Συνδικαλισμός και Πατατοπαραγωγοί

Οι κινητοποιήσεις των πατατοπαραγωγών έχουν και τις σχετικά αθέατες πλευρές της. Ανεξάρτητα από το πως αναλύει κανείς το περιεχόμενο των απεργιακών αιτημάτων, σοβαρά ερωτήματα υπάρχουν και για ορισμένα άλλα ζητήματα. Το σημαντικότερο ερώτημα είναι το ποιος παίρνει τις αποφάσεις στο συνδικαλιστικό κίνημα (σ.κ.). Το παράδειγμα των πατατοπαραγωγών, δυστυχώς, λέει κάτι πολύ σαφές: το (όποιο) κόμμα ηγείται και το συνδικάτο υπακούει. Μια απλή σύγκριση ανάμεσα στις δράσεις των συνδικαλιστικών ενώσεων στα ίδια, περίπου,  αιτήματα επί Γ. Κληρίδη και αυτής που σημειώθηκαν εσχάτως επί Τ. Παπαδόπουλου βεβαιώνει ότι οι αγροτικές οργανώσεις έχασαν έδαφος στον τομέα της αξιοπιστίας. Θα μπορούσαν να έχουν άλλο ρόλο ή ακριβέστερα να κατακτήσουν τον άλλο ρόλο. Αυτό που μετρά είναι το ποιος έχει τον πρώτο λόγο σε ένα πολιτικοποιημένο συνδικάτο, ποιος διαμορφώνει και με ποια κριτήρια τις κατευθύνσεις μιας απεργιακής πορείας. Εάν η είσοδος στον περιφραγμένο χώρο του αεροδρομίου Λάρνακας δεν ήταν αιτία σοβαρού προβληματισμού, είναι εύλογο το να φθάσει κανείς στο άλλο άκρο δηλαδή να εντοπίζει σήμερα «πολιτικά» κίνητρα, ενώ κάτι τέτοιο δεν έβλεπε προηγουμένως. Το σ.κ. επιβάλλεται να είναι πολιτικοποιημένο αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει και να είναι ακραία κομματικοποιημένο ή ακόμα πιο πίσω να «φτιάχνει» αρνητικό κλίμα για απεργούς όταν αυτοί  κάνουν επιλογές που δεν αρέσουν στους υπόλοιπους. Μπορεί οι απεργοί να αποφασίζουν με το δικό τους αυτόνομο τρόπο; Αυτό το κρίσιμης σημασίας ερώτημα-ζήτημα ηττήθηκε στις διεργασίες γύρω από την απεργιακή κινητοποίηση των πατατοπαραγωγών. Δεν γνωρίζω εάν η απεργιακή  πορεία θα μπορούσε να εξελιχθεί διαφορετικά. Γνωρίζω όμως ότι έτσι κανένα σ.κ. δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια του με πληρότητα. Δεν μπορεί να θέτει τα μεγάλα ζητήματα του αγροτικού κόσμου (ένταξη στην ΕΕ, ανοικτά σύνορα, εμπορία της κυπριακής πατάτας, νέος ρόλος του συνδικαλιστικού κινήματος, σκληρός εξωτερικός ανταγωνισμός) όταν η ενότητά και οι διεκδικήσεις του θα γεμίσουν  από καχυποψία και συνεχείς εσωτερικές περιπέτειες. Οι χειρισμοί  στα ζητήματα που αφορούν τη μεγάλη και πολύ δύσκολη πορεία προσαρμογής της παραγωγικής διαδικασίας σε νέα δεδομένα χρειάζεται περισσότερη πειθώ και λιγότερη καταστολή. Οι αγρότες μπορούν να ξεχωρίσουν αυτή την ουσιώδη διαφορά που αφορά τη συμμετοχή σε μια προσπάθεια κατανόησης και αντιμετώπισης των νέων φαινομένων και την ξερή αντιμετώπιση του τύπου « εμείς από εδώ, και εσείς από την άλλη». Αυτή τελικά είναι το κεντρικό ζήτημα που δεν αφορά μόνο τον κλάδο των πατατοπαραγωγών: η κυπριακή οικονομία, η παραγωγική διαδικασία συνολικά «εκτίθεται»  σε μια νέα εποχή, οι κίνδυνοι είναι σημαντικοί, το ρίσκο μεγάλο αλλά αυτό που δεν ωφελεί τον τόπο είναι η λογική του τύπου « οι αγρότες αυτοί δεν είναι δικοί  μας, ασ’ τους να φάνε τα μούτρα τους επειδή δεν βλέπουν μακριά». Αυτό δεν οδηγεί πουθενά. Μια σειρά από κομμάτια της αγροτικής μηχανής (πατατοπαραγωγοί, σιτοπαραγωγοί,  αμπελοκαλλιεργητές κ. ά). θέτουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο γεωργικός τομέας. Μπορεί τα προβλήματα από την πλευρά των παραγωγών να τίθενται είτε καθυστερημένα, είτε απλώς ως διεκδίκηση «στιγμιαίων» λύσεων (π.χ. επιδοτήσεις από το κράτος). Αυτό δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα είναι ασήμαντα και θα περάσουν επειδή αύριο τα τρακτέρς δεν θα βρίσκονται στην μια ή την άλλη πλευρά του δρόμου Λάρνακας- Δεκέλειας. Τα προβλήματα είναι μεγάλα και η κυβέρνηση σωστά έχει θέσει το ζήτημα σε μια βάση που συνδέεται με μια μακροπρόθεσμη πολιτική, με κλιμακωτή πορεία αντιμετώπισης των διαρθρωτικών προβλημάτων της παραγωγής της πατάτας.

 Οι κινητοποιήσεις των πατατοπαραγωγών  τα φέρνουν για ακόμα μια φορά στην ημερήσια διάταξη, δίνουν το έναυσμα για μια αποφασιστική αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων και αυτό,έτσι ή αλλιώς, τίθεται στην ημερήσια διάταξη στο τριμερή διάλογο  ανάμεσα στους πατατοπαραγωγούς, τις αγροτικές οργανώσεις και την κυβέρνηση από τις 10 Ιανουαρίου. Η ΕΕ εφαρμόζει πολιτικές που δεν μπορεί να αγνοηθούν από τα κράτη-μέλη. Συχνά όμως οι ευρωπαϊκές ρυθμίσεις είναι το άλλοθι για όσα δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με τα δικά μας εργαλεία, δηλαδή να προβλέψουμε, να σχεδιάσουμε και να επιλύσουμε.