Τί συζητούν στην Ελλάδα;

Τι συζητά σήμερα η Ελλάδα; Ασφαλώς συζητά ότι αφορά την οικονομία και την προσπάθεια αποφυγής της χρεοκοπίας σε συνεργασία με το ΔΝΤ, την ΕΕ και την ΕΚΤ. Συζητά επίσης και τις αιτίες που έφεραν τα πράγματα ως τον πάτο. Τι όμως αποτελεί την πραγματική, καθημερινή συζήτηση στην καθημερινή Ελλάδα;

Α Συζητάνε το «μνημόνιο» και το πλαστό δίλημμα ποιοι είναι υπέρ ή κατά του μνημονίου. Η συζήτηση πλέον είναι φιλολογικού χαρακτήρα αν και θεωρώ ότι η προσφυγή στο ΔΝΤ δεν ήταν αναπόφευκτη. Ένα πλήρες ελληνικό σχέδιο μαζί με την ΕΕ ήταν αρκετό για να βγει η Ελλάδα από την περιπέτεια της Καραμανλικής μικρότητας. Κάτι ανάλογο έγινε το 1985 με πρωθυπουργό τον Α. Παπανδρέου και το 2000 με την ένταξη στην ζώνη του ευρώ με πρωθυπουργό τον Κ. Σημίτη.

Β Συζητάνε για τα λαμόγια, τις μίζες, τα σκάνδαλα στο Βατοπέδι, τη Ζίμενς κλπ. Σωστή συζήτηση είναι εκείνη που οδηγεί σε αποτέλεσμα. Το πεδίο της αναζήτησης της αλήθειας είναι η δικαστική οδός, και όχι η Βουλή και οι Επιτροπές από Βουλευτές. Χρειάζεται αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου ώστε να διεξάγεται ανεξάρτητη δικαστική διερεύνηση.

Γ Συζητάνε χωρίς κεντρική κατευθυνση. Η μονομερής συζήτηση περί σκανδάλων είναι δείγμα γραφής ότι η Ελλάδα έχει παγιδευτεί σε μια κατάσταση πραγμάτων που δεν βοηθά την πρόοδο. Ασφαλώς να προχωρήσει κάθε περίπτωση διερεύνησης σκανδάλου αλλά η δημόσια ατζέντα χρειάζεται αναπροσαρμογή: ποιος συζητά για την ανάπτυξη, τις επενδύσεις, την παραγωγικοτητα; Ποιος συζητά για την στασιμότητα στα ΑΕΙ, την έρευνα, την καινοτομία; Ποιος συζητά για το πελατειακό κράτος που οδήγησε την Ελλάδα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας;

Δ Συζητάνε ανορθολογικά. Εκτιμώ ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μπορούσε να κάνει περισσότερα ώστε να αλλάξει η δημόσια ατζέντα της χώρας. Η καλλιεργούμενη άποψη ότι όλοι οι πολιτικοί είναι ίδιοι, ότι όλοι ευθύνονται εξίσου για την κατάρρευση της οικονομίας, είναι μια πλατιά διαδεδομένη θεωρία που οδηγεί στην παραίτηση από τον μείζονα στόχο. Η γνωστή απειλή μερίδας διαδηλωτών «να καεί η βουλή» χρειάζεται να προβληματίσει όλους. Η θεωρία ότι όλοι φταίνε είναι μια αντιδραστιτική θεωρία. Η ανατροπή της υπηρετεί την προοδευτική πολιτική. Η στροφή της δημόσιας συζήτησης πάνω στα μεγάλα προβλήματα της ανάπτυξης είναι επείγουσα.

Ε Συζητάνε κατά τρόπο αδιέξοδο. Οι απλουστεύσεις και οι γενικεύσεις δεν βοηθούν τον πολίτη να κατανοήσει τα πραγματικά αίτια της κρίσης. Η Ελλάδα δεν έφθασε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας λόγω της Ζίμενς ή του Βατοπεδίου. Είναι εκεί κυρίως γιατί ο δημόσιος τομέας έγινε βαρέλι δίχως πάτο και οι ρυθμοί ανάπτυξης πέρασαν κάτω από μηδέν. Το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο και η ελληνική κυβέρνηση –μαζί με την προσπάθεια για ανόρθωση της οικονομίας- έχει την ευθύνη να συμβάλει στην αλλαγή της δημόσιας ατζέντας. Η αλλαγή συνδέεται απολύτως με τον μείζονα στόχο της.