Τεχνάσματα και πολιτικές
Η παραδοσιακή ερμηνεία έχει καταγραφεί πολλές φορές. Κάθε ενέργεια της Τουρκίας θεωρείται από μια ορισμένη ερμηνεία στην Κύπρο ως «τέχνασμα», ως «τρικ», ως «παιχνίδι εντυπωσιασμού». Δεν χωράει αμφιβολία ότι και αυτό το στοιχείο είναι σε ορισμένες περιπτώσεις σωστό, ότι η Άγκυρα κάνει αυτή την πολιτική για να επιτύχει κάποιους στόχους. Αλλά από αυτό το σημείο μέχρι να ερμηνεύσουμε όλες τις κινήσεις της Άγκυρας με αυτό τον τρόπο η απόσταση είναι μεγάλη.
Αυτός ο απόλυτος τρόπος ότι όλα είναι «τρικ», και «τεχνάσματα», δείχνει κυρίως απουσία πολύπλευρης γνώσης του τουρκικού φαινομένου, άρνηση εμβάθυνσης στις εσωτερικές συντεταγμένες της ιδιόμορφης τουρκικής κοινωνίας. Σε ένα βαθμό αυτή η άρνηση εμβάθυνσης είναι και βολική, γιατί παραπέμπει σε μια παραδοσιακή τουρκική πολιτική που είχε και έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Αρέσει γιατί είναι εύκολη συνταγή, ξεπερνά τα δύσκολα με επιπόλαιη τηλεοπτική ερμηνεία.
Ασφαλώς – υπό μια έννοια – και τα «τεχνάσματα» είναι πολιτική, αλλά το ουσιώδες ερώτημα είναι να αναλυθεί εις βάθος το γιατί η Τουρκία επιδιώκει ένταξη στην Ε.Ε. Ποιες κοινωνικές δυνάμεις (και με ποια επιρροή) επιδιώκουν εκδυτικισμό της Τουρκίας, και ποιες άλλες (και με ποια επιρροή) επιδιώκουν «εκτουρκισμό» της Ευρώπης. Τι σημαίνει για την Τουρκία να ισχυροποιήσει το εσωτερικό της σύστημα σε σχέση με τις Βρυξέλλες, πως τα κέντρα εξουσίας στην Άγκυρα αναπροσαρμόζουν τις συμπεριφορές τους, πως το στρατιωτικό κατεστημένο αντιλαμβάνεται αυτές τις εξελίξεις, πως και γιατί η πλειοψηφία των τούρκων επιδιώκει την ευρωπαϊκή πορεία.
Τα ερωτήματα αυτά δένονται διαλεκτικά με τον τρόπο που γνωρίζουμε την τουρκική πολιτική ζωή, τις αναπροσαρμογές της, τα πρόσωπα, τους θεσμούς. Σε ένα τέτοιο πολύπλοκο, δύσκαμπτο φαινόμενο όπως το τούρκικο, αντιτάσσεις ως Κύπρος συστηματική, θεσμική, σοβαρή γνώση. Ο εμπειρισμός δεν είναι απάντηση, ούτε ασφαλώς οι επιπόλαιες εξηγήσεις.
Ορισμένα ως «τρικ», άλλα ως κάτι άλλο. Άλλο οι περιοδείες Γκιουλ, άλλο το γιατί η τουρκική πλειοψηφία θέλει «Ε.Ε». Άλλο το να συνοδεύεται ο Ερντογάν από πλήθος αράβων δημοσιογράφων στις 17 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, και άλλο το να επιδιώκει να θέσει όψεις της εξωτερικής του πολιτικής σε μια τροχιά διαφορετική από εκείνη του Ετσεβίτ. Το 1997 η Τουρκία πήρε αρνητική απάντηση από την Ε.Ε. για να είναι υποψήφιο μέλος. Το 1999 πήρε κάποιο είδος υποψηφιότητας, και το 2004 έγινε υποψήφιο μέλος. Αυτή η διαδρομή σημαίνει κάτι, δεν μπορεί κανείς να πει ότι είναι ένα «τρικ» και τελειώσαμε. Αυτό το σύστημα αναπροσαρμογών εκφράζεται με την έγκριση των 25 της 17 Δεκεμβρίου 2004. Κατά συνέπεια το μέρος εκείνο των αναπροσαρμογών που δεν είναι «τρικ», χρειάζεται σφαιρική ανάλυση και πραγματική ερμηνεία.