Το ποδόσφαιρο κάποτε…

Οι σκηνές τρόμου στο Τσίρειο στάδιο και ο θάνατος ενός αστυνομικού πείθουν και τον πιο φανατικό φίλο του ποδοσφαίρου ότι δεν πάει άλλο. Κάτι πρέπει να αλλάξει, και να αλλάξει τώρα. Είναι πλέον εξοργιστικό να παρακολουθείς τους υπευθύνους κάθε φορά που υπάρχει θέμα να μας ανακοινώνουν διάφορες σκέψεις που στο τέλος της ημέρας δεν σημαίνουν και τίποτα. Το πρόβλημα δεν είναι σημερινό και αυτό που μετρά είναι το σχέδιο που έχουν να μας παρουσιάσουν για την  πραγματική μείωση της έντασης και της έκτασής του. Ποια είναι η προσέγγισή τους, και με ποια έργα θα προχωρήσει; Το πρόβλημα με την κλασσική βία στα γήπεδα στην Κύπρο βραχυκυκλώνεται με την ιστορική σχέση κομμάτων με τις ποδοσφαιρικές ομάδες. Αυτό από μόνο του δεν γεννά βία αλλά από μόνο του είναι ένας αυθεντικός αναχρονισμός μοναδικός σε παγκόσμια κλίμακα. Τα κόμματα από τη δεκαετία του ’40 νόμισαν ότι έτσι δημιουργούν μια σχέση ασφαλείας με τους πολίτες/πελάτες , γι’ αυτό δεν θέλουν να τους ενώνει μόνο η δύναμη των επιχειρημάτων και των ιδεών τους, αλλά και η δέσμευση με την ίδια ομάδα, το ίδιο συνδικάτο, το ίδιο καφενείο, το ίδιο λεωφορείο, την ίδια μπύρα, το ίδιο κρασί. Αυτός ο ιδιόμορφος κοινωνικός διπολισμός έρχεται από μακριά, είναι αυθεντικό παιδί του ιστορικού παγκόσμιου διπολισμού, του (τέως) ψυχρού πολέμου, συνεπώς είναι ο δικός μας εμφύλιος στη σημερινή εποχή. Δεν έχει σημασία το ότι ο ψυχρός πόλεμος έκλεισε τον κύκλο του: από τη στιγμή που άλλες πολιτικές, πνευματικές και κοινωνικές δυνάμεις δεν αμφισβητούν τη βασική του δομή, παραμένει ως μια κυρίαρχη  και κοινωνικά παραδεκτή οργάνωση της κοινωνίας μας. Συνεπώς περιπλέκει την κατάσταση, την καθιστά εξαιρετικά δύσκολο πολιτικό εγχείρημα γιατί είναι ένας συνδυασμός κοινωνικών, πολιτικών και κομματικών επιλογών σε μια εποχή που ενισχύονται οι δυνάμεις της επιθετικής συμπεριφοράς που εμφανίζεται -ειδικά στο χώρο της νεολαίας- ως δύναμη «αμφισβήτησης» του κάθε λογής κατεστημένου μέσα από το οργανωμένο ποδόσφαιρο. Το ζήτημα που ανακύπτει από τα γεγονότα του Τσιρείου συνδέεται με το όλο ζήτημα: μπορούν αυτοί που είναι μέρος του προβλήματος να το λύσουν; και εάν ναι γιατί δεν το έπραξαν χθες; Η  Κύπρος  έχει το πλεονέκτημα της γνώσης μπροστά της. Η ευρωπαϊκή εμπειρία είναι, δυστυχώς, πλούσια και μπορεί να αξιοποιηθεί από την Κύπρο. Συνεπώς υπάρχει το πρωτογενές υλικό (θέσεις στο γήπεδο, αγώνες σε σαφείς όρους προϋποθέσεις, αξιοποίηση τηλεοπτικού υλικού, θεσμός του αθλητικού δικαστή κλπ). Με βάση αυτήν και σε συνδυασμό με τις κυπριακές ιδιαιτερότητες να διαμορφωθεί ένα πλήρες  πρόγραμμα δράσεων για την αντιμετώπισή του-ένας συνδυασμός  μέτρων με προληπτικό, παιδαγωγικό χαρακτήρα  και σειράς μέτρων αντιμετώπισης της βίας μέσα στον αγωνιστικό χώρο.

Το βασικό ερώτημα που χρειάζεται να απαντήσουμε είναι εάν θέλουμε ένα κάποιο πρωτάθλημα ή εάν θέλουμε τον κόσμο να γεμίσει τα γήπεδα. Παρακολούθησα τηλεοπτικά τον αγώνα Ρεάλ-Μπαρτσελόνα στη Μαδρίτη πριν δέκα ημέρες. Όλα  ήταν ποδοσφαιρικά-εκτός από μαγικά. Εκεί παίζουν μπάλα οι κορυφαίοι του πλανήτη , σε κορυφαία γήπεδα, με  προϋπολογισμούς που ζηλεύουν ακόμα και μικρά κράτη , με παγκόσμιο ενδιαφέρον. Πως αυτοί δουλεύουν διαφορετικά;

Το 2001 φορείς του κυπριακού ποδοσφαίρου οργάνωσαν σεμινάριο με θέμα «έλεγχος του πλήθους των θεατών» με εισηγητές από ευρωπαϊκές χώρες με  ειδικές εμπειρίες. Ποιος αξιοποίησε τα πορίσματά του; Πώς άλλες χώρες πρόσεξαν το θέμα, πήραν αποφάσεις και πολλά πάνε προς το καλύτερο;

Δεν αρκεί, λοιπόν, η καταγγελία. Ο θάνατος του αστυνομικού Μ. Μαλέκκου λέει κάτι πολύ απλό. Κάθε φορά που αδυνατούμε να δουλέψουμε σε μια νέα κατεύθυνση το κόστος γίνεται  πλέον πολύ αυξημένο είτε αυτό αφορά το αεροπορικό δυστύχημα της 14ης Αυγούστου 2005, είτε πρόκειται για τα γεγονότα στο  Τσίρειο.