Ο Αρχιτέκτονας χωρίς σχέδιο Β…

Ο «αρχιτέκτονας» της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου θέτει ξανά τις προτεραιότητες της κυβέρνησης Ερτνογάν στο διεθνή χώρο. Ο λόγος του είναι σημαντικός και ουδείς μπορεί να αγνοήσει τις επισημάνσεις του, ιδιαίτερα μετά την εκλογή της Τουρκίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ο γκουρού του Τ. Ερτνογάν θεωρεί ως «σπονδυλική στήλη» της εξωτερικής πολιτικής της χώρας του την πλήρη ένταξη στην ΕΕ. Και προσθέτει: «Δεν έχουμε σχέδιο Β. Μόνο ένα σχέδιο υπάρχει: διαπραγματεύσεις οι οποίες θα καταλήξουν σε ένταξη. Μέχρι σήμερα οι διαπραγματεύσεις όλων των χωρών κατέληξαν σε ένταξη» ( ρεπορτάζ Α. Ανδρέου, εφ/δα Πολίτης, 26/10/08). Ο Α. Νταβούτογλου, σύμφωνα με το κείμενο της Α. Ανδρέου, «εγκαινίασε την πολιτική των ανοιγμάτων σε όλα τα μέτωπα: Καύκασος, Ιράκ, Ιράν, Ισραήλ, Παλαιστίνη, Συρία, Αφρική, Κύπρος».

Ιδιαίτερα στο κυπριακό ο λόγος του Νταβούτογλου παραμένει ισχυρός: εξηγεί ότι η επίλυση του κυπριακού, θα επενεργήσει θετικά στην ένταξη της χώρας του στην ΕΕ και σημειώνει ότι «για να φτάσει η Τουρκία στο στόχο της ένταξης στην ΕΕ, πρέπει να λυθεί το Κυπριακό». Στην Κύπρο η γνώση της τουρκικής διπλωματίας συντελείται συχνά μέσα σε ένα πεδίο σύγχυσης στο οποίο κυριαρχεί η προχειρότητα και ο εμπειρισμός. Η παραδοσιακή ε/κ ηγεσία, όχι μόνο απέτυχε να διαγνώσει έγκαιρα την πολιτική Ερντογάν στο κυπριακό, αλλά ούτε και προσπάθησε στη συνέχεια να επιχειρήσει να δει τα πράγματα με ρεαλιστικό φακό. Επιμένει να ταυτίζει την προηγούμενη φάση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής με τη σημερινή, αδυνατώντας να παρατηρήσει και αρνούμενη να προσέξει τις γνώμες ειδικών. Αυτό οδηγεί σε αδυναμία ρεαλιστικής εκτίμησης της κατάστασης, κάτι που έχει ήδη επιτρέψει στην κατοχική δύναμη να απαγκιστρωθεί εν μέρει από τις βαρύτατες ευθύνες της για τη μη επίλυση του κυπριακού και να κινείται στο διεθνή στίβο χωρίς να κουβαλά το ίδιο βάρος από πριν σε σχέση με την εισβολή και την κατοχή του 37% του εδάφους της Κύπρου.

Εκτιμώ ότι αυτές οι επισημάνσεις Νταβούτογλου χρειάζεται να αναλυθούν εις βάθος και να αξιολογηθούν στο βαθμό που θα επιτρέψει στην ε/κ ηγεσία να τοποθετηθεί με σαφήνεια απέναντι στις σημερινές εξελίξεις. Ο Α. Νταβούτογλου αναδεικνύει κατά τρόπο σαφή τη γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας σε σχέση με τις ανάγκες της ΕΕ στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής:« η ΕΕ χωρίς την Τουρκία δεν μπορεί να λύσει προβλήματα στις γειτονικές χώρες όπως στον Καύκασο, χωρίς την Τουρκία δεν μπορεί να θέσει υπό τον έλεγχό της την κρίση στην ενέργεια, χωρίς την Τουρκία δεν μπορεί να έχει επιτυχημένη πολιτιστική ενότητα». Σε αυτή την ανάλυση ο καθηγητής Νταβούτογλου εντάσσει και την πολιτική της Τουρκίας στη διπολική κατεύθυνση «λύση στο κυπριακό, στόχος η ένταξη στην ΕΕ».

Αυτές οι επισημάνσεις χρειάζεται να αναλυθούν με πληρότητα και ορθολογισμό. Η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ, συνεπώς έχει κάθε συμφέρον να προβάλει τη δική της διπολική ατζέντα «λύση στο κυπριακό, παρεμπόδιση/διασύνδεση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας έως τη λύση».