Συνομιλίες χωρίς ρυθμιστές

Οι συνομιλίες για την επίλυση του κυπριακού παράγουν σταδιακή και σταθερή πρόοδο, έχουν αποτέλεσμα. Ασφαλώς χρειάζεται ακόμα κάποιο χρονικό διάστημα για να δούμε την ολοκλήρωση του κύκλου και πώς αυτός θα ρυθμιστεί από τους δύο ηγέτες. Αυτή η πρόοδος στο τραπέζι των συνομιλιών, ωστόσο, δεν αντανακλάται στο πεδίο της κοινωνικής αναζήτησης, οι συνομιλίες δεν υποστηρίζονται από ένα σύγχρονο σχέδιο που να διαπνέεται από την αποφασιστικότητα που εκδηλώνει μια κοινωνία που θέλει να αλλάξει το πεπρωμένο της. Η διαπραγμάτευση δεν αρκεί για να ανατρέψουμε το σκηνικό, οι αντιλήψεις, οι φοβίες, οι παραδοσιακές αρνήσεις παραμένουν ισχυρές και διαρκώς αναδεικνύονται στην πρώτη σελίδα της επικαιρότητας.

με την πρώτη ευκαιρία.

Η επίθεση από ομάδα ε/κ μαθητών κατά αυτοκινήτων που μετέφεραν τ/κ την Δευτέρα 16 Νοεμβρίου, οι τραυματισμοί και τα επακόλουθα, δεν δείχνουν μόνο μια σκοταδιστική νοοτροπία: δείχνουν, κυρίως, ότι πίσω από το πρόσχημα της «υπερελληνικότητας» οργανώνονται μικρές δυνάμεις που επιδιώκουν την επιστροφή του πολιτικού κλίματος, όπως ήταν στα χρόνια της κυριαρχίας του Ρ. Ντενκτάς- μη επαφές, πλήρης διαχωρισμός, ως η προϋπόθεση για τη λύση «δύο κράτη δίπλα- δίπλα».

Οι συνομιλίες χρειάζεται να εξελίσσονται από ανάλογης βαρύτητας πολιτικές υποστήριξης στο μαζικό επίπεδο. Ορισμένα παραδείγματα δείχνουν ότι χρειάζεται να αλλάξουμε ανάλυση. Το ποδόσφαιρο μιλά, ως συνήθως, μαζικά:

Στη Ζυρίχη στις 5 Νοεμβρίου 2013 επήλθε κατ’ αρχήν συμφωνία μεταξύ της ΚΟΠ και της τ/κ ομοσπονδίας ποδοσφαίρου. Η FIFA μιλά και «ιστορική μέρα» και αναφέρει τις λεπτομέρειες της συμφωνίας ως εξής: «της συνάντησης προήδρευσε ο Πρόεδρος της FIFA κ. Γιόζεπ Μπλάτερ ενώ παρών ήταν και ο Πρόεδρος της UEFA κ. Μισέλ Πλατινί. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΚΟΠ ήταν ο Πρόεδρος κ. Κωστάκης Κουτσοκούμνης, ενώ της Τουρκοκυπριακής ο Πρόεδρος της κ. Χανάν Σέρτογλου. Ο Πρόεδρος της ΚΟΠ, έκανε λόγο για «ιστορική ημέρα για το κυπριακό ποδόσφαιρο και τον κυπριακό λαό, μετά από σχεδόν 60 χρόνια διαχωρισμού». Σύμφωνα με την ανακοίνωση τύπου «η διευθέτηση αφορά μόνο θέματα που άπτονται του ποδοσφαίρου. Δεν αποτελεί προηγούμενο για το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου και είναι προσωρινή, μέχρις ότου επιτευχθεί η λύση του κυπριακού προβλήματος». Στις 20 Φεβρουαρίου 2014 ο ίδιος πρόεδρος της ΚΟΠ δήλωνε «οτι η διαδικασία που ξεκίνησε με τη συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ των δύο ομοσπονδιών στη Ζυρίχη πριν μερικούς μήνες θα πρέπει να ολοκληρωθεί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού (2014)». Από αυτή την εξέλιξη σήμερα φτάσαμε στο εξής παράδοξο. Ο ίδιος Πρόεδρος της ΚΟΠ να γράφει στις 11 Νοεμβρίου 2015 ότι «ο Ακιντζί είναι νυχτωμένος… Ζητούμε νόμιμη συγκροτημένη οντότητα (της τ/κ ομοσπονδίας ποδοσφαίρου). Αν είχαν εγγραφεί το 1955, όπως λένε, και μπορούν να το αποδείξουν, αυτό είναι νόμιμο…Δεν τα βρίσκουν. Το τι είναι γνωστό δεν σημαίνει ότι είναι και γεγονός».

Ένα δεύτερο παράδειγμα αναφέρει ο δημοσιογράφος Απ. Τομάρας: «το Γραφείο του Επιτρόπου Ρύθμισης Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων έχει βάλει φρένο στην όλη διαδιασία επικαλούμενο την αυστηρή ευρωπαϊκή νομοθεσία για το πλαίσιο χρήσης των συχνοτήτων. Ο Ρυθμιστής δεν επιτρέπει τη σύναψη συμφωνίας παρόχων κινητής τηλεφωνίας στα εδάφη που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία με τους αντίστοιχους των κατεχομένων»- εφημερίδα, «Καθημερινή», 15 Νοεμβρίου 2015.

Τα δύο παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά μιας βαθειά εμπεδωμένης στάσης ανάμεσα σε δυνάμεις της ε/κ κοινωνίας που οχυρώνονται πίσω από το τυπικό μιας διαδιακασίας για να μην αλλάξει τίποτα. Κάθε μεταβατική ρύθμιση, όπως προκύπτει από τη φύση της, έχει το χαρακτήρα της προσωρινότητας, επιχειρεί να δημιουργήσει μια νέα δυναμική, και, δεν δημιουργεί νομικό κεκτημένο. Καθώς όλα είναι ζητήματα πολιτικής απόφασης οι τεχνοκράτες δεν έχουν και δεν πρέπει να έχουν τον καθοριστικό λόγο.

Συνολικά, η ε/κ κοινωνία έχει κάθε συμφέρον να παίξει δημιουργικά το δικό της σύγχρονο χαρτί. Το κλειδί σε αυτή την πτυχή είναι η αξιοπιστία, η έντιμη συνεννόηση, ώστε η Λευκωσία να γίνει η ηγετική δύναμη η οποία με ιδέες και συνεννοήσεις (όπως λ.χ. η ενότητα της κινητής τηλεφωνίας ανάμεσα σε ε/κ και τ/κ, ή η υπόθεση με την ενοποίηση του ποδοσφαίρου) να φέρει τις δύο κοινότητες πιο κοντά. Αυτή η συγκυρία προσφέρει μια ακόμα ευκαιρία καθώς η κρίση με το προσφυγικό στην Ευρώπη αναθερμαίνει την ευρωτουρκική σχέση και αυτό επιτρέπει στη Λευκωσία να ασκήσει διπλωματία με περισσότερα μέσα σε διασύνδεση με τις εν εξελίξει συνομιλίες για επίλυση του κυπριακού με περιοχές ειδικότερου ενδιαφέροντος για τα κυπριακά συμφέροντα.

Η πολιτική της αδράνειας αφήνει τα πράγματα να κυλούν στο χρόνο, να παγιώνονται έτσι τα τετελεσμένα και ο κάθε χρόνος να προσθέτει νέα βάση στο ιστορικό υλικό που κουβαλά η Κύπρος από την εποχή της εισβολής. Ένα κράτος –μέλος της ΕΕ, διαθέτει θάρρος, μόνο αν κατανοεί τη σημασία του να αξιοποιείς τα πλεονεκτήματά σου με αποφασιστικότητα και καθαρή στρατηγική. Αν αξιοποιείς τα κλειδιά που εσύ διαθέτεις, οι συμμαχίες, η διεθνής στήριξη, τα επωφελή για όλους τους παίκτες κίνητρα, οδηγούν σε αλλαγή στάσης και σε λύσεις. Η ειρήνη και η σταθερότητα χωρίς κατοχικά στρατεύματα, η ανάπτυξη και η πρόοδος, η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, η ενσωμάτωσητη των τ/κ στη ζώνη της σταθερότητας, το φυσικό αέριο, συνιστούν ένα αξιόπιστο, δικό μας σχέδιο για να πάμε από το περιθώριο στην πρώτη σελίδα του διεθνούς ενδιαφέροντος.