Πυξίδα για 2009

Το 2009 έχει ένα περίεργο «προνόμιο». Όλοι συμφωνούν στη διαπίστωση ότι θα είναι ένας πολύ δύσκολος χρόνος. Η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση έχει ήδη γίνει παγκόσμια γνωστή και βήμα βήμα επηρεάζει την πραγματική οικονομία. Συνεπώς κάθε εκτίμηση για το πώς θα εξελιχθεί το νέο έτος είναι παρακινδυνευμένη. Οι πολίτες ανησυχούν και οι κυβερνήσεις λαμβάνουν ορισμένα μέτρα.

Σε αυτή την ρευστή περίοδο είναι σημαντικό να τονισθεί ότι μείζονος σημασίας είναι το ζήτημα της πολιτικής διεύθυνσης των εξελίξεων. Η ΕΕ πέρασε μια πολύ καλή περίοδο με μεγάλους πολιτικούς στο πηδάλιο. Με κορυφαίο τον πρώην πρόεδρο της Επιτροπής Ζακ Ντελόρ και ένα κύκλο ηγετών με αποτελεσματική πολιτική δράση όπως ο Φ. Μιτεράν, ο Χ. Κολ, ο Ρ. Πρόντι, ο Ζ. Σιράκ, ο Γ. Σρέτερ, ο Κ. Σημίτης, ο Κ. Γιούγκερ. Σήμερα η ΕΕ δεν μπορεί να πει το ίδιο. Λίγοι είναι αυτοί που ξεχωρίζουν όπως ο Χ. Λ. Θαπατέρο, ο Ν. Σαρκοζί και ο Μ. Μπαρόσο. Η οικονομική κρίση επηρεάζει τις εξελίξεις και αυτές με τη σειρά τους ζητούν συλλογικές απαντήσεις, κοινές δράσεις προς όφελος των εργαζομένων και κυρίως όσων πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Άρα είναι απολύτως θέμα της ΕΕ. Είναι η μόνη δύναμη στο παγκόσμιο σύστημα που έχει τις προϋποθέσεις να κάνει περισσότερα. Χρειάζεται να προχωρήσει η επικύρωση της Συνθήκης της Λισσαβόνας μέσα στο 2009. Το σύστημα γύρω από την οικονομική πολιτική της ΕΕ χρειάζεται αναμόρφωση: η πολιτική που δημιούργησε το κοινό νόμισμα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει και την οικονομική κρίση με τα ίδια εργαλεία. Χρειάζεται σχέδιο για την οικονομική διακυβέρνηση στην ΕΕ, που να ξεπερνά το προηγούμενο σχέδιο για την ΟΝΕ.

Συνεπώς το ζήτημα της ηγεσίας είναι μείζον γιατί τα πρόσωπα καθοδηγούν εξελίξεις, εμπνέουν κοινωνικές ζυμώσεις και αλλάζουν τη μοίρα των ανθρώπων. Το 2009 θέτει επί τάπητος το ζήτημα της αναζωογόνησης της συζήτησης που να οδηγά σε αποφάσεις που να διευρύνουν τη δυνατότητα της ΕΕ να παίρνει πιο γρήγορα αποφάσεις. Το παγκόσμιο σκηνικό αλλάζει, γίνεται πιο πολύπλοκο και οι λύσεις πιο δύσκολες. Οι εξελίξεις, λοιπόν, απαιτούν πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την αντιμετώπισή τους. Οι ανησυχίες μπορούν να αντιμετωπισθούν εφόσον τύχει αντιμετώπισης το ζήτημα της ηγεσίας στο χώρο της ΕΕ. Δύσκολος στόχος, δεν κατακτιέται ούτε εύκολα, ούτε σε μια ημέρα. Αποτελεί όμως ένα ελκυστικό στοίχημα που συνδέεται με τον πυρήνα και τους στόχους του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.