Μήνυμα ειρήνης από τον Γ.Αραφάτ

Σπανίως στην παγκόσμια ιστορία ένας ηγέτης σήμαινε την ίδια την πορεία του λαού του. Σπανίως το όνομα έτρεχε πιο ισχυρά από τον λαό, το αίτημα, και τις περιπέτειες του.

            Αυτός ήταν ο Γ. Αραφάτ. Μια σφραγίδα της ιστορικής διαδρομής των παλαιστινίων, ένα ονοματεπώνυμο που έκανε τον αγώνα του λαού του σημείο αναφοράς σε όλο τον πλανήτη.

            Τα πιο πάνω συμβαίνουν γιατί ο αγώνας των παλαιστινίων να ζήσουν στο δικό τους ανεξάρτητο κράτος είναι δίκαιος. Πάνω σε αυτή τη βάση έκτισε τις δικές του δραστηριότητες, τις δικές του επιλογές.

            Στα χρόνια του παγκόσμιου διπολισμού δέχθηκε τις πιο μεγάλες πιέσεις από το «εσωτερικό», των αράβων ηγετών. Άραβες ηγέτες που ο καθένας έβλεπε το παλαιστινιακό μέσα από το πρίσμα των δικών του κρατικών συμφερόντων, έστειλαν το παλαιστινιακό στο άγνωστο, στις περιπέτειες, στην μοναξιά των παλαιστινίων.

            Είναι γι’ αυτό που ο Γ. Αραφάτ πήρε την ιστορική απόφαση να αλλάξει επιλογή , προτεραιότητες, και έτσι να αλλάξει τη μοίρα του λαού του.

            Η συμφωνία του Όσλο (1993) έδωσε νέες κατευθύνσεις. Και μια υπενθύμιση. Ότι το ταγκό της ειρήνης, χρειάζεται δύο για να προχωρήσει. Στο πρόσωπο του ισραηλινού πρωθυπουργού Γ. Ράμπιν ο Γ. Αραφάτ συνάντησε το Νόμπελ Ειρήνης.

            Το βραβείο από μόνο του δεν έφερε την ειρήνη. Η ευθύνη γι’ αυτό ανήκει στο Ισραήλ και στο ακραίο εθνικιστικό κύμα, ενός ρεύματος που αμφισβήτησε τις διαθέσεις των Γ. Ράμπιν και Σ. Πέρεζ.

            Αυτό το κλίμα τυφλού φανατισμού μέσα στο Ισραήλ (ότι η συμφωνία με Αραφάτ είναι «προδοσία») είναι εκείνο που όπλισε το χέρι του δολοφόνου του Γ. Ράμπιν για να πάνε όλα προς τα πίσω.

Το  ρεύμα του εθνικιστικού ζηλωτισμού μέσα στο Ισραήλ κατέστρεψε τις βάσεις πάνω στις οποίες θα μπορούσε η ειρηνευτική διαδικασία να είχε ολοκληρωθεί.

            Αυτό το ρεύμα δίνει νίκες στο «Λικούντ», στον Α. Σιαρόν ή πριν στον Νετανιάχου, και αντιστοίχως ήττες στο μετριοπαθές Εργατικό Κόμμα.

            Η εξέλιξη αυτή ήταν χειρότερη δυνατή για τον Γ. Αραφάτ. Στηρίζει τον «ιστορικό συμβιβασμό» στη Μ. Ανατολή βαλλόμενος ως «ενδοτικός» από «άνετους» άραβες ηγέτες για να εισπράξει στο τέλος έναν Α. Σιαρόν ως συνομιλητή. Αυτός είναι, ίσως, ένας λόγος που εξηγεί λάθη του Αραφάτ της τελευταίας περιόδου της ζωής (λ.χ. επιστροφή σε μια απρόσμενη θρησκευτική ερμηνεία των πραγμάτων).

            Αλλά αυτό ήταν και το κύριο αίτιο  της συνολικής αποτυχίας των προσπαθειών για λύση στο Μεσανατολικό. Μόνο ο Γ. Αραφάτ μπορούσε να πείσει το λαό του για ένα ισορροπημένο συμβιβασμό στη Μ. Ανατολή, κι’ αυτό  γιατί μόνο αυτός κουβαλούσε   το ιστορικό φορτίο μιας ολόκληρης διαδρομής θυσιών για τα παλαιστινιακά συμφέροντα. Αυτό το  «κλειδί» για την Ειρήνη το είχε μόνο ο Γ. Αραφάτ, και αυτό κατέστρεψαν με τις επιλογές τους οι πολίτες του Ισραήλ (όχι στη γραμμή Ράμπιν, ναι στον Σιαρόν). Ασφαλώς οι ευθύνες των ΗΠΑ είναι τεράστιες γι’ αυτή την συμπεριφορά του Ισραήλ. Η πλήρης στήριξη από τις ΗΠΑ του κάθε Ισραήλ, είναι εκείνη που έδωσε το αίσθημα της αλαζονείας σε πολλούς ισραηλίτες να αψηφούν τα στοιχειώδη για τους παλαιστινίους και να πηγαίνουν ολοένα και πιο ακραία (Σιαρόν, Νετανιάχου). Η πεποίθηση τους ότι σε κάθε δυσκολία για το κράτος τους θα έρθει το veto των ΗΠΑ στον ΟΗΕ για να εμποδίσει κυρώσεις κατά του Ισραήλ, είναι το υλικό εκείνο που έσπρωξε πολλούς ισραηλίτες στο παιχνίδι με τους Σιαρόν.

            Το παράδειγμα τις ανέγερσης του τείχους είναι πολύ νωπό, γιατί εκτός άλλων είναι και ένα δείγμα για το έως που μπορεί να φθάσει μια πολιτική παραλογισμού με τις ΗΠΑ να εμποδίζουν κάθε εισήγηση  για κυρώσεις κατά του Σιαρόν.

            Στη μετα-Αραφάτ όλα είναι ρευστά. Η απόπειρα δολοφονίας του Μ. Αμπάρ – ενός εκ των υποψηφίων για την διαδοχή του Αραφάτ – φανερώνει το μέγεθος των δυσκολιών μέσα από το οποίο θα περάσει το παλαιστινιακό οργανωμένο κίνημα. Φατριασμός, αμφισβήτηση προθέσεων, επεμβάσεις αράβων ηγετών, απουσία συλλογικής παράδοσης λόγω της ισχυρής παρουσίας Αραφάτ, είναι τα τέσσερα κυριότερα προβλήματα ενόψει των εκλογών στις 9 Ιανουαρίου 2005. Είτε με νίκη ενός εκ των διαδόχων, είτε με συλλογική ηγεσία, αυτό που θέλουν οι παλαιστίνιοι είναι συλλογική σοφία.

            Εάν αυτή υπάρξει, θα ήταν η πιο δημιουργική τιμή στο πρόσωπο του Γ. Αραφάτ. Άλλωστε αυτό είναι και το ιστορικό στοίχημα για τους παλαιστινίους ενόψει της εκλογικής διαδικασίας. Να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για επανάληψη ενός νέου κύκλου συνομιλιών για επίλυση του Μεσανατολικού. Η Ε.Ε. έχει μακρά παράδοση απουσίας από ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες. Μπορεί να συνεισφέρει αυτό που λείπει από τις ΗΠΑ. Την αξιοπιστία  στο σχεδιασμό, τη συνολική ισορροπία συμφερόντων σε νέες προσπάθειες επίλυσης του Μεσανατολικού. Αυτό άλλωστε ήταν και το ιστορικό μήνυμα Αραφάτ, με τα κείμενα του Όσλο.

            Αυτή η παρακαταθήκη Αραφάτ μπορεί να είναι η πιο χρήσιμη πρόταση για τους κύριους  αντιπάλους στη Μ. Ανατολή.

            Ο ιστορικός χρόνος θα δικαιώσει, έτσι τις θυσίες του Γ. Αραφάτ, και θα οδηγήσει τη Μ. Ανατολή σε διαρκή ειρήνη.