Ο πόνος του Πόντου

Ο υπουργός Παιδείας της Ελλάδας Ν. Φίλης δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξή ότι «πριν από χρόνια ως δημοσιογράφος, συμμεριζόμενος απόψεις πολλών ιστορικών και πολλών διεθνολόγων, κάναμε διάκριση ανάμεσα στην εθνοκάθαρση την αιματηρή και το φαινόμενο της γενοκτονίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε το αίμα, τον πόνο, όσα έχουν υποστεί οι Πόντιοι, από τη θηριωδία των Τούρκων. Αυτό είναι άλλο πράγμα και άλλο πράγμα η γενοκτονία, με αυστηρή επιστημονική έννοια. Αν γίνει η συζήτηση ψύχραιμα και επαναλαμβάνω, επί επιστημονικού επιπέδου, είναι άλλο πράγμα η εθνοκάθαρση, όσο αιματηρή και αν είναι, και άλλο πράγμα η γενοκτονία και το ολοκαύτωμα».

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Συλλόγων, Χ. Αποστολίδη αντέδρασε λέγοντας ότι «στο λεξικό της ελληνικής γλώσσας υπάρχουν δύο λέξεις. Στο μεν “ε” υπάρχει η λέξη εφιάλτης και στο δε “κ” η λέξη κερκόπορτα. Χαρακτηρίζουν απόλυτα τον κ. Φίλη. Του τα αφιερώνω. Αυτός όμως είναι επικίνδυνος. Σα δε ντρεπόμαστε».

Το ΠΑΣΟΚ γράφει ότι «η δήλωση του κ. Φίλη με την οποία δεν αναγνωρίζει τη γενοκτονία των Ποντίων αποτελεί πρόκληση και είναι ανιστόρητη για έναν υπουργό Παιδείας, για την κυβέρνηση που απαξιώνει σιωπηρά την απόφαση της Βουλής των Ελλήνων και βεβαίως, για τον πρωθυπουργό που τον τίμησε με αυτή τη θέση!». Την ίδια ώρα 45 βουλευτές της ΝΔ ζητούσαν αποπομπή Φίλη από τη θέση του Υπουργού, ενώ ο βουλευτής της ΝΔ Μάκης Βορίδης ρώτησε αν «υπάρχει πολιτική δύναμη που λέει ότι η γενοκτονία των Ποντίων όπως αναγνωρίστηκε από το Κοινοβούλιο, πρέπει να αναθεωρηθεί. Δεν μπορεί ο υπουργός Παιδείας της Ελλάδος να έχει διαφορετική θέση από το ελληνικό κοινοβούλιο», και ζήτησε την παραίτηση Φίλη.

Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γ. Αμανατίδης σε δήλωσή του ανέφερε ότι «οι επιστημονικές προσεγγίσεις μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα σε μία Δημοκρατία. Η θέση της κυβέρνησης είναι γνωστή και δημόσια εκφρασμένη τόσο με δήλωση του πρώην κυβερνητικού εκπροσώπου στις 19.5.2015, όσο και στους χαιρετισμούς στις αντίστοιχες ημέρες μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων κατά το παρελθόν. Η εσωτερική μάχη για την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας δεν μπορεί να γίνεται με όρους πατριδοκαπηλίας. Θα βοηθούσε την πολιτική ζωή της χώρας αυτή να γίνεται με πολιτικούς όρους και θέσεις, γεγονός που δεν έχουμε δει να συμβαίνει».

Το μικρό κόμμα το «Ποτάμι» παρεμβαίνει με σχετική ανακοίνωση: «ολέθριο σφάλμα είναι επίσης να επιχειρούμε να ερμηνεύσουμε τα ιστορικά γεγονότα όχι μέσα από τις πηγές και την έρευνα, όπως ορίζει η επιστήμη της Ιστορίας αλλά μέσα από ευκαιριακές κομματικές σκοπιμότητες. Για τις γενοκτονίες υπάρχει διεθνώς αποδεκτός ορισμός και ο ΟΗΕ είναι αυτός που αποφαίνεται αν συντρέχουν λόγοι ονομασίας ενός γεγονότος (ή σειράς γεγονότων) ως γενοκτονία. Ουδείς άλλος μπορεί να αποφανθεί με εγκυρότητα στο χώρο του Διεθνούς Δικαίου. Και είναι εθνικά επικίνδυνο να ξεπερνάμε ή να αγνοούμε, κατά το δοκούν, τον ΟΗΕ και τις αποφάσεις του. Είναι επίσης άξιο απορίας γιατί όλοι αυτοί που οψίμως παρουσιάζονται ως «ποντιομάχοι» δεν έθεσαν τόσα χρόνια το θέμα στη διεθνή κοινότητα και στον ΟΗΕ αλλά κρύφτηκαν πίσω από μια απόφαση της Ελληνικής Βουλής. Λαϊκίζουν από τα αριστερά και τα δεξιά όσοι προσπαθούν με ακρότητες να αναδείξουν ως σημείο εθνικής σύγκρουσης, ειδικά αυτή την εποχή, το θέμα της γενοκτονίας ή όχι των Ποντίων. Ο Ποντιακός ελληνισμός που υπέστη πολλά δεινά στη μακρά του ιστορία δεν έχει ανάγκη ούτε από κομματικούς προστάτες ούτε από «πατερούληδες». Και επιτέλους, ιστορία μπορεί να μην επιβάλει ο κ. Φίλης αλλά δεν θα την επιβάλλουν και οι γνωστοί-άγνωστοι της πατριδοκαπηλείας. Ας σταματήσουν λοιπόν τις «κοκορομαχίες».

Μέσα στον κύκλο των συζητήσεων το άρθρο του Α. Πετρουλάκη στο Protagon θέτει έναν διαφορετικό προβληματισμό στο ζήμημα: «αυτό είναι το πρόβλημα στην Ελλάδα, ότι ο επιστημονικός διάλογος υποκαθίσταται από την πολιτική πολεμική, συχνά μεταξύ ανθρώπων που δεν γνωρίζουν τα στοιχειώδη. Που απλώς διαλέγουν τον όρο «γενοκτονία» γιατί ηχεί πιο απόλυτος από τον όρο «εθνοκάθαρση» αγνοώντας ότι η χρήση και των δύο καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ με αφορμή τη γενοκτονία των Εβραίων το 1948 και την εθνοκάθαρση του Μιλόσεβιτς τη δεκαετία του ΄90, για την αναδρομική περιγραφή των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας του παρελθόντος, με κάποια θεσπισμένα κριτήρια. Δεν είναι μικρότερο έγκλημα η εκκαθάριση με κάθε τρόπο (φυσική εξόντωση ή εκδίωξη) μιας περιοχής, που γινόταν κατά κόρον τα χρόνια εκείνα της αρχής του αιώνα, όταν οι Βαλκανικοί λαοί και οι Νεότουρκοι προσπαθούσαν να αποκτήσουν ζωτικό χώρο για να οικοδομήσουν τα νέα έθνη-κράτη. Η διαφορά είναι ότι ο όρος «γενοκτονία» αφορά εξολόθρευση πληθυσμού (όχι εκδίωξη) και ιστορικά αυτό για την περίπτωση των Ποντίων έχει πιστοποιηθεί μόνο από απόφαση της Βουλής το 1994».

Λάρκος Λάρκου