Πρώτη κατοικία και “πρώτη” πρόταση
Η Επιτροπή Νομικών της Βουλής στις 7 Απριλίου αποφάσισε μετά από ψηφοφορία ότι η συζήτηση της πρότασης νόμου για την πρώτη κατοικία δεν έχει ολοκληρωθεί και ως εκ τούτου η συζήτηση της πρότασης στην ολομέλεια αναβάλλεται. Το θέμα αυτό διχάζει τις πολιτικές δυνάμεις και κυριαρχεί στην τρέχουσα επικαιρότητα. Από όσα έχουν ειπωθεί δημόσια θεωρώ την ανακοίνωση του ΔΣ του ΟΠΕΚ ως ιδιαίτερα σημαντική, σφαιρική και τεκμηριωμένη. Την επισυνάπτω:
«Είναι αυτονόητο ότι οι δανειολήπτες για αγορά πρώτης κατοικίας πρέπει να τυγχάνουν διαφορετικής μεταχείρισης από τις τράπεζες, σε σχέση με τους δανειολήπτες επιχειρηματικών ή επενδυτικών δανείων, στις περιπτώσεις μη εξυπηρετουμένων δανείων. Η διαφορετική όμως μεταχείριση δεν μπορεί να είναι ισοπεδωτική, άνευ όρων και επʼ αόριστον. Μέσα από μια σχετική νομοθεσία θα πρέπει να δοθεί χρόνος στους δανειολήπτες μέσης αξίας και μεγέθους κατοικίες και όχι σε όσους έχουν πάρει δάνεια για να αποκτήσουν πολυτελείς επαύλεις.
Η διαφορετική μεταχείριση θα πρέπει να δίδει χρόνο διακανονισμών και μεσολάβησης στις περιπτώσεις που αποδεδειγμένα δανειολήπτες μικρής και μέσης αξίας πρώτης κατοικίας αδυνατούν λόγω των οικονομικών συνθηκών να εξυπηρετήσουν τα δάνεια τους.
Μια ειδική μεταχείριση, με σαφείς ρυθμίσεις που δε θα επιτρέπουν κατάχρηση, μπορεί να ισχύσει μόνο για την πρώτη κατοικία που έχουν υπερχρεωμένα άπορα νοικοκυριά ή πολύ χαμηλών εισοδημάτων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η κυβέρνηση θα πρέπει άμεσα, στο πλαίσιο της πολιτικής κοινωνικής πρόνοιας, να καταλήξει σε συμφωνία με τις τράπεζες και με διαφάνεια να ανακοινωθούν τα κριτήρια που δεσμεύουν τις τράπεζες.
Η θεσμοθέτηση διαδικασίας αντιμετώπισης αυτών των μη εξυπηρετουμένων δανείων δεν μπορεί να αποκλείει την εκποίηση κατοικίας. Μετά από την εξάντληση της διαδικασίας και εφʼ όσον έχει διαρρεύσει εύλογο χρονικό διάστημα και συνεχίζει το δάνειο να είναι μη εξυπηρετούμενο , τα τραπεζικά ιδρύματα θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα εκποίησης και της πρώτης, μέσης αξίας και μεγέθους, κατοικίας .
Η αφαίρεση, από τα τραπεζικά ιδρύματα, του δικαιώματος εκποίησης της πρώτης κατοικίας θα επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση του «ασθενούς» τραπεζιτικού τομέα με ορατό τον κίνδυνο να απαιτηθούν επιπρόσθετα δισεκατομμύρια για επιπλέον ανακεφαλαιοποιήσεις σε μια περίοδο όπου η οικονομία της χώρας δεν το αντέχει.
Περαιτέρω τονίζουμε ότι δεν είναι δυνατόν τα τραπεζικά ιδρύματα να επικεντρωθούν στους μικρούς και μέσους δανειολήπτες. Θα πρέπει να στραφούν κυρίως στους μεγάλους χρεώστες οι οποίοι έχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια πάνω από 7 δις ευρώ και αποτελούν βασική αιτία για την κατάντια των τραπεζών.
Γιʼ αυτό το ζήτημα των μεγάλων δανειοληπτών, ο ΟΠΕΚ διαπιστώνει αδικαιολόγητη αναβλητικότητα. Η δημιουργία «κακής τράπεζας» στην οποία να μεταφερθεί το ενεργητικό και παθητικό των μεγάλων δανειοληπτών θα πρέπει να εξεταστεί ως επιλογή για όσο το δυνατό ταχύτερη έξοδο από την κρίση. Οι εμπειρίες άλλων ευρωπαϊκών χωρών όπως της Ιρλανδίας και Ισπανίας, οι οποίες διαχειρίστηκαν παρόμοιες καταστάσεις μέσα από την δημιουργία «κακής τράπεζας» είναι πολύτιμες».
Η ανακοίνωση του ΔΣ του ΟΠΕΚ αντιμετωπίζει το ζήτημα με αίσθημα δικαιοσύνης, είναι μια εφικτή πρόταση που μπορεί να βοηθήσει στο δημόσιο διάλογο και στην αναζήτηση της, υπό τις περιστάσεις, καλύτερης λύσης.