Το κυπριακό ως πρόσχημα ομφαλοσκόπησης
Ο Πρόεδρος της ΠΟΕΔ Φ. Φυλακτού δήλωσε στο ΚΥΠΕ (2/11) ότι αποφάσισε να καταθέσει στις 2/11 πρόταση στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΠΟΕΔ «για αναστολή όλων των απεργιακών κινητοποιήσεων που προγραμματίστηκαν και αναβολή ακόμα και της αυριανής πορείας διαμαρτυρίας, ενόψει των κρίσιμων εξελίξεων στο Κυπριακό και τις υποχρεώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας». Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Φυλακτού είπε ότι η πρόταση του, αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς στη συνεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου της ΠΟΕΔ. Η εξέλιξη των πραγμάτων δικαίωσε τις δηλώσεις Φυλακτού και έτσι η ΠΟΕΔ αποφάσισε να αλλάξει την τακτική της.
Στην ιστορική διαδρομή της νήσου, το κυπριακό έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία μιας κουλτούρας πάνω στην οποία μπορούσαν να οικοδομηθούν πραγματικές δραστηριότητες και προσχηματικές εικόνες. Έτσι μια σειρά από μέτρα που οδηγούσαν στον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας μας τελούσαν υπό διαρκή αναστολή, είτε γιατί πράγματι υπήρχαν έκτακτες καταστάσεις, είτε γιατί οι εξελίξεις αυτές αποτελούσαν ένα βολικό άλλοθι για όσα μπορούσαμε να κάνουμε, αλλά δεν είχαμε ούτε το σχέδιο, είτε γιατί αγνοούσαμε το στόχο και τα μέσα για να πάμε σε μια αλλαγή.
Για παράδειγμα η δημιουργία πανεπιστημίου στην Κύπρο παρεμποδίστηκε για πολλά χρόνια με διάφορα προσχήματα, ένα από τα οποία ήταν το πρόσχημα περί ελληνικότητας. Πολλά χρόνια μετά τη δημιουργία του, εκείνοι που αντιδρούσαν, τώρα δεν έχουν να πουν τίποτα, σιωπούν γιατί βλέπουν ότι τα επιχειρήματα που προέβαλλαν τότε, ήταν πραγματικά αβάσιμα. Γνωρίζουν ότι παρεμπόδισαν μια αλλαγή γιατί η ανάλυσή τους ήταν εκτός τόπου και χρόνου. Μια συντεχνιακή ελληνικότητα άφησε την παιδεία της νήσου στην παιδεία της τυποποιημένης γνώσης. Το ότι σήμερα υστερούμε έναντι των εταίρων μας στην ΕΕ, οφείλεται και σε αυτή την ιστορική αργοπορία. Κανένας δεν λέει τίποτα, οι ορθολογιστές δικαιώθηκαν και οι οπισθοδρομική κομπανία σιωπά, αλλά οι νέες γενιές πλήρωσαν το τίμημα της ακρισίας.
Πολλές εκδοχές μιας εκσυγχρονιστικής προσπάθειας έμειναν στα μισά του δρόμου με πρόσχημα το κυπριακό και τις ιδεολογικές τάσεις που το περιέβαλλαν. Η κλειστή κοινωνία, οι εκπαιδευτικές τάσεις που επέβαλαν την ακινησία στο εκπαιδευτικό σύστημα, η πυκνή αντίθεση συντηρητικών δυνάμεων απέναντι σε κάθε σοβαρή προσπάθεια για μεταρρυθυμίσεις, συνδέονταν με την καλλιεργημένη εντύπωση ότι θα υπηρετούσαν το εθνικό ζήτημα με μια συνεπή προσχηματική πολιτική η οποία παρεμπόδιζε την σύνθετη σκέψη και επέβαλλε την συγκάλυψη μέσα από τη συνέχεια της αναφοράς σε «κρίσιμη φάση του κυπριακού».
Έτσι αυτή την προσχηματική πολιτική παράδοση επικαλείται ο πρόεδρος της ΠΟΕΔ για να ανακρούσει πρύμναν. Διαπίστωσε το προφανές: ότι οι δήθεν διεκδικήσεις της ΠΟΕΔ αποτελούσαν μια συνήθη συντεχνιακή πρακτική που, κατά κανόνα, αγνοεί το δάσος και συμπαθεί από συνήθεια το δέντρο. Στις επιλογές της ΠΟΕΔ απουσίαζε η αίσθηση της πραγματικότητας (ευρύτερη ματιά στα πράγματα, οικονομική συγκυρία, απουσία πνεύματος κοινωνικής ευθύνης, ομφαλοσκόπηση), και υπερτερούσε η πολιτική αγωγή που έχει εκπαιδευτεί στον συντεχνιακό αυτισμό, ψηφίζει να επιτύχει περισσότερα μόνο για τον εαυτό της, έξω από και πέρα από τις ευρύτερες κοινωνικές διεργασίες και κατευθύνσεις.
Έτσι ήρθε η πρόταση για αναστολή όλων των απεργιακών κινητοποιήσεων που προγραμματίστηκαν και αναβολή ακόμα και της πορείας διαμαρτυρίας, ενόψει των κρίσιμων εξελίξεων στο κυπριακό και τις υποχρεώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Επ’ αυτού τρεις παρατηρήσεις:
Α) Ο πρόεδρος έχει υποχρεώσεις, αλλά το θέμα το γνωρίζει ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός που θα είναι στην Κύπρο τις ημέρες που ο πρόεδρος θα είναι στην Ελβετία. Σε ποια χώρα κάθε συντεχνιακό αίτημα πρέπει να καταλήγει στον εκάστοτε πρόεδρο;
Β) Μια πορεία διαμαρτυρίας δεν ενοχλεί καθόλου τις συνομιλίες για το κυπριακό, άλλωσε συχνά έχουμε «κρίσιμες εξελίξεις στο κυπριακό».
Γ) Μπορεί κάποια οργάνωση να επανεξετάσει μιαν απόφασή της, να διορθώσει ενδεχομένως μιαν παλαιότερή της. Είναι μια φυσιολογική πρακτική, αν ορισμένα, νέα, δεδομένα το επιβάλλουν. Είναι, ωστόσο, ένας κλασσικός ανορθολογισμός να τα αναζητάς προσχήματα σε άλλα επίπεδα, αντί να μιλάς τη γλώσσα της αλήθειας. Αναλαμβάνω την ευθύνη, έλαβα μιαν απόφαση, οι συνθήκες δεν την δικαίωσαν, την αλλάζω! Αν έτσι λειτουργούμε σημαίνει ότι εκπαιδεύουμε την κοινωνία να βλέπει τα πράγματα με το φακό της κοινής λογικής και, έτσι, να συμβάλλουμε, σε μικρό, έστω, βαθμό, στη βελτίωση του τρόπου εξέλιξης της κοινωνίας μας. Τα ζητήματα γύρω από την εκπαίδευση δεν θα λυθούν με προσχηματικές πολιτικές, αλλά με αποφάσεις που συμβάλλουν σε μια διαφορετική τροχιά, ώστε να προσπαθήσουμε να φτάσουμε τα πιο προηγμένα εκπαιδευτικά συστήματα. Σε αυτή την προσπάθεια, οι εκπαιδευτικές οργανώσεις έχουν πολλά να προσφέρουν. Είναι θέμα αξιολόγησης, κυρίως θέμα μιας νέας συνδικαλιστικής προτεραιότητας.