Σουπιά από μελάνι
Η είδηση εξελίσσεται από τις 9 Φεβρουαρίου. Έτσι «η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται σε συνεχή επαφή με την κυβέρνηση της Ιταλίας και την εταιρεία ΕΝΙ αναφορικά με τις νέες τουρκικές προκλήσεις στην ΑΟΖ της». Όπως δήλωσαν πηγές στο ΚΥΠΕ το SAIPEM 12000, το οποίο βρισκόταν καθ’ οδόν προς το τεμάχιο 3 και τον στόχο «Σουπιά», παρεμποδίσθηκε από πλοία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού που έκαναν άσκηση στην περιοχή με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να σταματήσει. Η ΕΝΙ, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, φαίνεται να επιδεικνύει αποφασιστικότητα για να προχωρήσει στην εκτέλεση των συμβολαίων της. Σημειώνεται παράλληλα ότι η κυπριακή κυβέρνηση έχει ενημερώσει και άλλους διεθνείς παράγοντες όπως η ΕΕ και οι ΗΠΑ» (ΚΥΠΕ, 10/2).
Ερωτηθείς σχετικά, ο εκπρόσωπος της εταιρείας είπε ότι «το σκάφος εκτέλεσε, σοφά πράττοντας, τις διαταγές και θα παραμείνει στη θέση του μέχρι την επίλυση της κατάστασης». Την Πέμπτη η ΕΝΙ ανακοίνωσε υποσχόμενη ανακάλυψη φυσικού αερίου στο στόχο Καλυψώ 1, η οποία επιβεβαιώνει επέκταση του μοντέλου «τύπου Ζορ» στην ΑΟΖ της Κύπρου. Η ΕΝΙ, αναφέρεται στην ανακοίνωση, «έχει προχωρήσει σε καθαρή ανακάλυψη φυσικού αερίου στο τεμάχιο 6, στην θαλάσσια περιοχή της Κύπρου στο στόχο Καλυψώ», προσθέτοντας ότι γεώτρηση σε βάθος 2.074 μέτρων νερού φτάνοντας σε συνολικό βάθος 3.827 μέτρα εντοπίζοντας μια εκτεταμένη στήλη αερίου σε πετρώματα Μειοκανικής και Κρητιδικής ηλικίας. Η Κρητιδική ακολουθία περιέχει εξαίρετα χαρακτηριστικά κοιτάσματος» (ΚΥΠΕ, ρεπορτάζ Μ. Μάιλς, 11/2/18)
Την ίδια ημέρα το τουρκικό ΥΠΕΞ εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει ότι «η ε/κ διοίκηση η οποία παραβλέπει τα πραγματικά δικαιώματα επί των φυσικών πηγών των Τ/Κ που είναι συνέταιροι στο νησί της Κύπρου, παρά τις προειδοποιήσεις μας, συνεχίζει τις μονομερείς δραστηριότητες για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο. Όπως είχαμε τονίσει αρκετές φορές και παλαιότερα, όπως θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας στη δική μας υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο, είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε μαζί με την ‘τδβκ’ τα απαραίτητα βήματα στο πλαίσιο της στήριξής μας στην τ/κ πλευρά. Ο μόνος υπεύθυνος για το αποτέλεσμα της κατάστασης που θα προκύψει από αυτό θα είναι η ε/κ πλευρά η οποία συνεχίζει με επιμονή τις μονομερείς δραστηριότητές της για υδρογονάνθρακες χωρίς να σταματήσει να συμπεριφέρεται σαν να είναι ο μοναδικός ιδιοκτήτης του νησιού και αντί να προσπαθεί για μια λύση δίκαιη, μόνιμη και περιεκτική του Κυπριακού».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση «αυτή τη στάση της ε/κ πλευράς που δεν διστάζει με ανευθυνότητα να διακινδυνεύσει την ασφάλεια και την σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου αποτελεί και τον βασικό λόγο που δεν κατέληξαν σε αποτέλεσμα οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό που συνεχίζονται εδώ και μισό αιώνα. Τελικά οι Ε/Κ αποκάλυψαν για άλλη μια φορά ότι στη Σύνοδο για το Κυπριακό πέρσι δεν θα προσεγγίσουν σε ένα συνεταιρισμό με βάση την πολιτική ισότητα με τους Τ/Κ και γι αυτό το λόγο και η Σύνοδος έκλεισε χωρίς αποτέλεσμα» (ΚΥΠΕ, Α. Ανδρέου, 11/2/18).
Την προηγούμενη ημέρα ο Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης, δήλωσε ότι «είναι με λύπη που παρακολουθούμε τις ενέργειες τις τελευταίες ώρες της Τουρκίας. Προσπαθούμε με κάθε τρόπο διατηρώντας την ψυχραιμία και προς αποφυγή της όποιας κρίσης να προβαίνουμε σε τέτοια διπλωματικά μέτρα ώστε επιτέλους να υπάρξει σεβασμός στα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας». Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε επίσης ότι «οι προκλήσεις από πλευράς Τουρκίας, όχι μόνο δεν βοηθούν εις την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης αλλά και ποσώς δεν συμβάλουν στις προσπάθειες για εξεύρεση ειρηνικής λύσης του κυπριακού προβλήματος».
Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν πολύ καθαρά ότι η σημερινή ρευστότητα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την πολιτική ασφάλειας που ακολουθεί η Λευκωσία. Χρειάζεται ψυχραμία, αλλά από μόνη της δεν λύνει το πρόβλημα. Χρειάζονται νέες αποφάσεις. Το κλασσικό ερώτημα «τι πρέπει να γίνει» έχει χαρακτηριστική απάντηση. Οι διαδικασίες για επίλυση του κυπριακού έχουν ατονήσει. Όταν σημειώνεται κενό πολιτικής στη διαπραγματευτική διαδικασία, οι κίνδυνοι αυξάνονται όπως μάς διδάσκει η ιστορία του κυπριακού. Άρα χρειάζεται η αναζωογόνηση της διαδικασίας των διακοινοτικών συνομιλιών. Μόνο η συνολική επίλυση τυ κυπριακού μπορεί να ακυρώσει μελλοντικές περιπέτειες, νέες «σουπιές», ή και ευθεία παρεμβολή σε ερευνητικά προγράμματα εντός της ΑΟΖ της Κύπρου.
Οι αναγκαίες καταγγελίες για την τουρκική παρέμβαση στις 10 Φεβρουαρίου δεν είναι αρκετές για να αλλάξουν τους κινδύνους που εγκυμονεί η στασιμότητα. Το καθήκον ανήκει στην εκλεγμένη ηγεσία να βγάλει την Κύπρο από τον κίνδυνο ενός διπλού, στρατηγικού αδιεξόδου. Δηλαδή μη επίλυση του κυπριακού, με ταυτόχρονες περιπέτειες στην ΑΟΖ, συνεπώς με ορατό το ενδεχόμενο να μπλοκαριστεί από τουρκικά πολεμικά η ερευνητική δραστηριότητα και η μελλοντική αξιοποίηση του φυσικού αερίου.
Επιλογή για να βγούμε από τα αδιέξοδα υπάρχει. Η μεγάλη πλειοψηφία των ε/κ μίλησε καθαρά στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές. Το 70% των ε/κ στηρίζει την πολιτική της επίλυσης με βάση τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Με:
επανασυγκόλληση της διαπραγματευτικής διαδικασίας.
Με έναρξη των συνομιλιών -χωρίς διαπραγματευτές- ανάμεσα στον πρόεδρο Αναστασιάδη και τον τ/κ ηγέτη Μ. Ακιντζί.
Με ετοιμασία του εδάφους, με πλήρη αξιοποίηση του «Πλαισίου Γκουτέρες», πρώτα χωρίς τον ΓΓ του ΟΗΕ, μετά με την παρουσία του.
Ο Ιούνης δεν είναι μακριά.
Λάρκος Λάρκου