Ο Ερντογάν και οι δημοσκοπήσεις

Η Pollmark είπε τη μισή αλήθεια στην επέτειο της μισής κυβερνητικής θητείας της κυβέρνησης Ερτογάν. Η κυβέρνησή του δεν αρέσει σε πολλούς τούρκους και αυτό μετρήθηκε από τη συγκεκριμένη εταιρία  σε δημοσκόπηση που έγινε για λογαριασμό του Κόμματος Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης και δημοσιεύτηκε στον τουρκικό τύπο στις 11/12/2005. Τι ακριβώς λέει η δημοσκόπηση;

Καταγράφει μια σειρά από αρνητικές επιδόσεις της κυβέρνησης Ερντογάν τις οποίες κατέγραψε το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ)  στις 11/12/2005: το 71% των τούρκων πιστεύει ότι η κυβέρνηση Ερντογάν δεν βρήκε λύση στο ζήτημα της φτώχειας, το 77% δηλώνει ότι  η κυβέρνηση είναι ανεπαρκής στην καταπολέμηση της φτώχειας, το 56% την κρίνει ως μη αποτελεσματική στο θέμα της καταπολέμησης της διαφθοράς.  Στον αντίποδα η κοινή γνώμη πιστώνει στην κυβέρνηση Ερντογάν ότι αντιμετώπισε με επιτυχία τον πληθωρισμό, τα επιτόκια και τις ιδιωτικοποιήσεις. Αυτές είναι οι πιο αρνητικές και θετικές επιδόσεις για το ΚΑΔ και αυτό συνιστά ένα δυνατό καμπανάκι για την ηγεσία του. Το συνολικό ποσοστό υπέρ του ΚΑΔ φθάνει στο 44%.

Δύο ακριβώς χρόνια μετά τη νίκη του ΚΑΔ στις εκλογές τα προβλήματα που αντιμετωπίζει είναι πολύ σημαντικά. Πονάει η εικόνα του ως κόμματος που επαγγέλθηκε τον αγώνα κατά της φτώχειας, της διαφθοράς και της ανεργίας. Στην ουσία έχει φθαρεί ο σκληρός πυρήνας της εικόνας του που συνδεόταν με τις υποσχέσεις του. Το ΚΑΔ αντιμετωπίζει και άλλα εσωτερικά προβλήματα ως αποτέλεσμα της  πολυσυλλεκτικής, άρα αντιφατικής φυσιογνωμίας του όπως  αποχωρήσεις σημαντικού αριθμού βουλευτών ή παραπομπές άλλων στο Πειθαρχικό Συμβούλιο του κυβερνώντος κόμματος .

Είναι μια τουρκική ιδιομορφία που κυριαρχεί για δεκαετίες στην τουρκική πολιτική σκηνή: η κοινή γνώμη καταψήφιζε κάθε τετραετία,ή όποτε γίνονταν εκλογές, τους προηγούμενους αναζητώντας με απελπισία «κάτι» από τους επόμενους. Συνήθως δεν το έβρισκε και αποδοκίμαζε και τους επόμενους. Έτσι ο χορός των φθαρμένων  πολιτικών πήρε ονοματεπώνυμο: Ετσεβίτ, Ερμπακάν, Τσιλέρ, Γιλμάζ, Μπαχτσελί, Τζεμ. Ίσως μόνο ο Ντεμιρέλ να έχει επιβιώσει από αυτό το χορό. Ο Ερντογάν, έτσι, απέκτησε  το πιο δυνατό χαρτί αφού ήταν έξω από τον κύκλο αυτό και υποσχέθηκε  μια νέα διακυβέρνηση που να είναι πιο κοντά στις λαϊκές ανησυχίες. Οι αριθμοί που καταγράφει η δημοσκόπηση πείθουν ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει χάσει σημαντικό έδαφος αλλά η ίδια δημοσκόπηση δείχνει πως δεν έχει διαμορφωθεί αυτή την περίοδο μια άλλη λύση, ικανή να ανατρέψει το σημερινό σκηνικό.

Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα του Ν.Μπαϊκάλ παραμένει ο ισχυρότερος αντιπολιτευτικός πόλος, αλλά δεν φαίνεται να καρπώνεται σε επαρκή βαθμό τη φθορά του ΚΑΔ. Το ΡΛΚ παίζει στο γήπεδο της πιο σκληρής κριτικής απέναντι στο ΚΑΔ, κάτι που έως τώρα μάλλον δεν αποδίδει τα αναμενόμενα. Εάν υπήρχε σοβαρή, προοδευτική κριτική από προοδευτικά κινήματα απέναντι στο ΚΑΔ πιθανόν να κέρδιζαν τις απώλειες που καταγράφει ο Ερντογάν. Σήμερα το ΡΛΚ παρ’ όλο που δηλώνει «σοσιαλδημοκρατικό» και συμμετέχει στη Σοσιαλιστική Διεθνή, είναι ένα κόμμα πιστό στις κεμαλικές παραδόσεις, δηλαδή ένα κόμμα ξεπερασμένο από την ιστορική εξέλιξη.  Το ΡΛΚ κυβέρνησε την Τουρκία, συνεπώς δεν είναι σε θέση να υποσχεθεί κάτι ποιοτικά άλλο. Ίσως ο Ν. Μπαϊκάλ να αποτελέσει την εξαίρεση στον κανόνα που λέει ότι, περιμένοντας, κάποια στιγμή θα έρθει η σειρά του. Σε αυτό το σενάριο το ΡΛΚ θα υποχρεωθεί να αναζητήσει νέο ηγέτη.

Η δημοσκόπηση δείχνει και ορισμένα άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία: ο στρατός συγκεντρώνει την  εμπιστοσύνη του 34% της κοινής γνώμης, ο πρόεδρος Σεζέρ  το 15%, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις το 9%, και τα κόμματα το 8%.

Η δημοσκόπηση καταγράφει όλες τις αντιφάσεις που έχουν συσσωρευτεί στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας για πολλά χρόνια. Το μετριοπαθές ισλαμικό κόμμα του ΚΑΔ διαθέτει ακόμα αντοχές, χάνει, όμως, σημαντικό έδαφος, χωρίς  να προστίθεται κάτι σπουδαίο στη συνολική αντιπολίτευση. Αυτό σημαίνει ότι μάλλον προστίθεται σημαντικό ποσοστό αβεβαιότητας στο εσωτερικό σκηνικό και  η ρευστότητα παίζει τον κεντρικό ρόλο της.