Το Κυπριακό ως “τέχνη του εφικτού”

Η συμφωνία πάνω στο «Κοινό Ανακοινωθέν» ανάμεσα στους δύο ηγέτες Ν. Αναστασιάδη και Ν. Έρογλου δείχνει ότι έχουν ληφθεί αποφάσεις για την έναρξη ουσιαστικών συνομιλιών. Το κείμενο αποτυπώνει τα κεντρικά στοιχεία των κατά καιρούς αποφάσεων του ΟΗΕ και των Συμφωνιών Κορυφής, οριοθετεί τα στοιχεία που συνθέτουν το επιδιωκόμενο (μια κυριαρχία, μια διεθνής προσωπικότητα, μια ιθαγένεια), εντάσσει την επιδίωξη λύσης μέσα στα συστατικά στοιχεία του ευρωπαϊκού πλαισίου και ταυτόχρονα θέτει τη βάση για διαπραγματεύσεις πάνω στις διάφορες πτυχές του κυπριακού στις οποίες υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Οι δυσκολίες είναι πολλές, οι εμπειρίες είναι γνωστές, αλλά το κεντρικό θέμα είναι πως η αδράνεια δημιουργεί απείρως περισσότερες δυσκολίες, κινδύνους και απρόβλεπες εξελίξεις.

Στο κυπριακό η ρεαλιστική εκτίμηση των πραγμάτων δημιουργεί και το πραγματικό δίλημμα της συγκυρίας: συντήρηση της κατοχικής γραμμής ή ομοσπονδιακή λύση όπως περιγράφεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αποδοχή του σημερινού status quo ή αξιοποίηση της πολιτικής ως τέχνης του εφικτού για να βγούμε από το τέλμα; Το δίλημμα αυτό στο δημόσιο διάλογο κινείται ανάμεσα στην πραγματική και την προσχηματική πολιτική.

Η πραγματική εισηγείται ότι χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τα δεδομένα (εισβολή/κατοχή/επίλυση), να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, και όχι να παραπέμπουμε στις καλένδες κάθε τι που συνδέεται με τη λύση γιατί ο χρόνος αλλάζει τα δεδομένα και περιπλέκει κάθε μελλοντική κίνηση. Δυσκολίες και προβλήματα πάντα θα υπάρχουν, κάθε μέρα το κυπριακό δημιουργεί κάθε πιθανή και απίθανη ροή πραγμάτων που πιέζει περαιτέρω την προοπτική της επίλυσης. Κοιτάξτε γύρω μας: οι γενιές των προσφύγων φεύγουν, οι γενιές που έρχονται είναι εκείνες με λιγότερους δεσμούς και μετά είναι εκείνες που κατάγονται από την κατεχόμενη Κύπρο.

Από την άλλη βρίσκεται η προσχηματική πολιτική. Λέει να μην κάνουμε συνομιλίες, να αρνηθούμε την ομοσπονδιακή λύση, στην πράξη αυτό σημαίνει να αφεθεί ο χρόνος να λύσει το κυπριακό, μέχρι που να συμφιλιωθεί η πλειοψηφία με την ιδέα της λύσης «δίπλα-δίπλα»». Η προσχηματική πολιτική δεν έχει θετική πρόταση, αντιδρά ή καταγγέλλει γιατί δεν έχει κάτι να εισηγηθεί.

Σε κάθε συγκυρία μετρά κυρίως η δυνατότητα να εντάσσεις την πολιτική σου επιδίωξη μέσα στη μεγάλη «φωτογραφία», να βλέπεις το δάσος, τα μείζονα, ενταγμένα μέσα στη μελλοντική διάσταση του χρόνου. Η αυτάρεσκη περιχαράκωση, η αμυντική συμπεριφορά, η συζήτηση πάνω σε προσχηματικές πολιτικές παρεμποδίζει την κοινωνία μας να εντάξει την μελλοντική της ανάπτυξη πάνω σε μια στέρεη βάση. Πολλοί ε/κ θέτουν το ερώτημα γιατί δεν μας έχουν βοηθήσει οι ξένοι, γιατί αδιαφορούν, ενώ συνεχίζεται η κατοχή. Δυστυχώς δεν υπάρχουν αυτόματες απαντήσεις σε αυτό τον κόσμο που ζούμε, συνεπώς εμείς έχουμε την πρώτη ευθύνη να δούμε τα δεδομένα και να καθοδηγήσουμε τις εξελίξεις με στόχο να κτίσουμε πολιτικές συμμαχίες στο διεθνές πεδίο, να πείσουμε ότι ξέρουμε τι θέλουμε και πώς θα το πετύχουμε με στόχο τη συνολική επίλυση. Αυτό είναι το κλειδί για να αλλάξουμε τα πράγματα για να θέσουμε την πατρίδα μας στη τροχιά της ειρήνης, της ανάπτυξης και της σταθερότητας.

Η συνεπής πολιτική δράση της Λευκωσίας ώστε να τεθεί το κυπριακό στις προτεραιότητες της διεθνούς και ευρωπαϊκής ατζέντας είναι που θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στη διαδικασία. Στην πολιτική μάχη δεν υπάρχουν προσκλήσεις σε έτοιμα γεύματα. Υπάρχουν στην πράξη, όσοι ενδιαφέρονται να εργαστούν για έναν ιστορικό συμβιβασμό, με μια ομοσπονδιακή λύση μέσα στο θεσμικό πλαίσιο που μας προσφέρει η συμμετοχή μας στην ΕΕ, η θεσμική και λειτουργική της διάσταση.