Μνημόνιο παραλογισμού…
Στις 25 Ιανουαρίου 2006 το Συμβούλιο της Ευρώπης γυρίζει την ευρωπαϊκή πολιτική σκέψη στο χρόνο της αντιδραστικής σκέψης. Σήμερα μπορεί να πει κανείς ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης σκέφτεται με τον τρόπο του Μακάρθυ. Η εισήγηση για καταδίκη μιας εκ των ιδεολογιών που συνδιαμόρφωσαν την ευρωπαϊκή –και ευρύτερα- πολιτική ιστορία συνιστά μια βασική αντίθεση με τις επιδιώξεις του ίδιου του ΣΤΕ, ως φόρουμ διαλόγου και προώθησης της δημοκρατικής διαδικασίας σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Το μνημόνιο που υποστηρίζουν “25” κοινοβουλευτικοί με εισηγητή τον σουηδό Γ. Λίνμπλαντ επιδιώκει “μια διεθνή καταδίκη των εγκλημάτων ολοκληρωτικών καθεστώτων”. Με την αρχική διαδικασία την ίδια ημέρα υπήρχε κείμενο καταδίκης και του ναζισμού ως μια “εξισορροπητική” κίνηση.
Θεωρώ ότι το μνημόνιο αυτό έρχεται σε βασική αντίθεση με την πολιτική εξέλιξη της Ευρώπης του 20ου αιώνα. Οι τρεις βασικές ιδεολογίες που κυριάρχησαν στην Ευρώπη αποτελούν μέρους του ευρωπαϊκού πολιτικού πλούτου, αποτελούν μέρος της ιστορικής κριτικής διαδικασίας. Ασφαλώς μέσα από την πρακτική εφαρμογή των ιδεολογιών πολλά έγιναν λάθος ή πήγαν στραβά. Αυτό το κρίνουν οι λαοί, αυτοί έχουν και την “ευθύνη” για να πάνε προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση. Είναι πρωτοφανές ένα φόρουμ να κρίνει με ιδεολογικούς όρους τις άλλες ιδεολογικές εκδοχές. Δηλαδή με ένα άλλο μνημόνιο, άλλες ομάδες θα δικάσουν την παγκοσμιοποίηση, άλλες το “θατσερισμό” άλλες την “άκρατη φιλελευθεροποίηση”;
Το μνημόνιο είναι μια λανθασμένη προσπάθεια να ερμηνευτεί εκ των υστέρων η ιστορία και να ακρωτηριαστεί κατά τον τρόπο των “25”.
Οι ιδεολογίες δεν δικάζονται ή ακόμα χειρότερο δεν καταδικάζονται. Οι ιδεολογίες εκτίθενται στον πολιτικό αγώνα και κρίνονται από τους λαούς σε κάθε ιστορική φάση. Η φράση από το μνημόνιο ότι “ τα εγκλήματα στα οποία οποία οδηγεί η κομμουνιστική θεωρία της πάλης των τάξεων δεν έχουν καταδικαστεί διεθνώς όπως αυτά των ναζί’’ αποτελεί μνημείο παραλογισμού. Η “πάλη των τάξεων” προϋπήρχε του Μαρξ – απλώς ο Μαρξ τις έδωσε ιδεολογική/επιστημονική υπόσταση- χάρις και σε αυτήν την πάλη η ανθρωπότητα προόδευσε . Η μαρξιστική θεωρία κινητοποίησε δυνάμεις σε παγκόσμια κλίμακα και συνέβαλε στην ανάδειξη νέων κοινωνικών δυνάμεων στο πολιτικο γίγνεσθαι (κινήματα για την κοινωνική δικαιοσύνη, τη συνδικαλιστική δράση, την πολιτιστική δημιουργία). Ηγεσίες που άσκησαν εξουσία στα ανατολικά κράτη διέπραξαν εγκλήματα και οι ίδιο οι λαοί και τα διάδοχα κόμματα τα έχουν αποδοκιμάσει αφού τα ίδια υπέστησαν και τις συνέπειες όπως λ.χ. τα εγκλήματα του σταλινισμού ή η κατάπνιξη της Άνοιξης της Πράγας.
Από την άλλη πλευρά η εξίσωση της κομμουνιστικής ιδεολογίας με το ναζισμό συνιστά μια θεμελιώδη περιφρόνηση στα εκατομμύρια των νεκρών λ.χ. στο Στάλιγκραντ και στον ευρύτερο αγώνα όλων των αντι-ναζί δυνάμεων για να μην περάσει το τέρας του ναζισμού. Το ναζιστικό πρόσωπο ήταν το πρόσωπο της χιτλερικής θηριωδίας, της πιο απίστευτης πολεμικής τρέλλας που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.
Το ιδεολογικό πρότυπο που είχε επιλεγεί στα ανατολικά κράτη δοκίμασε τις αντοχές του για ορισμένες δεκαετίες και οι ίδιοι οι λαοί σήμερα εκτιμούν αλλιώς τα πράγματα. Έτσι είναι η εξέλιξη των κοινωνιών. Επιλογές, ανατροπές, επανεκτίμηση, πρόοδος. Σήμερα πολλοί λαοί ψηφίζουν τη σταδιακή ενσωμάτωση στην ΕΕ.
To Μνημόνιο των «25» αποδοκιμάζεται από όλα τα κυπριακά κόμματα και επίσης από όλα τα πολιτικά κινήματα της Ελλάδας. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί αφορά δύο χώρες που κατ’ εξοχήν έχουν ζήσει περιόδους έντονης ιδεολογικής σύγκρουσης, αλλά έχουν προοδεύσει και ενωμένα λένε «όχι» στην ιδεολογική υπανάπτυξη που συνιστά παράθυρο στον νεο-Μακαρθισμό. Τα ιδεολογικά σύνορα έχουν πάρει μια νέα διάσταση από την 1η Μαίου 2004. Οι «Δύο Ευρώπες» γίνονται μία και τα ιδεολογικά πρότυπα αποκτούν καινούριους προσανατολισμούς. Η ιδεολογική σύγκρουση γεμίζει με νέα περιεχόμενα και νέες προκλήσεις. Το Μνημόνιο που υπογράφουν οι «25» είναι μια πράξη τυφλής επιστροφής σε μια εποχή που η Ευρώπη την πλήρωσε πολύ ακριβά. Γι’ αυτό και η απόρριψή του από την πλειοψηφία του ΣΤΕ σημαίνει πως οι ιδεολογίες μπορούν να λειτουργούν αυτοδύναμα, να εκφράζουν τη δυνατότητά τους να δημιουργούν τη δική τους ιστορία χωρίς ιδεολογικούς νυχτοφύλακες.