Μια μεγάλη απόφαση

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέφρασε με τον πιο θετικό τρόπο το περί δικαίου αίσθημα. Δικαίωσε τη Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κ/πολη στην προσφυγή της κατά του τουρκικού κράτους για παράνομη δήμευση ττης περιουσίας της. Γι΄αυτό ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος (12/1/2007) εξέφρασε την ικανοποίηση του για την απόφαση του ΕΔΑΔ και ευχήθηκε «να έχει ανάλογον έκβασιν και η προσφυγή του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την κυριότητα επί του Ορφανοτροφείου της Πριγκίπου». Ευχήθηκε δε και άλλες ανάλογες περιπτώσεις «να έχουν αισίαν έκβασιν, να αποκατασταθούν και να αποδοθούν τα ακίνητα αυτά εις την κυρίαρχο ρωμέικη κοινότητα της πόλης μας..»

Αυτή η εξέλιξη τοποθετεί τα πράγματα σε μια στέρεη βάση: είτε το τουρκικό κράτος επιστρέφει στους ιδιοκτήτες της τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, είτε θα πλήρώσει αποζημίωση της τάξης των 900 εκ. ευρώ. Έτσι θα αποκατασταθεί η αδικία σύμφωνα με την ευρωπαϊκή έννομη τάξη. Η τουρκική κυβέρνηση αποδέχθηκε χωρίς σχόλια την απόφαση και αυτό δείχνει ότι σταδιακά μπαίνει σε λειτουργία η ευρωπαϊκή νομική πραγματικότητα για μια χώρα που έχει αρχίσει ενταξιακές συνομιλίες στις 3 Οκτωβρίου 2005.

Ο ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης δρέπει καρπούς ως αποτέλεσμα της νέας κατάστασης πραγμάτων που δημιουργεί η ευρωτουρική προσέγγιση. Η Τουρκία δεν μπορεί να λειτουργήσει αλλιώς. Πέρασε η εποχή που έγραφε τις αποφάσεις στα παλιά της τα παπούτσια ή αγνοούσε επιδεικτικά τις νομικές ρυθμίσεις που έχουν στεγάσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Είναι θεμικά δεσμευμένη να ακολουθήσει τις νέες πραγματικότητες και να ενεργήσει όπως επιβάλλουν οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ. Συνεπώς ότι συνδέεται με τις έννοιες κράτος δικαίου και ανθρώπινα δικαιώματα σταδιακά αποκτά σε ορισμένα επίπεδα νέα διάσταση στην τουρκική επικράτεια (Νόμπελ Λογοτεχνίας στο συγγραφέα Ορχάν Παμούκ, αποφάσεις ΕΔΑΔ, Συμβούλιο της Ευρώπης, μη εκτέλεση Οτσαλάν). Ο δρόμος της υπεράσπισης των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας στην Κ/πολη είναι δύσκολος και μακρύς. Είναι όμως ο πιο σύντομος πολιτικά αν αναλογισθεί κανείς την ιστορική διαδρομή της ύστερα από το 1955, το 1964 και το 1974. Το ΕΔΑΔ έδειξε μια συνεπή και σοβαρή στάση απέναντι σε ένα παλιό πρόβλημα που θα πει ότι το Πατριαρχείο και άλλοι οργανισμοί και ιδρύματα στην Κ/πολη μπορούν να ελπίζουν βάσιμα ότι θα κερδίσουν τις νομικές μάχες απέναντι στο τουρκικό κράτος. Η αποκατάσταση των αστικών δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη για το μέλλον της. Είναι επίσης και μια δικαίωση για όσα ιστορικά έχει υποστεί μέσα από αλλεπάλληλα κύματα διωγμών. Το ΕΔΑΔ αποκατέστησε τη λογική των πραγμάτων και θα υποχρεώσει ορισμένους στην Τουρκία να σκεφθούν ξανά ορισμένες συμπεριφορές του τουρικού κράτους απέναντι στην «ρωμέικη κοινότητα» της Κ/πολης.