Στο τιμόνι της σοσιαλιστικής διεθνούς
Στις 30/31 Ιανουαρίου 2006 στην Αθήνα ο Γ. Παπανδρέου θα αναδειχθεί σε πρόεδρο της «Σοσιαλιστικής Διεθνούς» (Σ.Δ.) ως ο μόνος υποψήφιος για την προεδρία της διεθνούς ενώσεως των 160 σοσιαλιστικών, εργατικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων. Αυτή η εξέλιξη της διαδοχής –από τον Α. Γκουτιέρες στον Γ. Παπανδρέου- είναι από τη φύση της σημαντική, υπήρξε προϊόν μιας ευρύτατης συναίνεσης ανάμεσα στους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και αυτή εκφράστηκε ήδη στο πρόσωπο του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου. Θεωρώ ότι πέρα από την προσωπική ικανοποίηση που δικαίως αισθάνεται ο Γ. Παπανδρέου, η προεδρία αυτή έχει για πρώτη φορά έλληνα σοσιαλιστή ηγέτη. Σήμερα που τα σύνορα υποχωρούν, σε μια εποχή ολοένα και μεγαλύτερης αλληλεξάρτησης είναι σημαντικό έλληνες να παίζουν ευρύτερους, ευρωπαϊκούς ή άλλους διεθνείς ρόλους. Αυτό στο συνολικό επίπεδο δείχνει ποιοι λειτουργούν σύμφωνα με τις νέες πραγματικότητες, δείχνει ποιοι και πόσο μπορούν να προσφέρουν στο νέο σκηνικό. Τα μικρά έθνη ή λαοί όταν δημιουργούν σε αρμονία με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις μπορούν να «διαθέσουν» σημαντικά πρόσωπα στις κοινοτικές υποθέσεις. Ορισμένα παραδείγματα είναι σημαντικά: Ο Ν. Διαμαντούρος είναι ο ευρωπαίος «Συνήγορος του Πολίτη», ο Χ. Ροζάκης αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Λ. Παπαδήμος, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας. Έτσι η επιλογή του Γ. Παπανδρέου στην προεδρία της Σ.Δ. ενισχύει αυτό τον κύκλο των ευρωπαϊκών ανοιγμάτων και μπορεί να υποστηριχθεί βάσιμα ότι είναι η σημαντικότερη διεθνής διάκριση για έλληνα πολιτικό τα τελευταία χρόνια. Σε μια εποχή που ακόμα και η Πορτογαλία έχει διαθέσει πρόσωπα με επιρροή στο ευρωπαϊκό σύστημα ( λ.χ. Χ. Μπαρόζο, Α. Γκουτιέρες) είναι σημαντική στιγμή η κίνηση της πολιτικής δράσης πέρα από τα στενά κρατικά σύνορα γιατί-εκτός άλλων- εκεί κρίνονται εν πολλοίς και οι εθνικές πολιτικές. Θεωρώ ότι το συναινετικό στυλ του Γ. Παπανδρέου, η πλούσια εμπειρία του στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και η συνεπής δράση του για να προχωρήσει η σοσιαλιστκή σκέψη, έπαιξαν τον καθοριστικό ρόλο στην τελική απόφαση των ηγετών της Σ. Δ. για να είναι ο Γ. Παπανδρέου ο νέος πρόεδρος της. Είναι επίσης και μια επιβράβευση της συνεπούς και δραστήριας παρουσίας του ΠΑΣΟΚ για δεκαετίες στις συνόδους της Σ.Δ.
Μέγα ζήτημα για τον Γ. Παπανδρέου -όπως ήταν και για τους προκατόχους του- παραμένει να δώσουν οι σοσιαλιστές απαντήσεις στα μεγάλα προβλήματα της ιστορικής συγκυρίας: το ζήτημα της παγκόσμιας φτώχειας, της αναζήτηση λύσεων για τα χρέη του τρίτου κόσμου, το μείζον ζήτημα της διεύθυνσης της παγκόσμιας διακυβέρνησης, του δημοκρατικού ελέγχου της παγκοσμιοποίησης και συνολικά το θέμα του αγώνα σε πλανητικό επίπεδο για την δικαιότερη κατανομή του παγκόσμιου πλούτου. Η σοσιαλιστική ιδεολογία καλείται να δώσει απαντήσεις στα πιο πάνω και να δημιουργήσει προϋποθέσεις για να ακούγεται πιο δυνατά η φωνή της στις διεθνείς υποθέσεις . Δεν είναι εύκολο έργο, άλλωστε η Σ.Δ. δεν διαθέτει την ομοιογένεια ή τη δομή για να τρέξει διαφορετικά. Αυτό προκύπτει ως το στοίχημα για τον Γ. Παπανδρέου. Δηλαδή να μην επαναλάβει τη τάση για γενικόλογη ρητορεία που είχαν ορισμένοι προκάτοχοί του, αλλά να επικεντρώσει την προσοχή του σε συγκεκριμένα ζητήματα και πάνω σε αυτά να προσπαθήσει να δώσει ορισμένες χειροπιαστές λύσεις. Σήμερα σε μια εποχή που οι ιδεολογίες αποκτούν νέα περιεχόμενα είναι πολύ σημαντικό η σοσιαλιστική ιδεολογία να δώσει μια νέα ώθηση στον αγώνα για την κοινωνική δικαιοσύνη στην εποχή των ανοικτών συνόρων. Να εμπνεύσει τους λαούς ότι μπορεί να εισηγηθεί εφικτές λύσεις σε οικουμενικής φύσεως προβλήματα. Εκατομμύρια πολίτες επιλέγουν να λαμβάνουν μέρος στα σοσιαλιστικά κόμματα με κινητήρια δύναμη την επιθυμία τους να αγωνιστούν ενάντια στην κοινωνική αδικία, τον αποκλεισμό και τη φτώχεια. Εκατομμύρια πολίτες επιλέγουν τα σοσιαλιστικά κόμματα ως το καλύτερο ιδεολογικό υλικό στον αγώνα για την ελευθερία των λαών, την κοινωνική τους απελευθέρωση, τη δικαιότερη κατανομή του εθνικού πλούτου, την ενίσχυση του κράτους πρόνοιας και σε ότι αφορά την ΕΕ, τον αγώνα για την πολιτική της ενοποίηση. Η σοσιαλιστική ταυτότητα πρέπει να αποκτήσει μια καινούρια δυναμική, να γίνει πιο εμφανής στην καθημερινή της δράση, να είναι πιο κατανοητή στους πολίτες η διαφορά της από το συντηρητικό δρόμο, τα προτάγματά της να εμπνεύσουν ένα νέο σοσιαλιστικό «μανιφέστο» στην ψηφιακή εποχή. Η προεδρία Παπανδρέου στη Σ.Δ. συνιστά και μία πρόκληση για τον ίδιο. Σε μία προεδρία που κόσμισε με την παρουσία του ένας Βίλι Μπραντ, κάθε διάδοχός του θέλει να θέσει τη σφραγίδα του σε κάτι σημαντικό. Να αφήσει κάτι «ες αεί».