Ο Ερτογάν χωρίς “οπλισμό”…

Η διήμερη επίσκεψη Ερτογάν στην Αθήνα στις 14 και 15 Μαίου έδωσε νέα ώθηση στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας ενδυναμώντας το υπάρχον πλαίσιο της ανταλλαγής επισκέψεων στο πιο υψηλό επίπεδο. Από πλευράς εντυπώσεων γέμισε το καλάθι: 320 τούρκοι επίσημοι και βιομήχανοι στο αεροπλάνο του Ερτογάν, σχεδόν 50 δημοσιογράφοι, δεκάδες συναντήσεις ανάμεσα σε έλληνες και τούρκους υπουργούς, φόρουμ για τις εμπορικές σχέσεις, υπογραφή της Ολυμπιακής εκεχειρίας, επίσκεψη τιμής στον Μ. Θεοδωράκη. Στα ζητήματα της οικονομικής και εμπορικής πλευράς η επίσκεψη Ερτογάν υπήρξε επιτυχής, έδωσε σημαντική ώθηση στην οικονομική συνεργασία. Στο δύσκολα θέματα μάλλον είχαμε βήματα σημειωτόν: ο τουρκική πλευρά επανέλαβε την  θέση της για διεθνή διάσκεψη για το κυπριακό με τη συμμετοχή του ΟΗΕ και της ΕΕ. Η Ελλάδα παρέπεμψε στους χειρισμούς Χριστόφια. Η Τουρκία ζήτησε διμερή διάλογο για τα ζητήματα του Αιγαίου, ενώ η Ελλάδα ζητά προσφυγή στη Χάγη. Εδώ μπορεί να διαπιστωθεί μια αλλαγή της τουρκικής στάσης: από τη λύση για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας μέσω της Χάγης που δεχόταν το 1999 και το 2004 τώρα φαίνεται να γυρίζει σε πιο παλιές της θέσεις (διμερής διάλογος). Στο ζήτημα των παραβιάσεων του ελληνικού ενάεριου χώρου ο Ερτογάν δήλωσε «πτήσεις χωρίς οπλισμό» και ο Γ. Παπανδρέου ζήτησε υποβολή από πριν σχεδίων πτήσης. Ο Ερτογάν δεσμεύτηκε να μελετήσει την πρόταση Παπανδρέου. Στο σημείο φαίνεται ότι η προετοιμασία της επίσκεψης δεν ήταν η πιο κατάλληλη. Εάν πράγματι οι δηλώσεις ήταν επί της ουσίας θετικές τότε με κατάλληλη προετοιμασία θα μπορούσαν να υπογραφούν και ορισμένα κείμενα που θα βοηθούσαν στη μείωση της έντασης.

Γενικά η επίσκεψη Ερτογάν δεν έφερε νέα επί των μεγάλων θεμάτων. Θεωρώ ότι η προετοιμασία δεν ήταν η πιο κατάλληλη από ελλαδικής πλευράς γι’ αυτό και μάλλον έδωσε επιφυλάξεις και στασιμότητα στα δύσκολα θέματα. Ασφαλώς δεν αγνοεί κανείς την πολιτική βαρύτητα της οικονομικής διάσταση της επίσκεψης, η οποία φαίνεται να ήταν εξαιρετικά αποδοτική. Ωστόσο, μια πολιτική που προωθεί το ένα σκέλος και δεν αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και το άλλο, δεν αποδίδει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Εμφανίζεται να αφήνει στο χρόνο την επίλυση των πιο σοβαρών θέμάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πλαίσιο για τη Χάγη το οποίο έως τώρα στήριζε η ΕΕ φαίνεται να μην έχει «σφραγίσει» τις ελληνοτουρικές συνομιλές της Αθήνας παρ’ όλες τις θετικές προς αυτή την κατεύθυνση δηλώσεις του αναπληρωτή ΥΠΕΞ Δ. Δρούτσα…