Μια σύνοδος χωρίς ουσία!

Πάει ακόμα μια Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ χωρίς ουσία, χωρίς πρόοδο στα μεγάλα ζητήματα της ευρωπαϊκής ατζέντας. Πρώτο γιατί η Ν. Τουσκ ως πρόεδρος του Συμβουλίου συνιστά μια αποτυχία, δεύτερο, η προετοιμασία δεν ήταν επιτυχής και, τρίτο, ακόμα να σταθεροποιηθεί η νέα σχέση Βερολίνου-Παρισίων. Γι’ αυτό κυριάρχησε το τουρκικό θέμα. Οι ηγέτες είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις για την Τουρκία κατά τη διάρκεια του δείπνου, αλλά δεν υπήρξε κείμενο που θα περιληφθεί στα Συμπεράσματα.

Έτσι στις 20 Οκτωβρίου ο Πρόεδριος Τουσκ δήλωσε ότι «θα επιθυμούσε καλύτερες σχέσεις με την Τουρκία, αλλά η ίδια το κάνει πολύ δύσκολο. Ο  σκεπτικισμός για την Τουρκία χθες ήταν πάρα πολύ έντονος».

Στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων που προηγήθηκε της Συνόδου ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης δήλωσε ότι η Κύπρος, δεν πρόκειται να αποδεχτεί ούτε άνοιγμα κεφαλαίων, ούτε αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, ούτε φιλελευθεροποίηση θεωρήσεων. Επί του τελευταίου, υπογράμμισε την ανάγκη για πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ – Τουρκίας, καθώς επίσης και την ανάγκη για συνεργασία της Άγκυρας με όλα τα Κράτη-Μέλη στον τομέα της Δικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων.

Επιπλέον κατά τη συζήτηση για τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας, ο Υπουργός εξήγησε στους ομολόγους του ότι η Κύπρος έχει την ακράδαντη πεποίθηση ότι η Τουρκία δεν πληροί τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, ενώ επεσήμανε ότι απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τα ευρωπαϊκά πρότυπα και αρχές.

Κατά τη συζήτηση των Υπουργών για την ενότητα των Συμπερασμάτων που αφορούν στη Μετανάστευση, ο Ι. Κασουλίδης υποστήριξε όπως η ΕΕ ακολουθήσει μία ολιστική προσέγγιση αντιμετώπισης των μεταναστευτικών πιέσεων. Τόνισε επίσης την ανάγκη για έμπρακτη αλληλεγγύη προς τα Κράτη-Μέλη πρώτης γραμμής και την υλοποίηση του προγράμματος μετεγκατάστασης.

Τέλος, όσον αφορά στους τομείς Άμυνας και Ασφάλειας, ο Υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την πλήρη στήριξη της Κύπρου στην υπό διαμόρφωση Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία, η οποία θα πρέπει να διαμορφωθεί σύμφωνα με τις πρόνοιες της Συνθήκης και με σεβασμό στις αρχές της διαφάνειας, του μη αποκλεισμού και της αυτονομίας της ΕΕ, με αποκλειστικούς δικαιούχους τα κράτη – μέλη της» (ΚΥΠΕ, Α. Αθανασίου 17 Οκτωβρίου).

Επί της ουσίας τα πράγματα είναι απολύτως σαφή. Κατά τον Ι. Κασουλίδη «η Κύπρος, δεν πρόκειται να αποδεχτεί ούτε άνοιγμα κεφαλαίων, ούτε αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, ούτε φιλελευθεροποίηση θεωρήσεων». Επίσης «η Κύπρος έχει την ακράδαντη πεποίθηση ότι η Τουρκία δεν πληροί τα κριτήρια της Κοπεγχάγης».

Αν συμβαίνουν όλα αυτά και αν εννοούμε ότι λέμε, τότε τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Το ζήτημα είναι άλλο και τα ερωτήματα φυσιολογικά. Πληρούσε τα Κριτήρια της Κοπεγχάνης η Τουρκία το 1999 όταν η κυβέρνηση Κληρίδη με Υπουργό τον ίδιο Κασουλίδη δέχθηκε τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής στο Ελσίνκι για να αποκτήσει η Άγκυρα ενταξιακή πορεία; Πληρούσε η Τουρκία τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης όταν για μια ολόκληρη πολιτική διαδρομή ο ίδιος υποστήριζε ακριβώς τα αντίθετα; Πληρούσε η Τουρκία τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης όταν όλη η Κύπρος ζητούσε να αξιοποιηθεί το χαρτί της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας για επίλυση του κυπριακού; Ασφαλώς η Τουρκία δεν πληρούσε τα κριτήρια, αλλά οι βασικοί παίκτες συμφώνησαν για να διεξαχθεί ένας νέος μεγάλος, γεωπολιτικός σχεδιασμό με στόχο την πρόοδο στις ευρωτουρκικές σχέσεις και την παράλληλη διαδικασία για επίλυση του κυπριακού
Αν η Κύπρος, λέει «ούτε άνοιγμα κεφαλαίων, ούτε αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, ούτε φιλελευθεροποίηση θεωρήσεων, ούτε ότι η Τουρκία πληροί τα κριτήρια της Κοπεγχάγης» τότε οφείλει να πει στα θεσμικά όργανα της ΕΕ τι προτείνει, με ποιους συμμάχους θα προχωρήσει και με τι θα αντικαταστήσει αυτή τη δύσκολη σχέση όπως εξελίσσεται  τώρα.

Αυτό που προτείνει ο Ι. Κασουλίδης δεν έχει καμμιά απήχηση στην ΕΕ, ούτε την ψήφο της Αυστρίας δεν έχει. Άλλωστε όλοι μαζί οι ΥΠΕΞ της ΕΕ τον Απρίλιο του 2017 αποφάσισαν άλλα. Αυτά που μεταφέρω αμέσως πιο κάτω.

Η  Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Φ. Μογκερίνι σε δηλώσεις μετά τη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών των κρατών – μελών της Ένωσης στη Βαλέτα είπε:

«Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά τι πρέπει να κάνει για την επανέναρξη τωνενταξιακών διαπραγματεύσεων της. Απαριθμώντας τα κριτήρια που καλείται να εκπληρώσει η Άγκυρα, αναφέρθηκε σε ζητήματα που εκτείνονται από τον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέχρι τις σχέσεις καλής γειτονίας. τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκάθαρο ενδιαφέρον σε μια Τουρκία δημοκρατική, ασφαλή, με σταθερή κατάσταση και οικονομική άνθηση. Τα κριτήρια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων είναι απολύτως ξεκάθαρα, επισημαίνοντας ότι πρόθεση της ΕΕ δεν είναι να κάνει οτιδήποτε που μπορεί να βλάψει την Τουρκία»- (ΡΙΚ, 29 Απριλίου).

Προφανώς τα πράγματα έχουν μπλεχτεί επικίνδυνα. Κανείς δεν καταλαβαίνει ούτε τι θέλουμε ούτε για ποιο πράγμα μιλούμε. Παρά ταύτα, οι κύπριοι πολίτες ζητούν κάτι παραπάνω από αρνήσεις, ή ούτε. Γιατί η συμμετοχή της Κύπρου στην ΕΕ αποτελεί την πιο μεγάλη υπόθεση των κυπρίων, την πιο μεγάλη κατάκτηση στην ιστορική διαδρομή του λαού μας.  Αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Είναι δική μας ευθύνη να οργανώσουμε την προσπάθείά μας, να αναπτύξουμε τις συμμαχίες μας με στόχο η ΕΕ να καταστεί καταλύτης της λύσης και να ταυτόχρονα η ομπρέλα ασφαλείας και ανάπτυξης για  όλη την Κύπρο. Όχι αρνήσεις, αλλά θέσεις, όχι καταγγελίες αλλά κινητοποίηση του πλαισίου που προσφέρει η υπαρκτή ΕΕ για να αλλάξει η πορεία της Κύπρου.

Λάρκος Λάρκου