Ρομπάι και Κύπρος
Η συνάντηση του νέου προέδρου της ΕΕ Β. Ρομπάι με τον πρόεδρο Χριστόφια στις 20 Ιανουαρίου στη Λευκωσία είναι αφ’ εαυτής σημαντική. Είναι η πρώτη γεύση ενός νέου παίκτη στην σκακιέρα της ΕΕ συνεπώς η επικοινωνία μαζί του είναι ενδιαφέρουσα. Η ΕΕ με την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισσαβόνας απέκτησε πρόεδρο και εκείνος επέλεξε την Κύπρο ως ένα από τους πρώτους σταθμούς της περιοδείας του στις 27 χώρες. Από τις δημόσιες δηλώσεις Ρομπάι ξεχώρισα τις πιο κάτω διατυπώσεις:
«Η διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος είναι σημαντική και για την Ευρώπη. Η λύση αφορά τον τερματισμό των διαιρέσεων στην Ευρώπη και την σταθερότητα στην περιοχή. Μια συνολική, δίκαιη και βιώσιμη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος που να συνάδει με τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ, θα επιτρέψει όχι μόνο την ενοποίηση της Κύπρου, αλλά επίσης θα στείλει ισχυρά θετικά μηνύματα σε όλη την περιοχή. Είμαστε πεπεισμένοι ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι θα αναλάβουν τις ευθύνες τους, προκειμένου να επιτύχουν το στόχο της επανένωσης. Τώρα είναι η κατάλληλη ώρα για θαρραλέες και διορατικές αποφάσεις για το καλό όλων των κυπρίων. Εκφράζω την ετοιμότητά μας να παρέχουμε όλες τις πιθανές συμβουλές και υποστήριξη στην εξεύρεση μιας λύσης».
Πάνω σε αυτή την κατεύθυνση θεωρώ ότι μπορεί ακόμα να οικοδομηθεί η προσπάθεια που να θέτει σε εφαρμογή τη θέση Ρομπάι για «ετοιμότητα της ΕΕ να παρέχει πιθανές συμβουλές και υποστήριξη στην εξεύρεση λύσης». Την ίδια προσέγγιση διατύπωσε προ μηνός στη Λευκωσία ο ισπανός πρωθυπουργός Χ. Θαπατέρο ως προεδρεύων της ΕΕ. Με τον πιο σαφή τρόπο αξιωματούχοι της ΕΕ ζητούν ρόλο στις διεργασίες στο κυπριακό, διατυπώνουν τη θέση τους ότι η ΕΕ μπορεί να δώσει περισσότερα στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται ανάμεσα στον πρόεδρο Χριστόφια και τον τ/κ ηγέτη Ταλάτ.
Έως τώρα δεν έχει επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Η επιφυλακτικότητα που εμφανίζει στο θέμα αυτό ο πρόεδρος Χριστόφιας δεν βοηθά στην προώθηση της διαδικασίας της λύσης και επιπλέον δημιουργεί ερωτηματικά στο ηγετικό επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τα ελατήρια αυτής της στάσης. Ήδη ο τούρκος υπουργός υπεύθυνος για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις Ε. Μπαγίς μετέβη στη Μαδρίτη και συζήτησε το ενδεχόμενο να αναλάβει κάποιο ρόλο ή πρωτοβουλίες στο κυπριακό ο ισπανός ΥΠΕΞ Α. Μορατίνος- και ως καλού γνώστη του θέματος. Οι προτάσεις Μπαγίς εντάσσονται σε μια κατεύθυνση που υπηρετεί και τις φιλοδοξίες της προεδρεύουσας χώρας, η οποία θέλει να κάνει κάτι στο κυπριακό.
Οι προοπτικές να αξιοποιηθεί πραγματικά η ΕΕ στις προσπάθειες αναζήτησης λύσης, είναι ακόμα εκεί όπως βεβαιώνουν οι δηλώσεις Ρομπάι και οι κινήσεις Θαπατέρο. Η ΕΕ θέλει αλλά η Λευκωσία στέκει αμήχανη απέναντι στον μόνο παίκτη του συστήματος της επιδίωξης λύσης που μπορεί να δώσει την επιπλέον βαρύτητα για να φθάσουμε εκεί. Οι ευκαιρίες δεν είναι για πάντα, ούτε και επαναλαμβανόμενες. Μόνο εάν θέλεις μπορείς να δημιουργήσεις τους κατάλληλους συσχετισμούς και να αλλάξεις το πλαίσιο της αναζήτησης λύσης. Ο Β. Ρομπάι έδωσε ένα καθαρό μήνυμα στο κέντρο της Λευκωσίας.