαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία και οι οποίες, χαρακτηρίστηκαν με ρεαλιστικούς όρους ως διαδικασίες «ανοικτού τέλους». Στην ουσία όλα θα κριθούν όταν φθάσει ο επίλογος και υπό το φως των δεδομένων της τότε συγκυρίας. Πιθανός χρονικός επίλογος, με βάση την έως τώρα εμπειρία δείχνει να είναι το 2017. Ουδείς μπορεί να προδικάσεις εξελίξεις με βεβαιότητα αφού το σκηνικό είναι ρευστό και άλλες δυνάμεις μέσα στη Γερμανία υποστηρίζουν άλλες απόψεις όπως είναι για παράδειγμα οι θέσεις που παραδοσιακά υποστηρίζουν οι γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες και το Κόμμα των Πρασίνων και οι οποίες συμπίπτουν με τις θέσεις της θεσμικής ΕΕ για εμμονή στο στόχο που έθεσε η 3η Οκτωβρίου 2005. Άλλωστε ο πρώην σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Γ. Σρέτερ συνέβαλε αποφασιστικά στην έναρξη διαπραγματεύσεων με την Τουρκία το 2005. Το Φθινόπωρο του 2009 διεξάγονται εκλογές στη Γερμανία και το αποτέλεσμά τους εν μέρει θα καθορίσει και την έκβαση του ζητήματος αυτού. Είναι άλλη η βαρύτητα μιας συνεννόησης Σαρκοζί-Μέρκελ και άλλο μια θέση που θα υποστηρίζει μόνο το Παρίσι. Συνεπώς όλα είναι ρευστά και το σήριαλ θα έχει πολλές ακόμα «διακυμάνσεις». Το Φθινόπωρο του 2009 θα δώσει κάποια κατεύθυνση, θα στερεώσει περαιτέρω κάποια, ή θα αποδυναμώσει κάποια άλλη. Όλα παραμένουν υπό διαρκή αναπροσαρμογή…