Το μεγάλο στοίχημα
Η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ σηματοδότησε μια γεωπολιτική αλλαγή -τη σημαντικότερη στη σύγχρονη ιστορία μας. Αυτή η αλλαγή θα μπορούσε να δώσει στην Κύπρο αυτοπεποίθηση ώστε να καθοδηγήσει τις εξελίξεις στο κυπριακό με νέο τρόπο. Ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπα κι Μουν με τις κατά καιρούς Εκθέσεις του βεβαιώνει ότι τα στενά κυπριακά εργαλεία δεν έχουν φέρει ουσιώδη πρόοδο. Στην τελευταία του Έκθεση (4 Μαρτίου 2011) γράφει και τα εξής: «Έφτασε η στιγμή να έλθουν (οι δύο ηγέτες) αντιμέτωποι με σκληρές επιλογές. Οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να είναι μια χωρίς τέλος διαδικασία».
Η ε/κ κοινή γνώμη θέτει ερωτηματικά, έχει δικαιολογημένες αγωνίες για τους στόχους της Τουρκίας. Αυτές μπορούν να απαντηθούν μόνο με την αλλαγή ανάλυσης, ώστε η ΕΕ να γίνει πραγματικός «παίκτης» στο κυπριακό. Θα αριθμήσω ορισμένες σκέψεις που νομίζω ότι είναι χρήσιμες στο γενικότερο πλαίσιο αυτής της αλλαγής.
Πρώτο: Αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΕ να λάβουν μέρος – μαζί με εκείνες του ΟΗΕ- στην εφαρμογή της λύσης.
Δεύτερο: συμμετοχή της ΕΕ στα προγράμματα για την ανοικοδόμηση, όπως λ.χ. εκείνο της Αμμοχώστου και της μετεγκατάστασης τ/κ.
Τρίτο: συμμετοχή της Κύπρου στις ειρηνευτικές δράσεις της ΕΕ, αξιοποίηση της γεωγραφικής θέσης της Κύπρου για την προώθηση κοινών πολιτικών στην Α. Μεσόγειο και τη Μ. Ανατολή.
Τέταρτο: αναθεώρηση του συστήματος εγγυήσεων του 1960. Πιθανώς, ένα σύστημα «εγγυήσεις του 1960, συν ΕΕ». Κατάργηση των εγγυήσεων του 1960 με την ολοκλήρωση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας/Ένταξη ή και Ειδική Σχέση όπως προνοεί το κείμενο της 3ης Οκτωβρίου 2005. Η επανάληψη του συστήματος του 1960 αντίκειται στους θεμελιώδεις νόμους πάνω στους οποίους εδράζεται η ΕΕ.
Πέμπτο: επεξεργασία ενός Συμφώνου Σταθερότητας που μπορεί να επεξεργαστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μακροοικονομική σταθερότητα της Κυπριακή Δημοκρατίας στην περίοδο της λύσης με ειδικές ρυθμίσεις από τα Ταμεία Συνοχής και τα Διαρθρωτικά Ταμεία και με σχετικές προβλέψεις στον κοινοτικό προϋπολογισμό (2013-2020).
Κάθε κράτος συναινεί ή παρεμποδίζει εξελίξεις στην ΕΕ όταν συνδέονται με κορυφαία εθνικά του συμφέροντα. Η μόνη γλώσσα που κινητοποιεί συμμαχίες είναι η γλώσσα της επίλυσης. Ευκαιρίες υπάρχουν αν τις σχεδιάζεις και αν, με εφικτές εισηγήσεις, μπορέσεις να βάλεις την ΕΕ να απαντήσει βασικά ερωτήματα ενός μεγάλου στοιχήματος.