Το κουβάρι και η διγλωσσία
Ως γενική αρχή, η άποψη ότι είναι χρήσιμες οι επαφές ανάμεσα στα ε/κ και τ/κ κόμματα γίνεται αποδεκτή από τα περισσότερα κόμματα. Τα οδοφράγματα κατά μήκος της γραμμής κατοχής άνοιξαν από το 2003, κάποιες επαφές προϋπήρχαν. Τι έχουν αποδώσει επί του εδάφους οι επαφές τόσων ετών; Αν κρίνω από τις δυσκολίες στις διακοινοτικές συνομιλές, μάλλον ελάχιστα. Μπορώ όμως να θέσω το απλό ερώτημα: συζητούν και διαφωνούν ή δεν θέλουν να συζητήσουν τα δύσκολα και οι συζητήσεις γίνονται για το θεαθήναι; Δεν γνωρίζω ποιο από τα δύο συμβαίνει. Βλέπω το αποτέλεσμα που δείχνει διαρκώς και περισσότερη απόσταση ανάμεσα σε ε/κ και τ/κ, περισσότερα ερωτηματικά για το πολιτικό μέλλον της νήσου. Επ’ αυτού θέτω ορισμένα στοιχεία για προβληματισμό:
Α Χρειάζεται να θέσουμε στο τραπέζι αυτών των συναντήσεων τα δύσκολα. Να συζητήσουμε τα μεγάλα που μας περιβάλλουν, να συζητήσουμε όσα μας ενοχλούν και χρειάζεται να επιχειρήσουμε απαντήσεις όπως λ.χ. το ζήτημα των εγγυήσεων και της ασφάλειας. Είναι σημαντικό να γίνει αυτή η συζήτηση: όσο κυριαρχούν εντυπώσεις ή φοβίες από το παρελθόν, πιο δύσκολα θα μπορέσουμε να δούμε το μέλλον με ανοικτά μάτια.
Β Αναμφίβολα δεν αρκούν οι συναντήσεις σε επίπεδο κορυφής. Χρειάζεται ζύμωση ιδεών σε επίπεδο βάσης, να τίθενται σε δημόσιο διάλογο με συμμετοχή πολιτών αυτά τα δύσκολα θέματα όπως οι εγγυήσεις ή τα οικονομικά ζητήματα. Μόνο κέρδος μπορεί να προκύψει από μια καθαρή συνεννόηση μπροστά στους πολίτες.
Γ Η διγλωσσία δεν προσθέτει οτιδήποτε. Αν οι επαφές γίνονται για λόγους κατανάλωσης ή και παραπλάνησης της κοινής γνώμης, τότε αυτό μόνο ζημιά προσφέτει στον τόπο. Αυτή η διάσταση, δυστυχώς, είναι υπαρκτή αφού με δημαγωγικού τύπου επαφές μερικά κόμματα προσπαθούν να φτιάξουν «εικόνα» κυρίως για τις Βρυξέλλες.
Δ Τα οδοφράγματα στην κατοχική γραμμή προσφέρουν μια δυνατότητα. Πόσα ε/κ κόμματα θέλησαν να απευθυνθούν σε τ/κ ακροατήριο; Πόσα θέλησαν να πουν τη γνώμη τους σε τ/κ για τα μεγάλα ζητήματα όπως το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων, το μέλλον της ΕΕ, το αύριο της πλήρους συμμετοχής των τ/κ στην ΕΕ; Πόσα κόμματα κατανόησαν το στρατηγικό όπλο που αποκτήσαμε με την ένταξη στην ΕΕ;
Ε Οι επαφές είναι σημαντικό κομμάτι του παζλ, αν μας ενδιαφέρει να μιλήσουμε σοβαρά για μια συνολική προσπάθεια για το ευρωπαϊκό μέλλον της Κύπρου. Αλλά από εμάς εξαρτάται τα δύσκολα να γίνουν λιγότερο δύσκολα και το πολύπλοκο κουβάρι της επίλυσης να ξετυλίγεται με σχέδιο και στρατηγική. Αν δεν ακουμπάς τα δύσκολα, ποιος άλλος, εκτός από εμάς, θα ενδιαφερθεί περισσότερο για το δικό μας μέλλον;