Πρόοδος και προκλήσεις στο Κυπριακό

Ο διάλογος για την επίλυση του κυπριακού παράγει πρόοδο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι στα κεφάλαια για τη διακυβέρνηση, το περιουσιακό, την οικονομία και την ΕΕ έχει παραχθεί καλό αποτέλεσμα, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για νέες συγκλίσεις σε κεφάλαια που διασυνδέονται μεταξύ τους. Οι λεπτομέρεις ή τα περισσότερα θα διαφανούν στη συνέχεια. Ωστόσο, πάνω στα πιο πάνω κεφάλαια έχει παραχθεί ουσιώδης πρόοδος σε σχέση με παλαιότερα σχέδια λύσης (λ.χ. πρώτη αρχή της ρύθμισης γύρω από το περιουσιακό), ή η λύση για το κεφάλαια της διακυβέρνησης που φαίνεται ότι διατηρεί τα ουσιώδη των συγκλίσεων Χριστόφια-Ταλάτ, συνεπώς διατηρεί και το κρισιμότερο που συνδέεται με τη «σταθμισμένη» ψήφο. Πέρα από τα επί μέρους κεφάλαια της διαπραγμάτευσης, μπορεί να υπογραμμιστούν και τα εξής ως πολιτικά στοιχεία που περιβάλλουν τη διαπραγματευτική διαδικασία:

Α. Η ουσιαστική επικοινωνία Αναστασιάδη-Ακιντζί, το περιβάλλον εμπιστοσύνης που χαρακτηρίζει τη συνεννόησή τους. Αυτό το πλαίσιο μέχρι τώρα έχει οδηγήσει σε πραγματική πρόοδο, με την επισήμανση ότι διαφορές στις προσεγγίσεις ανάμεσα στους δύο ηγέτες υπάρχουν και αυτό είναι φυσιολογικό. Ωστόσο, μετρά πολύ η βούληση, ότι το αμοιβαίο κίνητρο είναι η επίλυση, γεγονός που βοηθά αποφασιστικά στην εξεύρευση συμβιβαστικών λύσεων.

Β. Τα ΜΟΕ παίζουν το δικό τους μερικό ρόλο στην αλλαγή του κλίματος και τη δημιουργία ενός πλαισίου που επιτρέπει χειροπιαστά βήματα συνεννόησης που φέρνουν πιο κοντά τις δύο κοινότητες. Έτσι έχουμε: ισχυρή πιθανότητα σύντομα να εξευρεθεί λύση στα θέματα τόσο της «διασύνδεσης» της ηλεκτρικής ενέργειας όσο και εκείνου με την απ’ ευθείας κινητή τηλεφωνία, ενώ οι Τεχνικές Επιτροπές εμφανίζουν σαφές αποτέλεσμα όπως λ.χ. εκείνες για την πολιτιστική κληρονομιά, το περιουσιακό και τον πολιτισμό, ενώ βρίσκεται σε διαμόρφωση πολιτικής εκείνη για την ισότητα των δύο φύλων.

Γ. Το κλίμα στην ε/κ κοινή γνώμη αλλάζει. Σημαντικές δυνάμεις κατανοούν τη σημασία μιας μεγάλης γεωπολιτικής αλλαγής στη νήσο και στηρίζουν την προσπάθεια των δύο ηγετών. Η αλλαγή συντελείται γιατί οι πολίτες αναπτύσσουν τις σκέψεις τους σε ένα περιβάλλον νηφαλιότητας και ήπιου πολιτικού κλίματος. Αυτά τα δύο στοιχεία πάνε μαζί γιατί η ψύχραιμη συζήτηση και η σφαιρική ενημέρωση δημιουργούν πολίτες με στέρεη γνώση και με κατάκτηση της δυνατότητας για κριτική αποτίμηση της πορείας μας τις δεκαετίες που πέρασαν.

Δ. Η συμμετοχή της ΕΕ στις συζητήσεις. Η επίσκεψη Γιούνκερ και οι συνομιλίες Μογκερίνι στη νήσο ανέδειξαν τέσσερεις αξιόλογες αλλαγές: πρώτο, η συμμετοχή της ΕΕ γίνεται πιο σαφής με την ενεργητική συμμετοχή του Πέτερ βαν Νούφελ ως προσωπικού αντιπρόσωπου του Προέδρου της Επιτροπής για το κυπριακό στην αποστολή των καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ για την Κύπρο, δεύτερο, την εμφανή αλλαγή στάσης της τ/κ ηγεσίας για το ρόλο της ΕΕ στις συνομιλίες- από την άρνηση Έρογλου στη θετική στάση Ακιντζί, τρίτο, με την παραγωγική συμβολή του Επιτρόπου Χρ. Στυλανίδη στις σχετικές διεργασίες, γεγονός που επισφράγισε ο Πρόεδρος Γιούνκερ με το δημόσιο έπαινο στον κύπριο Επίτροπο -«κάνει πολύ καλή δουλειά στις Βρυξέλλες», και, τέταρτο, με την ανάδειξη της ΕΕ ως του ευρύτατα αποδεκτού πλαισίου μέσα στο οποίο θα λειτουργεί η Κύπρος με λυμένο το κυπριακό.

Ε. Οι εξελίξεις δείχνουν συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά ουδείς μπορεί να υποτιμήσει τις δυσκολίες που συναντά και θα συναντήσει κάθε προσπάθεια για αλλαγή στην Κύπρο. Οι δυσκολίες συνδέονται με τη δύναμη που παράγει η συνήθεια στην ανθρώπινη δραστηριότητα, συνδέονται με την ευγενή μας πίστη ότι το δίκαιο, αργά ή γρήγορα, στον παρόντα αιώνα «θα κατισχύσει», και, κυρίως, συνδέονται με την παγίωση οικονομικών συμφερόντων που παρεμποδίζουν την πρόοδο επικαλούμενα ένα προσχηματικό «εθνικό συμφέρον» -στην πραγματικότητα έναν τυφλό συντεχνιασμό που κερδίζει από τα «κεκτημένα» της εισβολής. Η μάχη για την επίλυση χρειάζεται ένα σφαιρικό, μάχιμο, σύγχρονο πολιτικό και επικοινωνιακό σχέδιο που θα εμπνεύσει και θα κινητοποιήσει την πλειοψηφία της κοινής γνώμης πάνω στην κατεύθυνση που εκφράζουν οι έννοιες «ελευθερία, ασφάλεια, ανάπτυξη, δικαιοσύνη, ευημερία». Σήμερα η πλειοψηφία στηρίζει την αλλαγή στο κυπριακό. Η δραστήρια πλειοψηφία συνδέεται με την πολιτική ηγεμονία των ιδεών μιας ενωμένης, σύγχρονης Κύπρου μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.