Μογκερίνι καλεί Άγκυρα…

Στις 8 Νοεμβρίου η ΕΕ έκανε την σωστή κίνηση. Η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Φ. Μογκερίνι, εκ μέρους των 28, με κοινή δήλωση, καλεί την Τουρκία:

1. Να διασφαλίσει την κοινοβουλευτική δημοκρατία της, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών ελευθεριών και του δικαιώματος του καθενός σε δίκαιη δίκη, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ως υποψήφια χώρα και να επαναφέρει την ασυλία για τους κουρδικής καταγωγής βουλευτές.

2. Οι καινούριες σκέψεις για την εισαγωγή ενός νομοσχεδίου στο κοινοβούλιο για την επαναφορά της θανατικής ποινής, οι συνεχιζόμενοι περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων των μέσων μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης, το περαιτέρω κλείσιμο των μέσων ενημέρωσης και τα εντάλματα σύλληψης κατά των δημοσιογράφων, συμπεριλαμβανομένου του αρχισυντάκτη της εφημερίδας Cumhuriyet και αρκετών μελών του προσωπικού της, αλλά και πιο πρόσφατα η σύλληψη των συμπροέδρων του δεύτερου μεγαλύτερου κόμμα της αντιπολίτευσης, του HDP, καθώς και η κράτηση πολλών από τα μέλη του Κοινοβουλίου είναι εξαιρετικά ανησυχητικές εξελίξεις που αποδυναμώνουν το κράτος δικαίου, το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και συνιστούν διολίσθηση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην Τουρκία, ενώ οξύνουν τις εντάσεις στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας και συνεισφέρουν στην περαιτέρω πόλωσης τουρκικής κοινωνίας εν γένει».

3. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της «καταδικάζουν έντονα την τρομοκρατική επίθεση στο Ντιγιαρμπακίρ και εκφράζουν την αλληλεγγύη τους με τα θύματα και τις οικογένειές τους. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πιστεύουν ακράδαντα ότι όλες οι επιθέσεις βίας και της τρομοκρατίας πρέπει να σταματήσουν και τα όπλα να σιγήσουν. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συμπαραστέκονται στην Τουρκία στον αγώνα της κατά της τρομοκρατίας του ΡΚΚ, που συμπεριλαμβάνεται από τα κράτη μέλη της στη λίστα με τις τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο αγώνας της Τουρκίας είναι νόμιμος, αλλά πρέπει να γίνεται με πλήρη τήρηση των βασικών αρχών της δημοκρατίας, της αναλογικότητας και του σεβασμού για τα ανθρώπινα δικαιώματα»

4. Η ΕΕ καλεί την Τουρκία να επιστρέψει σε μια αξιόπιστη πολιτική διαδικασία και σε έναν πραγματικό πολιτικό διάλογο, ο οποίος, είναι απαραίτητος για τη χώρα, τη δημοκρατία και της σταθερότητα στην περιοχή. Τα κράτη μέλη υπενθυμίζουν ότι η απόφαση του τουρκικού Κοινοβουλίου Μάιο του 2016 για να επιτρέψει την άρση της βουλευτικής ασυλίας του μεγάλου αριθμού των βουλευτών του Κοινοβουλίου είναι ένα θέμα που εγείρει σοβαρές ανησυχίες. Η ασυλία, πρέπει να ισχύει για όλους σε μη διακριτή βάση και οι αποφάσεις σχετικά με την άρση της ασυλίας πρέπει να βασίζονται σε επί της ουσίας συγκεκριμένα στοιχεία, σύμφωνα με διαφανή κριτήρια και χωρίς υπόκειται σε πολιτικές σκοπιμότητες».

5. Η ΕΕ υπενθυμίζει την καταδίκη για την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου και, αναγνωρίζοντας παράλληλα την ανάγκη η Τουρκία να αναλάβει ανάλογη δράση. Καλεί όμως την Τουρκία, στο πλαίσιο αυτό, να διασφαλίσει την κοινοβουλευτική δημοκρατία της, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών ελευθεριών, του δικαιώματος του καθενός σε δίκαιη δίκη, και να συμμορφωθεί με τις δεσμεύσεις της ως υποψήφιας χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα συνεχίσουν να παρακολουθούν και να αξιολογούν την κατάσταση από πολύ κοντά και είναι έτοιμα να συνεχίσουν τον πολιτικό διάλογο με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα, εντός του καθιερωμένου πλαισίου», (όλη η δήλωση από το ΚΥΠΕ, κείμενο Α. Αθανασίου, 8/11/2016).

Θεωρώ ότι η κοινή δήλωση των 28 αποτελεί μια επίκαιρη παρέμβαση με βάση τις τελευταίες εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας. Το ότι αυτή η δήλωση γίνεται μια ημέρα πριν από την δημοσίευση της Έκθεσης Προόδου της Τουρκιας που εκδίδει σε ετήσια βάση η Επιτροπή, δείχνει τη σοβαρότητα με την οποία η ΕΕ προσεγγίζει το ζήτημα. Οι επισημάνσεις δεν δείχνουν απλώς μια κριτική στάση, αλλά διαθέτουν πολύ συγκεκριμένες εισηγήσεις για τα επόμενα βήματα. Η τουρκική κυβέρνηση δεν δείχνει πρόθυμη για έναν πλήρη διάλογο που να περιλαμβάνει τα κρίσιμα ζητήματα της ευρωτουρκικής σχέσης. Η αντίληψη αυτή παράγει ήδη σοβαρές απώλειες για την τουρκική οικονομία, τις ξένες επενδύσεις, τις αξιολογήσεις των μεγάλων οίκων, πέρα από τα ζητήματα που τίθενται στην κοινή δήλωση των «28» και συνδέονται με το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Η ουσία για κάθε μελλοντική εξέλιξη περιλαμβάνεται στη φράση «η ΕΕ καλεί την Τουρκία να επιστρέψει σε μια αξιόπιστη πολιτική διαδικασία και σε έναν πραγματικό πολιτικό διάλογο, ο οποίος, είναι απαραίτητος για τη χώρα, τη δημοκρατία και της σταθερότητα στην περιοχή». Ο διάλογος αυτός αφορά το εσωτερικό πολιτικό σύστημα, την αναζωογόνηση του διαλόγου για την επίλυση του κουρδικού και ασφαλώς μια διαφορετική αντίληψη για τη σχέση ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση. Δύσκολα θέματα, τα πιο σημαντικά της συγκυρίας. Βέβαιο είναι ότι οι εξελίξεις θα είναι σημαντικές καθώς τα πιο πάνω διασυνδέονται με το προσφυγικό και τη μάχη κατά του ISIS και έτσι καθιστούν το μίγμα ιδιαιτέρως πολύπλοκο.