Σε ισχύ το δημοσιονομικό σύμφωνο
Βήμα σωστό, έστω και καθυστερημένο. Από την 1η Ιανουαρίου 2013 τίθεται σε ισχύ το Δημοσιονομικό Σύμφωνο ως δεσμευτικό κείμενο για τις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης.
Το Σύμφωνο, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Βήματος», «προβλέπει την καθιέρωση χρυσού δημοσιονομικού κανόνα» (balanced budget rule) για τη δημοσιονομική ισορροπία και την επιβολή κυρώσεων εναντίον των χωρών που θα ξεπεράσουν το όριο του 3% του ΑΕΠ στο ετήσιο δημοσιονομικό τους έλλειμμα. Οι εθνικοί προϋπολογισμοί θα θεωρείται ότι είναι ισοσκελισμένοι ή πλεονασματικοί μόνο εάν το ετήσιο διαρθρωτικό έλλειμμα (το δημοσιονομικό έλλειμμα αν εξαιρεθούν οι επιπτώσεις του οικονομικού κύκλου) δεν ξεπερνά το 0,50% του ΑΕΠ. Οι χώρες το δημόσιο χρέος των οποίων υπερβαίνει το όριο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (60% του ΑΕΠ) καλούνται να το μειώνουν κατά 5% ανά έτος. Αντιστρόφως, οι χώρες που τηρούν το όριο μπορούν να έχουν υψηλότερα διαρθρωτικά ελλείμματα, έως και 1% του ΑΕΠ τους. Οι κανόνες αυτοί είναι επιθυμητό, αλλά όχι υποχρεωτικό, να ενταχθούν στα συντάγματα των ευρωπαϊκών χωρών μέσα σε ένα έτος από την υπογραφή του Συμφώνου. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα επιβλέπει την εφαρμογή της υλοποίησης του «χρυσού κανόνα» σε εθνικό επίπεδο. Οι αποφάσεις του θα είναι δεσμευτικές και μπορεί να περιλαμβάνουν ακόμα και την επιβολή προστίμου, ύψους έως 0,10% του ΑΕΠ», (εφημερίδα Το «Βήμα», 1-1-2013).
Η αλλαγή αυτή άργησε, άλλα και έστω και τώρα σημαίνει πραγματική πρόοδο στην προσπάθεια για να τιθασευτεί η δημοσιονομική κρίση. Οι κοινοί κανόνες, η επίβλεψη, ο συνδυασμός εθνικής και ευρωπαϊκής ευθύνης σε όλα τα επίπεδα συνιστά μια επιθυμητή αλλαγή καθώς μόνο έτσι μπορεί να τεθούν σαφείς προϋποθέσεις για τη συνολική ανάκαμψη. Είναι όμως όλο το σχέδιο; Προφανώς όχι, γιατί χρειάζεται συνολική ποροσπάθεια σε όλα τα επίπεδα που να καθοδηγείται από τις αρχές της πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης.
Ο Κ. Σημίτης σε άρθρο του στην Frankfurter Allgemeine Zeitung με τίτλο «Κοινό ευρωπαϊκό σχέδιο προόδου» στις 29/12/2012 γράφει, μεταξύ άλλων, και τα πιο κάτω:
«Οι αποκλίσεις σε επίπεδο ανάπτυξης ανάμεσα στο βορρά και το νότο, η ασθενέστερη ανταγωνιστικότητα των κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας και οι μεγάλες διαφορές στο εμπορικό ισοζύγιο πληρωμών τους είναι μακράν οι πιο σημαντικοί λόγοι των συνεχώς αυξανόμενων χρεών τους και όχι η ανικανότητα των πολιτικών τους».
Για την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη, ο Κώστας Σημίτης αναφέρει ότι «η μικρή αποδοτικότητα του δημόσιου τομέα έδωσε αφορμή στον ισχυρισμό ότι η Ελλάδα και μερικές άλλες χώρες της περιφέρειας δεν θα έπρεπε να γίνουν μέλη στην οικονομική και νομισματική ένωση. Όμως, αυτή η Ένωση, δεν είναι ένα κλαμπ αναπτυγμένων χωρών, αλλά πολύ περισσότερο ένα στάδιο ανάπτυξης των κρατών-μελών για την ενίσχυση της οικονομικής τους συνεργασίας σε πρώτη φάση και στη συνέχεια, στην ενίσχυση της οικονομικής σύγκλισης και στην εκμετάλλευση των ευκαιριών που παρουσιάζονται από την κατάργηση των συνόρων μεταξύ τους. Με άλλα λόγια: Η οικονομική και νομισματική ένωση είναι ένα κοινό ευρωπαϊκό σχέδιο προόδου».
Ο πρώην Έλληνας πρωθυπουργός θεωρεί ότι «αυτή η οικονομική διακυβέρνηση ή οικονομοπολιτική καθοδήγηση δεν θα πρέπει να είναι μια συρραφή μέτρων που να αντιμετωπίζουν κάθε φορά και νέες δυσκολίες. Εκείνο που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση για τη δημιουργία νέων δομών που θα αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες. Το υπάρχον σύστημα και η ασκούμενη πολιτική στηρίζονται σε δυσκίνητα όργανα και προσανατολίζονται σε μικροπρόθεσμες σκέψεις και αποφάσεις. Το υπάρχον σύστημα είναι και για ένα ακόμη λόγο ακατάλληλο. Διότι οι αποφάσεις καίριας σημασίας χρειάζονται την ομοφωνία των κρατών – μελών». (περιοδικό «Μεταρρύθμιση», 1η Ιανουαρίου 2013).