Με Νταβός στα βαθειά

Η πρωτοβουλία Έιντε για διαβουλεύσεις στο Νταβός ανάμεσα στους βασικούς παίκτες του κυπριακού αποτελεί ένα ακόμα βήμα για να ξεκαθαρίσει το σκηνικό. Τι προσθέτει αυτή η συνάντηση στο διάσημο ελβετικό φόρουμ;

Πρώτο, ότι οι σύγχρονοι συνομιλητές αξιοποιούν κάθε ευκαιρία για να αναζητήσουν λύσεις, αυτό κάνουν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο τ/κ ηγέτης Μ Ακιντζί. Η πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ Μπα κι Μουν για συνάντησή του με τους δύο κύπριους συνομιλητές, προσθέτει υλικό στην ουσία της προσπάθειας. Είναι, επίσης θετικό το ότι και οι δύο ηγέτες αγνόησαν τη συνήθη εσωτερική γκρίνια περί πενταμερούς ή και την επιθετική ρητορεία περί «εξωτερικών πιέσεων». Η γκρίνια έχει ως πραγματικό στόχο την παρεμπόδιση της διαδικασίας να φτάσει σε συνολικό αποτέλεσμα, με χρησιμοποίηση ψευδών εικόνων από το παρελθόν.

Δεύτερο, η παρουσία των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας Α. Τσίπρα και Α. Νταβούτογλου, παρέχει μια ισχυρή βάση για να ανοίξει η Άγκυρα με έναν πιο σαφή τρόπο τις τελικές σκέψεις της γύρω από το δίδυμο ζήτημα «εγγυήσεις-ασφάλεια». Οι αρχικές θέσεις της τ/κ πλευράς στο τραπέζι των συνομιλιών για τις εγγυήσεις, συνιστούν πρόοδο σε σχέση με το παρελθόν, αλλά είναι πιθανό η ε/κ πλευρά να επιδιώκει κάτι διαφορετικό γνωρίζοντας ότι είναι ένα ζήτημα με ειδικές ευαισθησίες στην ε/κ κοινή γνώμη, συνεπώς κάθε ψηφίδα, ή κάθε λεπτομέρεια μετρά.

Τρίτο, ως γνωστόν Νταβός σημαίνει ομιλίες και διαβουλεύσεις γύρω από την οικονομία, τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, τις διαβουλεύσεις για πιθανές επενδυτικές δραστηριότητες. Το Νταβός 2016 συνιστά μια σπάνια ευκαιρία για διαβουλεύσεις γύρω από την οικονομική πτυχή της επίλυσης στο κυπριακό. Σημαντικοί παίκτες της οικονομίας (ΕΕ, κράτη, διεθνείς τραπεζικοί κολοσσοί, ιδιώτες επενδυτές) είναι εκεί αναζητώντας λύσεις, ευκαιρίες, κάνοντας προβλέψεις για το αύριο, ρυθμίζοντας νέα επενδυτικά σχήματα. Η οικονομική πτυχή της επίλυσης του κυπριακού δεν θα προκύψει μόνο μέσα από τη δημιουργία ενός ταμείου αποζημιώσεων (κρίσιμο μέγεθος σε κάθε περίπτωση). Αποτελεί ένα σύνθετο φαινόμενο, ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο τμήμα της διαπραγμάτευσης, που χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη τα σύγχρονα επενδυτικά σχήματα και πρακτικές.

Τέταρτο, οι συνομιλίες στη Λευκωσία έχουν φτάσει στο πιο κρίσιμο σημείο τους. Οι συγκλίσεις είναι πολλές και σημαντικές, δείχνουν ένα μεγάλο κύκλο από συμφωνίες. Τα περισσότερα κεφάλαια έχουν συμφωνηθεί, ωστόσο, οι αριθμητικά λίγες εκκρεμότητες είναι πολιτικά ιδιαίτερα κρίσιμες για κάθε πλευρά όπως είναι λ.χ. πτυχές για το περιουσιακό, το ζήτημα με τις εγγυήσεις και την ασφάλεια και το κεφάλαιο της εκ περιτροπής προεδρίας. Είναι προφανές ότι αυτή η πτυχή της διαδικασία συνιστά το κλειδί για να ολοκληρωθεί η προσπάθεια, συνεπώς απαιτούνται οι πιο σύνθετες πολιτικές αποφάσεις.

Πέμπτο, η κοινή γνώμη στην ε/κ κοινότητα στηρίζει πλειοψηφικά την αλλαγή, παραμένει στη βασική κατεύθυνση της επιδίωξης λύσης στηριγμένης στα ψηφίσματα του ΟΗΕ για ομοσπονδιακή λύση. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια πτώση του ενδιαφέροντος, ακριβέστερα έχουν αυξηθεί ερωτηματικά σχετικά με τη δυνατότητα να φτάσουμε σε θετικό αποτέλεσμα. Επίσης έχει αυξηθεί η κριτική στάση στην ε/κ κοινή γνώμη απέναντι στον τ/κ ηγέτη Μ. Ακιντζί ως αποτέλεσμα μιας στοχευμένης αλλοίωσης της εικόνας του σε μερίδα του ε/κ τύπου, αλλά και σφαλμάτων που ο ίδιος διέπραξε, ιδιαίτερα στην επικοινωνιακή διαχείριση του περιουσιακού στην τ/κ κοινότητα. Σε κάθε περίπτωση η πλειοψηφία παραμένει στη βασική κατεύθυνση της επιδίωξης ομοσπονδιακής λύσης, απορρίπτει τη λύση της ακινησίας και περιμένει να ακούσει θετικές ειδήσεις. Οι προσεχείς μήνες φαίνεται να δείχνουν ως η πιο κατάλληλη περίοδος για να ολοκληρωθεί η διαπραγματευτική διαδικασία, και, έτσι, οι κύπριοι πολίτες να γνωρίζουν το πλήρες αποτέλεσμα. Η παρουσία του ΓΓ του ΟΗΕ Μπα-κι Μουν στο Νταβός δίνει μια ακόμα ευκαιρία για διαβουλεύσεις στο πιο υψηλό επίπεδο. Επίσης ο ρόλος που έχει στη γραμματεία αυτού του διεθνούς φόρουμ ο Έιντε, ρόλο που διατηρεί και μετά το διορισμό του ως αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ στο κυπριακό, είναι σε θέσει να αυξήσει το μέγεθος και την ποιότητα των επαφών σχετικά με την οικονομική πτυχή της λύσης, ένα θέμα στο οποίο ο ίδιος διαθέτει αρκετό χρόνο από τις επαφές του το τελευταίο διάστημα.

Με την κατάλληλη προετοιμασία, με τον καλό προγραμματισμό οι συζητήσεις στο Νταβός μπορεί δώσουν μια πλήρη εικόνα σχετικα με τις δυνατότητες επίλυσης στον παρόντα κύκλο συνομιλιών με επίκεντρο τους δύο με τρεις μήνες που ακολουθούν. Το χρονικό αυτό διάστημα προσφέρει τόσο την αναγκαία χρονική επάρκεια όσο και την κατάλληλη πολιτική προεργασία, για την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης επί όλων των πτυχών.