Ψήφισμα με βάθος…
Οι διαβουλεύσεις στη Νέα Υόρκη για την ανανέωση της παρουσίας της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο είναι χαρακτηριστικές ενός άλλου κλίματος που διαφαίνεται για τις μελλοντικές εξελίξεις στο κυπριακό. Η παράγραφος που αναφέρεται στην ευχή για λύση του Κυπριακού εντός του 2010 τροποποιήθηκε με την προσθήκη της λέξης «αν είναι δυνατόν οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2010». Οι αναφορές για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ διασυνδέονται με πολύ σαφή τρόπο με τη διευθέτηση του κυπριακού, αφού συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά σε ψήφισμα για την ανανέωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ η πρόθεσης του ΓΓ του ΟΗΕ να υποβάλει έκθεση τον Νοέμβριο του 2010 για την πορεία της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Ο ειδικός σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ για το κυπριακό Α. Ντάουνερ στις 9 Ιουνίου δήλωσε τα εξής: «οι τουρκοκύπριοι είναι περισσότερο σαφείς στην εξήγηση της άποψης ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να ολοκληρωθούν στα τέλη του 2010, οι ελληνοκύπριοι είναι λιγότερο σαφείς και ενθουσιώδεις να υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία για το πότε να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες». Ο Α. Ντάουνερ στις επαφές που είχε στην έδρα του ΟΗΕ τόνισε ότι η έκθεση που θα υπογράφει ο Μπαν Κι Μουν τον ερχόμενο Νοέμβριο θα καταγράφει με «ειλικρίνεια και χωρίς καλλωπισμούς τα γεγονότα». Στις 11 Ιουνίου ο τούρκος πρέσβης στον ΟΗΕ Ε. Άπακαν ζήτησε να επανέλθει το σχέδιο ψηφίσματος στην αρχική του μορφή: να ενσωματωθεί χρονοδιάγραμμα λήξης των συνομιλών το τέλος του 2010 και μάλιστα να ενταχθεί στο διατακτικό του μέρος. Η άποψη Απακάν δεν έγινε δεκτή.
Τα πιο πάνω στοιχεία δείχνουν μια τάση υπό διαμόρφωση την οποία η Λευκωσία δεν μπορεί να αγνοήσει. Τι σημαίνει αυτό; Για να είμαστε παραγωγικοί χρειάζεται να δούμε πού και πόσο υπάρχουν αδυναμίες στην άσκηση της πολιτικής στη Λευκωσία και ποια σημεία μπορούν να διορθωθούν. Μόνο έτσι μπορούμε να φθάσουμε κάπου. Πρώτα, να δούμε γιατί ο ΟΗΕ κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα και, δεύτερο, να διορθώσουμε πράγματα που θα οδηγούσαν σε καλύτερη συνεννόηση με τον ΟΗΕ . Όλα τα κράτη επιδιώκουν να βρουν τρόπους συνεννόησης με τα στελέχη του ΟΗΕ, να συνομιλήσουν, να πείσουν. Στην Κύπρο ορισμένοι νομίζουν ότι το να πυροβολάς δημοσίως τους απεσταλμένους του ΟΗΕ συνιστά «πολιτική». Σήμερα ο ΟΗΕ κάνει τις πρώτες ερμηνείες για τις προσεγγίσεις των δύο πλευρών και όπως δείχνουν τα στοιχεία η ε/κ πλευρά χρειάζεται να εργαστεί αλλιώς γιατί φαίνεται να υπάρχουν κενά. Είναι πραγματικά έξω από κάθε όριο πρόβλεψης οι ελληνοκύπριοι που υφίστανται τα δεινά της εισβολής να εμφανίζονται «λιγότερο σαφείς και ενθουσιώδεις» στη διαδικασία επίλυσης.
Κατά την άποψή μου, η ε/κ πλευρά έπρεπε πρώτη να προβλέπει εξελίξεις και να αξιοποιεί τα ορόσημα στις ευρωτουρικές σχέσεις, να δημιουργεί ευκαιρίες και κίνητρα για επίλυση, να πιέζει την κατοχική δύναμη θέτοντας τα ορόσημα που προκύπτουν από την σχέση ΕΕ-Τουρκίας για να αποδείξει τις πραγματικές της διαθέσεις. Σήμερα χρειάζεται να προβληματίσει όλους ο χειρισμός Απακάν. Η κίνησή του δείχνει ότι γνωρίζει τα όρια της δικής μας διπλωματίας και με τις κινήσεις του την εμφανίζει ως «αμυντική» ή ως «ταλαντευόμενη». Στην πολιτική όταν είσαι προβλέψιμος δίνεις επιχειρήματα στον αντίπαλό σου και επιτρέπεις στον Απακάν να δίνει τον τόνο και να κερδίζει εντυπώσεις στο δικό μας «γήπεδο» -του ΟΗΕ και των ψηφισμάτων που τον πλασιώνουν.
Η πολιτική απαιτεί να παίρνεις αποφάσεις την κατάλληλη στιγμή και να είσαι έτοιμος να κάνεις χειρισμούς που δίνουν έμφαση στη δική σου θέληση και αποφασιστικότητα να προωθήσεις την επίλυση του κυπριακού. Δύσκολο θέμα: το κυπριακό χάνει ολοένα και περισσότερο ακροατήριο στο διεθνές πεδίο και όσο πιο «στενό» γίνεται τόσο πιο πολύπλοκος γίνεται ο γρίφος της επίλυσης…