Το μοντέλο απο την Κολομβία

Να μείνουμε στην Κολομβία! Συμβαίνουν σημαντικά πράγματα! Ο πόλεμος των 50 ετών τελείωσε. Οι κυβερνητικές δυνάμεις και το κίνημα FARC πολεμούν μεταξύ τους από το 1964! Οι διαπραγματεύσεις στην Αβάνα κράτησαν τέσσερα χρόνια. Πώς τρέχουν οι εξελίξεις;

1. Τα στοιχεία γνωστά: 50 χρόνια ένοπλη διαπάλη, 220 χιλάδες νεκροί, επτά εκατομύρια εκτοπισθέντες. Η συμφωνία προβλέπει την αφοπλισμό των 7 χιλιάδων ανταρτών και τη συγκέντρωσή τους σε 23 «κανονικές ζώνες».

2. Οι πρωταγωνιστές: ο πρόεδρος Juan Manuel Santos, και ο ηγέτης του FARC Rodrigo Londoρo-Echeverry, γνωστός ως «Timochenko». Ο Ρ. Κάστρο συνεβαλε αποφασιστικά στην ανατροπή. Έτσι το FARC θα καταστεί μια πολιτική δύναμη, ενώ η διαδικασία μετάβασης θα εποπτεύτεται από τον ΟΗΕ. Οι αντάρτες θα εγκαταλείψουν τις φυτείες της κόκας, θα καθαρίσουν τα ναρκοπέδια, ενώ η κυβέρνηση θα δαπανήσει εκατομύρια για την ανάπτυξη σε περιοχές που κάποτε έλεγχε το FARC.

3. Οι διαπραγματευτές αξιοποίησαν τη διεθνή εμπειρία, ερεύνησαν την εμπειρία από τη Β. Ιρλανδία και την Ν. Αφρική για «έμπνευση». Οι διαπραγματευτές μίλησαν με τον Πάπα Φραγκίσκο και τον ΓΓ του ΟΗΕ Μπα κι Μουν «για να βοηθήσουν στη διαδικασία για τις επιλογές στο σχηματισμό της επιτροπής που θα διόριζε δικαστές για το δικαστήριο…αυτό θα ενίσχυε την αξιοπιστία της», (Ροιτερς, 10/9).

4. Τα θύματα του πολέμου έλαβαν επίσημο ρόλο στις διαπραγματεύσεις, οι διαπραγματευτές έφεραν θύματα και θύτες πρόσωπο με πρόσωπο, μίλησαν σε πρώτο πρόσωπο! Αυτό «δημιούργησε βαθύτερη δέσμευση προς την πλευρά των διαπραγματευτών», (Ρόιτερς, 10/9)

5. Το κλειδί στην αλλαγή το κρατούσε ο πρόεδρος Σάντος. Διαβάζοντας ρεαλιστικά τις εξελίξεις δήλωσε ότι «οι αντάρτες του FARC δεν θέλουν να είναι οι πρώτοι στην ιστορία της χώρας που θα κατέθεσαν τα όπλα και να πήγαιναν φυλακή». Πάνω σε αυτή τη βάση, οι διαπραγματευτές ερεύνησαν τις υποχρεώσεις που επιβάλλει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο αλλά δεν ακολούθησε το γράμμα του: τα μέλη του FARC που διέπραξαν ή παραδέχηκαν ότι διέπραξαν εγκλήματα πολέμου -όπως απαγωγές, απαγωγές ανηλίκων και επιθέσεις κατά ενηλίκων- μπορούν να καταδικαστούν έως και οκτώ χρόνια στη φυλακή «με αποτελεσματική απαγόρευση στη διακίνησή τους». Αυτό σημαίνει ότι αν οι «αντάρτες εμφανιστούν μπροστά σε δικαστήριο- και εάν καταδικαστούν-, η ελευθερία τους θα περιοριστεί, αυτό σημαίνει κοινοτική/κοινοφελής εργασία, (community service) μέχρι 8 χρόνια» (Ρόιτερς, ό.π)

6. Η ενσωμάτωση του ζητήματος της ισότητας των φύλων μέσα στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Έτσι στην πορεία της διαπραγμάτευσης «ενσωματώθηκε υποεπιτροπή για την ισότητα για να κάνει σίγουρο ότι κάθε όψη της συμφωνίας θα ελάμβανε υπόψιν της τα δικαιώματα των γυναικών και τα δικαιώματα της ΛΟΑΤ κοινότητας στην Κολομβία».

7. Για να διατηρηθεί το απαραβίαστο και το συνεχές της συμφωνίας θα τεθεί κάτω από τη Σύμβαση της Γενεύης ως «Ειδική Ανθρωπιστική Συμφωνία» ώστε να αποκτήσει διεθνές «status» καθώς έτσι η «τελική συμφωνία θα καταστεί μόνιμα δεσμευτική κάτω από το διεθνή νόμο». (Ρόιτερς, ό.π)

8. Η πλειοψηφία των Κολομβιανών στηρίζει τον ιστορικό συμβιβασμό που υπογράφηκε στις 24 Αυγούστου. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήγαγε η Ipsos για λογαριασμό του κολομβιανού περιοδικού Semana και της ραδιοτηλεόρασης RCN «το 72% να εγκρίνει το σχέδιο ειρήνευσης και το 28% ψηφίζει εναντίον» (Reuters, 10/9). Δύο γραμμές θέτουν το δίλημμα στο δημοψήφισμα της 2ας Οκτωβρίου. Από τη μια η γραμμή του σοσιαλδημοκράτη Προέδρου Σάντος που ζητά ψήφο στο ειρηνευτικό σχέδιο. Τονίζει ότι «σήμερα μπορώ να πω από τα βάθη της ψυχής μου ότι εκπλήρωσα την αποστολή που μου αναθέσατε. Ποτέ πριν οι πολίτες μας δεν κρατούσαν στα χέρια τους το κλειδί για το μέλλον τους». Από την άλλη, η δεξιά αντιπολίτευση («Δημοκρατικό Κέντρο») υπό την ηγεσία του Αλβάρο Ουρίμπε, πρώην προέδρου της χώρας. Σύμφωνα με το «Ρόιτερς» στις 3 Αυγούστου ο Α. Ουρίμπε «θεωρώντας ότι η κυβέρνηση έκανε «υπερβολικές παραχωρήσεις», απαιτεί οι αντάρτες να «πάνε φυλακή για τα εγκλήματα που διέπραξαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. Μπορούμε μόνο να πούμε ναι στην ειρήνη, ψηφίζοντας όχι στο δημοψήφισμα», (Ρόιτερς, ό.π.)

9. Η επικοινωνία στην υπηρεσία μιας πολιτικής που θέλει την ανατροπή. Τα πρόσωπα, τα σύμβολα, η πίστη στο μέλλον, οι εικόνες, τα σλόγκανς. Ο Σάντος: «σήμερα μπορώ να πω από τα βάθη της ψυχής μου ότι εκπλήρωσα την αποστολή που μου αναθέσατε». Ο Ιβάν Μαρκές: «κερδίσαμε την ομορφότερη από όλες τις μάχες. Η ένοπλη σύρραξη τελείωσε, τώρα αρχίζει η μάχη των ιδεών». Δύο πολιτικές παρεμβάσεις που δείχνουν θέληση, αποφασιστικότητα, τονίζουν τα αμοιβαία οφέλη, στη σκηνή εμφανίζονται δύο νικητές που θέλουν να αλλάξουν το πεπρωμένο της χώρας τους-«από τα βάθη της ψυχής τους».

10. Η Κολομβία σήμερα μπήκε δυνατά στην παγκόσμια σκηνή για το θετικό της παράδειγμα-οι Εσκομπάρ ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους. Κάθε μελλοντική διαδικασία ειρήνευσης δεν μπορεί να αγνοεί το «κολομβιανό μοντέλο», τόσο στην πρωτοτυπία στη διαδικασία εκτέλεσής της, όσο και την πρωτοτυπία στην ουσία υλοποίησής της, όπως αναδεικνύεται μέσα από την περιγραφή της . H δημοσκόπηση της Ipsos δείχνει ότι οι πολίτες στηρίζουν την πολιτική της ειρήνευσης, στηρίζουν την αλλαγή σελίδας! Αυτή η Κολομβία γεννά ελπίδες. Οι πλειοψηφίες στηρίζουν την πολιτική που οδηγεί στην ειρήνευση, στην πρόοδο, στην ενότητα και την ανάπτυξη. Δεν θα γράψει για την ειρήνη ο Γ.Γ. Μαρκές. Θα γράψουν γι’ αυτόν οι πολλοί συγγραφείς της ιστορίας στις 2 Οκτωβρίου.